Człowiek, który wiedział wszystko. Przegląd najlepszych książek Umberto Eco

Umberto Eco, photo: Sarah Lee / Guardian

Oprócz masowej wręcz produkcji esejów, traktatów i analiz kulturowych na najwyższym językowym i merytorycznym poziomie, Włoch parał się także beletrystyką, która przyniosła mu zasłużoną sławę poza środowiskiem akademickim. Powieści Umberta Eco osadzone są najczęściej w rzeczywistości, która stanowi mieszankę wydarzeń historycznych i autentycznych bohaterów z pełną niezwykłych rozwiązań literacką fikcją.

Większość z jego dzieł to prawdziwa kopalnia wiedzy odnośnie danej epoki, co powinno stanowić dodatkową zachętę dla tych, którzy lubią wiedzieć. Często są to niezwykle dopracowane kryminały. Jego przemyślenia odnośnie literatury zwykle znajdowały odzwierciedlenie we wspomnianych powieściach, a był on zwolennikiem tzw. dzieła otwartego, pozostawiającego odbiorcy duże pole do interpretacji zdarzeń. Stąd też często klasyfikuje się Eco jako autora epoki postmodernizmu. Zapraszamy do przeglądu kilku znakomitych książek tego wybitnego artysty.

Imię Róży, czyli opus magnum

Akcja toczy się w roku 1327, kiedy to dwaj mnisi, Wilhelm z Baskerville i jego uczeń Adso, docierają do opactwa w północnej Italii. Na miejscu natrafiają na owianą tajemnicą informację o śmierci grupy mnichów. Pomimo niesprzyjających okoliczności, postanawiają wyjaśnić tę zagadkową sprawę.

Książka, będąca w niektórych polskich liceach lekturą, przyniosła Eco prawdziwy rozgłos i pozostaje jego najbardziej rozpoznawalną pracą. Oficjalnie zaliczona do kanonu arcydzieł XX wieku, ze względu na niezwykle subtelne połączenie atrakcyjnych dla czytelnika wątków kryminalnego czy miłosnego, z wplatanymi raz po raz dysputami dotyczącymi sensu życia, Boga i innych filozoficznych kwestii zajmujących ludzi XIV wieku.

Legenda głosi, że autor tworzył dzieło, mając przed sobą stos rozmaitych średniowiecznych tekstów, z uwagi na dbałość o to, by od strony merytorycznej nie dało się dziełu niczego zarzucić. Pod względem językowym jest to zaś utwór najwyższej klasy – nie bez powodu nazywa się Eco stylistą języka włoskiego.

Eco jako dydaktyk. Jak napisać pracę dyplomową. Poradnik dla humanistów

To książka, która docelowo skierowana jest dla magistrantów kierunków humanistycznych (nie tylko włoskich uczelni, niżej podpisany korzystał i bardzo sobie ceni). Autor stara się przekazać w pigułce przepis na stworzenie wartościowej pracy magisterskiej, począwszy od decyzji o wyborze promotora, przez umiejętną selekcję danych, aż po poradę, jaki prezent warto wręczyć profesorowi po obronie zakończonej sukcesem. Ok, tego ostatniego we wspomnianej pozycji nie ma, ale wszystkie pozostałe składowe potrzebne do zbudowania tego typu utworu już jak najbardziej.

Być może część z jego sugestii jest dziś nieco passé, ze względu na fakt, iż wielki mistrz większość swego dorobku tworzył w epoce przed-komputerowej, jednakże sam pisarski dorobek Eco niech będzie odpowiedzią na to, czy warto czerpać z jego rad odnośnie tworzenia tekstów.

Postmodernistyczny podręcznik estetyki i inne albumy

Równie wiele czasu, co na analizy historyczne bądź literackie, Umberto Eco poświęcał sztuce. Historia Piękna to pozycja, która miała na celu pokazać, w jaki sposób ta estetyczna kategoria zmieniała się na przestrzeni wieków, czy też jak zależała ona od danego kręgu kulturowego bądź statusu społecznego jednostki. To bardziej album, aniżeli dzieło literackie: bogaty w ilustracje, fragmenty klasycznych tekstów czy innych odnośników.

To także pierwsza część nieoficjalnej serii, na którą składają się m.in. takie pozycje, jak stanowiąca swoisty kontrast dla poprzedniczki Historia Brzydoty, czy Historia Krain i Miejsc Legendarnych (tę powinni polubić zwłaszcza zwolennicy fantastyki). W każdą ze swych kompilacji autor po raz kolejny włożył duże nakłady interesującej wiedzy, co powinno stanowić gratkę nie tylko dla miłośników sztuki. Znakomity pomysł na prezent.

Po tym krótkim zestawieniu powinna nasunąć się jedna nadrzędna myśl - Umberto Eco nie należy do autorów łatwych. To twórca, który w procesie twórczym wymagał od siebie bardzo wiele, ale – co jest z tym niejako związane – także od czytelnika. Jego literaturę można odczytywać na kilku poziomach i jeżeli chcemy wyciągnąć z Imienia Róży nieco więcej, niż z byle powieści kryminalnej, włoski pisarz oczekuje od nas dużej dozy skupienia i analizy złożonych wątków.

W zamian oferuje jednak wrażenia porównywalne do podziwiania najwybitniejszych dzieł sztuki, bowiem powieści Eco to kolorowe budowle ze słów, znaczeń i kontekstów, przypominające secesyjną architekturę Gaudiego.

Podobne artykuły