Data publikacji:

Jakie są rodzaje cementu? Cechy charakterystyczne

Cement jest jednym z podstawowych materiałów budowlanych i jest on niezbędny zarówno podczas prac konstrukcyjnych, jak i wykończeniowych. Mieszanek cementowych używano z powodzeniem w starożytności w basenie Morza Śródziemnego. Ślady ich wykorzystania znajdziemy w wielu ambitnych antycznych projektach inżynieryjnych, jak i w świeckich oraz religijnych budowlach. Dzisiaj z powodzeniem używa się wielu specjalistycznych rodzajów cementu, w artykule przybliżamy ich charakterystykę oraz najczęstsze zastosowania.
Pouring cement concrete process to apartment building Pouring cement concrete

Cement – podstawowe informacje

Cement jest materiałem używanym jako podstawowy składnik spoiw budowlanych. Przygotowuje się z niego zaprawy cementowe, cementowo-wapienne, jest też nieodłączną częścią mieszanek betonowych i innych produktów wykończeniowych, takich jak np. gładzie lub kleje, a także prefabrykatów konstrukcyjnych, jak pustaki czy dachówki.
Cement wytwarza się w całości z naturalnych surowców mineralnych, wśród których znajdziemy wapień, glinę i margiel, a także popioły, piasek lub wkłady żelazonośne. Są one dokładnie zmielone, suszone, a następnie wypalane wysokiej temperaturze w piecach przemysłowych.
Efektem tej operacji jest klinkier cementowy, który łączy się i miesza z gipsem oraz różnymi dodatkami wpływającymi na właściwości fizyczne i klasę mieszanki. W tym wypadku mowa między innymi o kamieniu wapiennym, żużlu lub popiele. Powstały produkt poddawany jest kontroli jakości, a następnie pakowany i rozsyłany do sklepów i hurtowni lub magazynowany w silosach na potrzeby dużych firm budowlanych.
Cement, przyjmujący postać suchego i drobnego proszku, dystrybuowany jest w standardowych papierowych workach o wadze do 25 kilogramów. Zgodnie z normami i zasadami, na każdym opakowaniu cementu znajdziemy wszystkie najważniejsze informacje o jego cechach i przeznaczeniu, a także producencie materiału.

Jak dzielimy cement?

Dla łatwej identyfikacji poszczególnych rodzajów cementu wytwórcy stosują specjalne oznaczenia i podział na klasy materiału. Dowiedzmy się zatem, w jakie sposób dokonana została kategoryzacja cementu.

Rodzaje cementu

Cement dzielimy na kilka podstawowych rodzajów. Są one oznaczone rosnącymi cyframi rzymskimi. Im wyższa numeracja, tym więcej domieszek znalazło się w danej mieszance. Tak więc cement ze znakiem „I” posiadać będzie najmniej dodatków, podczas gdy cement „V” ma ich najwięcej.
Warto zaznaczyć, że kryteria oznaczeń są określone w ścisłych międzynarodowych normach, do których muszą stosować się wszyscy producenci działający na europejskim rynku. Kupując cement na terytorium UE, mamy więc pewność, że mieszanka będzie odznaczała się podobnym składem, bez względu na wytwórcę.

Cement portlandzki – cement I

Jest to najczystsza forma cementu pozbawiona dodatków, stosowana w zaprawach szybkowiążących oraz w mieszankach betonowych przeznaczonych do konstrukcji budowlanych. Cement ten sprawdza się dobrze w niskich temperaturach, a jego biała odmiana sprawdza się świetnie w materiałach wykończeniowych, takich jak gładzie i tynki.

Cement portlandzki wieloskładnikowy – cement II

Cement wzbogacony o niewielką ilość dodatków wpływających na jego właściwości, takie jak siłę wiązania, czas schnięcia i odporność na warunki atmosferyczne. Stosowany jest w mieszankach betonowych oraz zaprawach murarskich i tynkarskich. Świetne rozwiązanie dla osób pytających o to, jaki cement do murowania bloczków betonowych stosować.

Cement hutniczy – cement III

Dzięki dodatkom odznacza się wzmocnioną odpornością na działanie kwasów i siarczanów. Cement ten stosuje się głównie podczas przygotowywania betonu używanego do wylewania fundamentów oraz stawiania masywnych konstrukcji. Nie należy go jednak używać w środowisku o temperaturze poniżej 5 stopni Celsjusza – zawierające go mieszanki nie mogą wówczas poprawnie się związać.

Cement pucolanowy – cement IV

Materiał o zbliżonych właściwościach do cementu hutniczego, świetnie sprawdzi się w betonie fundamentowym, a także do przygotowywania zapraw i tynków stosowanych w podpiwniczeniach budynków. Idealny, gdy zastanawiamy się, jaki cement do murowania fundamentów wybrać.

Cement wieloskładnikowy – cement V

Mieszanka, w której cement może stanowić nawet mniej niż połowę jej ogólnej masy. To materiał do zadań specjalnych, używany do produkcji prefabrykatów betonowych oraz konstrukcji żelbetonowych.

Dodatkowe oznaczenia literowe

Oznaczeniu cyfrowemu cementu towarzyszą także litery A, B i C (znaków tych nie znajdziemy tylko na opakowaniach czystego cementu portlandzkiego), informujące kupującego o tym, jak duży procent składu mieszanki stanowią dodatki. Dla zasady, w cemencie typu A jest ich najmniej, a w cemencie C najwięcej.
Poza tym, oznaczenie może być rozszerzone o dodatkowe litery, dzięki którym poznajemy rodzaje dodatków stosowanych przez producenta. Składanki te to:
  • krzemionka – litera D;
  • kamień wapienny – litera L;
  • pucolana naturalna – litera P;
  • pucolana wypalana – litera Q;
  • żużel wielkopiecowy – litera S;
  • łupek palony – litera T;
  • popiół krzemionkowy – litera V;
  • popiół wapienny – litera W.
W przypadku cementów specjalnych spotkamy się z unikalnym, kilkuliterowym oznaczeniem mieszanki.
  • Cement NA odznacza się niską zawartością alkaliów. Używany jest w mieszankach, w których skład wchodzą kruszywa mogące wchodzić w reakcje chemiczne prowadzące do kruszenia powłoki betonowej.
  • Cement LH jest materiałem o niskim cieple hydratyzacji, podczas wysychania wydziela więc mniej energii cieplnej. Właściwość ta znajduje zastosowanie przy wylewaniu dużych masywów betonowych.
  • Cement HSR to mieszanka o wysokiej odporności na siarczany. Stosowana jest np. w batonie używanym w środowisku narażonym na dużą wilgotność lub stały kontakt z wodą (np. w kanalizacji).
Zdjęcie: Envato Elements