Data publikacji:

SATA 2 vs SATA 3. Czym się różnią?

Wybierając nowy dysk do komputera stacjonarnego lub laptopa, spotkamy się z terminem SATA, który określa rodzaj złącza odpowiedzialnego za przesyłanie danych pomiędzy napędem a pecetem. Dyski obsługują różne standardy SATA, co w dużej części wpływa na ich przepustowość, która przekłada się z kolei na szybkość przesyłania oraz zapisywania. W artykule przedstawiamy podstawowe różnice pomiędzy technologiami SATA 2 i SATA 3.
sata 2 vs sata 3
Nazwa „SATA”, lub inaczej „Serial ATA” (ang. Serial Advanced Technology Attachment), opisuje szeregową magistralę komputerową służącą do przesyłanie informacji pomiędzy kluczowymi komponentami komputera (pamięć RAM, procesor, karta graficzna) a urządzeniami stanowiącymi nośniki pamięci masowej. Standard technologii opisuje budowę specjalnego złącza SATA oraz kompatybilnych z nim kabli. Wspomniane nośniki pamięci wykorzystujące SATA to magnetyczne dyski twarde HDD lub napędy półprzewodnikowe SSD. Złącza SATA montowane są zarówno w 3,5-calowych, jak i 2,5-calowych wariantach tych urządzeń.
Pierwsze płyty główne wyposażone w złącza SATA pojawiły się w pierwszych latach XXI wieku. Nadejście tego nowego standardu było odbierane wówczas jako rewolucja, bowiem technologia zastąpiła przestarzały interfejs ATA, który był używany w komputerach od połowy lat 80.
Przypominające płaskie taśmy kable ATA miały aż kilka centymetrów szerokości i utrudniały przepływ powietrza we wnętrzu komputerów, a także wymianę i montaż nowych podzespołów. Dla porównania standard SATA korzysta z płaskich i wąskich przewodów, których dodatkową zaletą jest to, że bardzo łatwo można je wpiąć i odpinać. W przypadku wtyczek ATA, aby je poprawnie usunąć, trzeba było nieraz używać bardzo dużej siły, co przy odrobinie nieostrożności znacząco zwiększało ryzyko uszkodzenia sprzętu.

SATA, SATA 2 i SATA 3 – podstawowe różnice

Technologia SATA nie była statyczna. Na przestrzeni lat wprowadzono do sprzedaży urządzenia obsługujące w sumie jej trzy wersje, wyróżniamy więc dyski pracujące ze standardem SATA, SATA 2 oraz SATA 3. Różnią się one pomiędzy sobą maksymalną obsługiwaną prędkością transferu (przepustowością) danych pomiędzy nośnikiem oraz komputerem.
Przepustowość jest niezwykle ważna nawet dla przeciętnego użytkownika komputera. Wpływa ona bowiem na to, jak szybko instalujemy aplikacje lub kopiujemy pliki z dysku na dysk. Co więcej, parametr ma też kluczowe znaczenie dla odczytu danych, co przekłada się na skrócenie lub wydłużenie procesu startu systemu operacyjnego oraz różnego typu oprogramowania.

Standard SATA a maksymalna prędkość przesyłu danych

  • Dyski wspierające oryginalny standard SATA pozwalają na transfer danych z maksymalną prędkością 1,5 Gbit/s, 150 MB/s
  • SATA II umożliwia transfer danych z maksymalną prędkością 3 Gbit/s, 300 MB/s
  • SATA III oferuje transfer danych z maksymalną prędkością 6 Gbit/s, 600 MB/s
  • SATA 2 vs SATA 3

    Warto zaznaczyć, że zmiany zaimplementowane w specyfikacji złączy SATA zgodnych z kolejnymi wersjami standardu nie wpłynęły w żaden sposób na budowę zewnętrzną kabla oraz wejść montowanych na dysk i płytach głównych. W ten sposób konstruktorzy chcieli zachować wsteczną kompatybilność standardu.
    Złącza SATA 2 znajdziemy obecnie wyłącznie w bardzo starych dyskach twardych i komputerach. SATA 3 jest obecnie powszechnie obowiązującym standardem i nic nie wskazuje na to, że zostanie on zastąpiony nowszą wersją. Ze względu na upowszechnianie się dysków półprzewodnikowych montowanych do portów PCIe, branża odchodzi od klasycznego formatu nośników pamięci, a tym samym od złączy SATA.
    Aby zapewnić wsparcie dla starszych dysków 2,5 cala i 3,5 cala, nowe płyty główne jeszcze przez długi czas będą produkowane z wejściami SATA 3. Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku laptopów, w których niedługo zabraknie możliwości instalacji wewnętrznych napędów 2,5 cala. Dla właścicieli tego typu urządzeń jedynym sposobem na ich podłączenie będzie skorzystanie z przejściówek SATA 3 na USB.
    Pamiętajmy więc, że dyski SATA 3 są w pełni kompatybilne z komputerami wyposażonymi wyłącznie w wejście SATA 2. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku napędów SATA 2, bowiem podłączymy je bez problemu nawet do najnowszego komputera z wejściem SATA 3.
    Warto w tym miejscu podkreślić jednak pewną oczywistą zależność. Dyski SATA 3 podłączone do starszego portu nie będą pracować z maksymalną wydajnością i oferują wyłącznie transfery, na które pozwala SATA 2. Sytuacja będzie się przedstawiać podobnie, gdy podłączymy napęd SATA 2 do portu SATA 3. W takim przypadku urządzenie nie zacznie magicznie pracować na zwiększonych obrotach, nadal będzie przesyłać dane z prędkością, na którą pozwala standard, według którego zostało zbudowane. Podobnie zachowa się jeszcze starszy napęd SATA.

    Jaki kabel SATA wybrać? Czy ma on znaczenie?

    Wiemy już, że dyski SATA są wzajemnie kompatybilne ze sobą i bez względu na wiek będą współpracowały z każdym komputerem wyposażonym w złącze. Co jednak z przewodami? Jeżeli poszukujemy kabla HDMI do monitora lub telewizora, wiemy, że zawsze trzeba zwracać uwagę na jego wersję, by zapewnić optymalną jakość obrazu. Robimy tak mimo tego, że z zewnątrz wtyczki mają takie same fizyczne wymiary oraz kształt, a technologia HDMI jest wstecznie kompatybilna, tak jak SATA. Czy w przypadku dysków jest więc tak samo? Jak się okazuje, odpowiedź brzmi tutaj jednoznacznie – nie.
    Jeżeli mieliśmy w rękach przewód SATA, z pewnością zauważyliśmy, że na wielu z nich znajdują się oznaczenia wskazujące na wersję standardu, np. pod postacią logo lub napisu na osłonie kabla. Na szczęście możemy kompletnie je zignorować, bowiem to, z jakiego rodzaju produktu korzystamy, nie wpływa na wydajność dysku. Oczywiście przewód musi być w dobrym stanie technicznym i nie posiadać widocznych uszkodzeń. Wydajność dysku zależy jedynie od tego, jaki standard transferu danych obsługuje oraz do jakiego portu został podłączony.
    Podczas doboru kabla warto jednak oczywiście zwrócić uwagę na jego elastyczność. Niektóre modele mogą być bowiem bardzo sztywne, co utrudni lub kompletnie uniemożliwi poprawne podłączenie dysku w komputerze. Tu z pomocą mogą przyjść produkty z zakrzywionymi wtyczkami w kształcie litery „L” – świetnie sprawdzają się wówczas, gdy dysk jest montowany na specjalnej półce w poprzek obudowy.
    Dobrym rozwiązaniem są też kable SATA z zatrzaskami na końcówkach, które zapobiegają przypadkowemu wypięciu się napędu. Nietrudno o to np. gdy odkurzamy wnętrze peceta. Przewody sprzedawane są w różnych długościach, zazwyczaj nieprzekraczających kilkudziesięciu centymetrów. Dłuższe sprawdzają się przede wszystkim w zastosowaniach specjalistycznych, np. w serwerowniach.
    Zdjęcie: Envato Elements