Data publikacji: Czwartek, 18.08.2022

Dysk SSD: co to jest?

Dokonując zakup nowego laptopa lub stacjonarnego PC, a ostatnio także i konsol do gier, spotkasz się z terminem „dysk SSD”. Jeżeli na co dzień nie interesujesz się sprzętem komputerowym, z pewnością masz, jak wiele innych osób w twojej sytuacji, spore wątpliwości, czym jest dysk SSD i w jaki sposób różni się on od używanych od dawna klasycznych dysków twardych. Postarajmy się zatem odpowiedzieć na wszystkie najważniejsze kwestie związane z napędami SSD.

Dysk SSD

Dysk SSD – najważniejsze zalety
Dwa podstawowe typy dysków SSD
- Dyski SSD 2,5 cala
- Dyski SSD M.2

Dysk SSD (ang. Solid State Drive) to obecnie niezwykle często spotykane nośniki danych, które w nowych komputerach już prawie praktycznie wyparły zwykłe dyski twarde HDD. Zmiana ta nastąpiła dość szybko w przeciągu zaledwie kilku lat, czego zasługą się spadające ceny podzespołów oraz duża konkurencja na rynku. No dobrze, ale czym tak naprawdę jest SSD?

Dyski SSD to urządzenia, w których dane zapisywane są na półprzewodnikowych kościach pamięci typu NAND, podobnych do tych, które znajdziemy w popularnych kartach pamięci lub pendrive’ach. W przypadku zwykłych dysków twardych HDD proces ten jest znacznie bardziej skomplikowany. Wykorzystują one bowiem liczącą sobie kilkadziesiąt lat technologię. Informacje przechowywane są na magnetycznych dyskach. Dane zapisywane są za pomocą ruchomych mechanicznych głowic, które fizycznie przemieszczają się po powierzchni magnetycznych talerzy.

Nowoczesne dyski HDD posiadają wiele gęsto upakowanych talerzy i potrafią przechowywać wiele terabajtów danych. Obecnie coraz częściej wykorzystane są jedynie w celach archiwizacyjnych, w celu przechowywaniu dużej liczby danych. Dyski SSD są natomiast głównym napędem komputera/konsoli, na którym przechowywany jest system operacyjny oraz całe oprogramowanie.

Dysk SSD – najważniejsze zalety

Największym atutem dysku SSD, w porównaniu do zwykłego dysku twardego HDD, jest znacznie mniejsza podatność na uszkodzenia mechaniczne. Ponieważ urządzenia tego typu pozbawione są delikatnego mechanizmu głowicy oraz innych wrażliwych elementów elektro-mechanicznych, bez problemu wytrzymują one wszelkiego rodzaju wstrząsy i uderzenia. Ma to szczególne znacznie w przypadku napędów przenośnych, a także tych montowanych w laptopach.

SSD są też mniej podatne na fizyczne zużycie. Magnetyczne dyski mają bowiem tendencję do generowania uszkodzonych sektorów, z których nie da się odczytać danych. Jeżeli ich liczba przekroczy krytyczną granicę, dysk twardy nie nadaje się do użytku lub zaczyna prowadzić do poważnych problemów z działaniem systemu operacyjnego i aplikacji.

Kolejną fundamentalną przewagą dysków SSD jest szybkość zapisywania i odczytywania przechowywanych na nich danych. Jest ona kilkukrotnie większa niż w przypadku dysków magnetycznych. Ponieważ informacje przechowywane są na kościach pamięci, dostęp do nich jest praktycznie błyskawiczny. W dyskach HDD muszą one być fizycznie znalezione przez głowicę na magnetycznym talerzu.

Szybkość dostępu do danych wpływa bezpośrednio na wydajność komputerach i oprogramowania. System operacyjny ładuje się przeciętnie o kilkadziesiąt procent szybciej na SSD niż na HDD. Przewagę tą odczujemy też korzystając z wielu bardziej wymagających programów przetwarzających duże ilości danych, takich jak np. wiele wymagających gier komputerowych.

Nie zapominajmy też o tym, że dyski SSD działają kompletnie bezgłośnie, w przeciwieństwie do HDD, które wydają nie tylko charakterystyczne zgrzyty, a w przypadku wielu modeli wpadają w odczuwalne wibrację, które rozpraszają zwłaszcza właścicieli laptopów. SSD pobierają też mniej energii elektrycznej niż HDD, co ponownie będzie miało pozytywny wpływ zwłaszcza na baterię w komputerach przenośnych, przedłużając nieco czas ich pracy, nawet przy dużym obciążeniu.

Dwa podstawowe typy dysków SSD

Obecnie dostępne w sprzedaży dyski SSD do laptopów oraz komputerów stacjonarnych są dostępne w dwóch podstawowych rodzajach.

Dyski SSD 2,5 cala

Dyski SSD zamknięte są w standardowej obudowie 2,5 cala, tej samej, która wykorzystywana jest również przez napędy magnetyczne. Urządzenia tego typu są więc kompatybilne nawet z bardzo starymi laptopami oraz wszystkimi modelami stacjonarnych komputerów PC. Bez problemu zamontujemy je też w obudowach przenośnych dysków. Szybkość dysku jest jednak ograniczona przez wykorzystywane w jego konstrukcji złącze SATA III, które zostało zaprojektowane z myślą o HDD. Maksymalny transfer danych w tym przypadku wynosi więc 6 Gb/s.

Dyski SSD M.2

Nowsze i coraz bardziej popularne rozwiązanie, w pełni korzystają z potencjału napędów SSD. Dyski tego typu powstały z myślą o laptopach, ale są obecnie równie często montowane w komputerach typu desktop. Urządzenia SSD M.2 przyjmują formę niewielkich kart rozszerzeniowych, na pierwszy rzut oka przypominających kości pamięci RAM. Montujemy je do dedykowanego portu umieszczonego bezpośrednio na płycie głównej, którego nie znajdziemy w starszych laptopach oraz pecetach.

Dyski SSD M.2 do komunikacją z komputerem wykorzystują magistralę PCI Express, oferując o kilkadziesiąt procent większą wydajność podczas zapisywania i odczytywania danych. Szybkość ta ma jednak swoją cenę i urządzenia te są droższe od modeli 2,5 cala. Należy też pamiętać, że podczas intensywnej pracy kości napędu mają tendencję do nagrzewania się. Dlatego też warto zadbać o poprawne chłodzenie wnętrza komputera, zwłaszcza jeżeli budujemy go w niewielkiej obudowie.

Zdjęcie: Envato Elements