Data publikacji:

Co to jest nitowanie? Jak korzystać z nitownicy?

Co to jest nitowanie? To jedna z popularnych metod łączenia metali, skóry, tworzyw sztucznych i innych materiałów. Można przeprowadzać je za pomocą nitownic ręcznych, pneumatycznych oraz elektrycznych. Jest uwielbiane przez rzeszę osób i chętnie stosowane w przemyśle odzieżowym czy tekstylnym ze względu na szybkość wykonania oraz trwałość takiego połączenia. Dowiedz się, jak samodzielnie przeprowadzić nitowanie.

Jak działa nitowanie? Co to jest nitowanie?

Nieco bardziej prymitywne metody nitowania niż te, które stosujemy dzisiaj, wykorzystywano jeszcze w ubiegłych stuleciach, na długo przed tym, zanim wynaleziono spawarkę. Również aktualnie nitowanie uznawane jest za świetną alternatywę dla spawania, jeśli niemożliwe jest połączenie dwóch metali poprzez stop. Nitowanie można wykorzystywać w przemyśle metalurgicznym i budowlanym, ale zdecydowanie najchętniej sięga się po nie w wytwarzaniu produktów odzieżowych, obuwia i torebek.

Rodzaje nitownic

Zanim przejdziemy do nitowania, trzeba zdecydować, jaki rodzaj nitownicy będzie odpowiedni. Do wyboru mamy nitownice:
  • ręczne – są łatwe w obsłudze. Pracują, dzięki sile naszych mięśni, zatem sprawdzają się wyłącznie w przydomowych warsztatach, gdzie wykonujemy niewielką ilość połączeń jednorazowo. Nitownice ręczne są praktycznie niezniszczalne i bezawaryjne. Można używać ich przez lata aż do całkowitego zużycia produktu.
  • pneumatyczne – doskonale sprawdzają się w zastosowaniach profesjonalnych w związku z zastosowaniem zasilania sprężonym powietrzem. Są wydajne i umożliwiają wykonanie dużej ilości połączeń w krótkim czasie, bez wykorzystywania siły fizycznej. Nitownica pneumatyczna wymaga konserwacji.
  • elektryczne – ładowane akumulatorowo, praktyczne i przenośne. Wygodniejsze niż nitownica ręczna, ale o słabszym zacisku niż pneumatyczne. Świetnie sprawdzają się do częstego nitowania w domu lub zastosowań półprofesjonalnych.
Nitować można również bez nitownicy, jednak jest to metoda dosyć czasochłonna i uciążliwa. W zastosowaniach przemysłowych wykorzystuje się nitownice sterowane numerycznie, nazywane skrótowo CNC. Oparte są na połączeniu działania pneumatycznego z elektrycznym. Umożliwiają osiągnięcie dużo większej wydajności, a podczas działania prowadzą ocenę jakości pracy i dokumentację całego procesu produkcyjnego.

Jak wykonać nitowanie krok po kroku?

Jak przeprowadzać nitowanie? Rozpoczynamy od wywiercenia otworu, wiertłem dostosowanym do grubości nitów. Następnie otwieramy ramiona nitownicy i umieszczamy w niej nit. Musi być skierowany do nitownicy węższą częścią. Umieszczamy główkę nitu we wcześniej przygotowanym otworze i zaciskamy nitownicę. W sytuacji zastosowania nitów przetłoczeniowych nie ma konieczności wcześniejszego wykonywania otworów. W przypadku nitownic ręcznych konieczne jest kilkukrotne zaciśnięcie narzędzia. Nitownice pneumatyczne i elektryczne zaciskają nit automatycznie. O wykonaniu połączenia informuje charakterystyczny trzask, który jest sygnałem, że część nitu została zerwana, a połączenie jest trwałe.

Łączenie skóry i innych miękkich materiałów

W przypadku niektórych materiałów dużo miększych od blach stalowych nie trzeba stosować wiercenia. Wówczas do wykonania otworów można wykorzystać:
  • szczypce do dziurkowania – które można stosować na materiałach do 2 mm grubości. Czasami wyposażone są w zamocowaną podkładkę do dziurkowania, innym razem trzeba zadbać o nią samodzielnie. Szczypce posiadają tłoczniki o różnych grubościach.
  • przebijaki – to okrągłe, podłużne narzędzia z rączką. Wykonują dziurkowanie o średnicy najczęściej w przedziale od 1 mm do 13 mm. Mogą czyścić się automatycznie. Wykorzystywane są do jednoczesnego przebijania dwóch warstw materiału. Końcówki dziurkujące można dopasowywać do uchwytu lub kupić zintegrowane narzędzie.

Nity i nitonakrętki

Na trwałość połączenia przy użyciu nitów wpływa dobór ich rodzaju oraz rozmiaru, a także rozmieszczenie i zagęszczenie. Obecnie coraz częściej stosuje się nity zrywalne, które są alternatywą dla nitów pełnych. Nity zrywalne są szybsze i łatwiejsze w stosowaniu, a także umożliwiają aplikację na materiałach, do których dostęp z jednej strony jest utrudniony. W sklepach można znaleźć nity rozprężne, szczelne, zamknięte, otwarte, wpuszczane i rowkowane. Dobór rodzaju nitów warunkuje to, czy połączenie będzie miało właściwości wodoszczelne lub odporność na drgania.
Nity dzieli również ze względu na kształt łba – dostępne są te o niskim profilu, z kołnierzem lub z łbem stożkowym, który wykorzystujemy, kiedy chcemy uzyskać płaską powierzchnię. Alternatywą dla nitów są nitonakrętki, które posiadają gwintowanie. Wykonane mogą być z różnych materiałów – stali nierdzewnej, kwasoodpornej, aluminium, mosiądzu czy miedzi. Dobór materiału nitu lub nitonakrętki do przyszłego zastosowania jest wyjątkowo istotny. Jedne materiały mają bowiem lepsze właściwości związane z przenoszeniem obciążeń, inne są odporne na korozję.

Zalety nitowania – dlaczego warto stosować nitowanie?

Niewielkie nity aplikuje się na zimno, co ułatwia proces nitowania. Duże natomiast trzeba wykorzystywać na ciepło. Nitowanie daje możliwość stworzenia trwałego połączenia, które wykonuje się stosunkowo szybko. Możliwe jest zwiększanie wydajności procesu nitowania, poprzez jego automatyzację w różnym stopniu. Nity umożliwiają tworzenie trwałych, szczelnych i nierozerwalnych połączeń. Można stosować je na dwóch różnych rodzajach materiałów lub takich tworzywach, których nie sposób zespawać. Nity występują w tak dużej ilości wariantów, że żadnych trudności nie sprawia dopasowanie ich do swoich potrzeb i rodzaju łączonych materiałów.
Zdjęcie: rafvision / Envato Elements
Karolina Grad
Karolina Grad

Książki, muzyka i nowinki technologiczne – to jest to, co daje mi energię bardziej niż poranna kawa! Oprócz tego lubię rysować i tworzyć, a jeśli wystarczy mi dnia, wychodzę na spacer i zabieram ze sobą aparat!