Data modyfikacji: Czwartek, 15.12.2022

Jak ułożyć kostkę Rubika? Zasady układania kostki Rubika

Kostka Rubika jest zapewne najsławniejszą zabawką logiczną świata, która mimo swojej powszechnej rozpoznawalności i popularności, liczy sobie zaledwie nieco ponad czterdzieści lat. Odpowiadamy na pytanie, jak ułożyć kostkę Rubika.

Polecamy: Bilard: zasady, porady, akcesoria. Jak grać?

Kostka Rubika – historia

Historia kostki sięga połowy lat 70. XX wieku, kiedy jej wynalazca, węgierski architekt Ernő Rubik, przygotował prototyp zabawki z myślą o wykorzystaniu go w celach dydaktycznych, na budapesztańskiej uczelni, w której pracował. Łamigłówka miała pomóc studentom w zrozumieniu trójwymiarowych obiektów oraz manipulacjami ich elementami bez ingerowania w strukturę obiektu. Początkowo Rubik nie zdawał sobie sprawy z potencjału wynalazku. Gdy zrozumiał, że skonstruował coś bardzo intrygującego, wystąpił o węgierski patent, który otrzymał w 1975 roku, zabawka nosiła wówczas nazwę „magicznej kostki”. Jej pierwsze egzemplarze trafiły do sklepów dwa lata później.

Prawdziwy wybuch popularności wynalazku Węgra nastąpił jednak dopiero w 1980 roku, kiedy kostka została oficjalnie wprowadzona do sprzedaży na Zachodzie. Przez kilka lat na świecie panowała rubikomania, a producentom udało się sprzedać na całym świecie ponad 200 milionów egzemplarzy zabawki. Wówczas też zaczęto organizować pierwsze zawody polegające na jak najszybszym ułożeniu kostki. Matematycy i informatycy zaczęli też pracować nad skutecznymi metodami ustalenia sposobu najbardziej optymalnego rozwiązania łamigłówki.

Dziś kostka cieszy się nadal sporym zainteresowaniem, zarówno jak zabawka, jak i swoista dyscyplina sportowa. Zawody w jak najszybszym układaniu różnych wariantów gadżetu są stale organizowane w dziesiątkach krajów.

Rodzaje kostki Rubika

Standardowa kostka Rubika przyjmuje kształt sześcianu, którego brzegi mierzą 5,6 cm. Łamigłówka składa się w sumie z 26 miniaturowych kostek, które są ze sobą bezpośrednio połączone za pomocą przegubu. Przegub pozwala na obrót wokół prostopadłej osi wszystkich warstw sześcianu. Każda ściana kostki podzielona jest na dziewięć części, które przyjmują inny kolor (biały, zielony, czerwony, żółty, niebieski lub czerwony). Według matematycznej formuły istnieją 43 tryliony możliwych kombinacji ułożenia kostki. Celem gry jest oczywiście odtworzenie gorzelnianego wyglądu Rubika, w którym każda jego ścianka ma jeden kolor.

Poza standardową kostką Rubika (3x3x3), w sklepach znajdziemy też bardziej wymagające egzemplarze w formacie 4x4x4, 5x5x5, 6x6x6 oraz większe, które wielokrotnie zwiększają liczbę możliwych kombinacji, a tym samym skalę trudności zabawy.

Wariantem kostki Rubika są też układanki przyjmujące kształt innych brył, takich jak czworościany, dwunastościany, a nawet kule. Dostępne są też sześcienne łamigłówki, w których poszczególne ruchome segmenty mają różne rozmiary. Różnorodność wzorów oraz stopnia wyzwania jest bardzo duża.

Zasady układania kostki Rubika

Większość osób układających po raz pierwszy kostkę Rubika wykonuje dość chaotyczne i nieprzemyślane ruchy, które nie przybliżają ich w żaden sposób do ukończenia zadania. Najczęściej próbujemy np. zacząć od ułożenia tylko jednej ze ścian sześcianu, ignorując układ reszty. Przez lata mistrzowie błyskawicznego rozwiązywania łamigłówki wypracowali tzw. algorytmy układania kostki Rubika. Są to metody pozwalające na szybkie ułożenie zabawki, bez względu na wyjściowy układ sześcianów.

Opanowanie algorytmów wymaga jednak treningu, ponieważ składają się z bardzo wielu kroków, wymagając przy tym wyobraźni przestrzennej, a także skupienia. Jeżeli nauczyliśmy się już niektórych z nich i chcemy popisać się błyskawicznym ułożeniem kostki Rubika (najlepsi potrzebują do tego zaledwie kilkunastu sekund), a więc tzw. speedcubingiem, musimy dodatkowo wykazać się wysokim poziomem zdolności manualnych. Do sportowej rywalizacji używa się profesjonalnych kostek, które umożliwiają bardzo szybką manipulację ich poszczególnymi elementami.

Algorytmy układania kostki Rubika

Poniżej przedstawiamy kilka najpopularniejszych metod układania kostki Rubika. Jak zaznaczyliśmy, szczegółowy opis każdej z nich jest zbyt obszerny, by zamknąć je w jednym artykule.

Metoda LBL (Layer by layer)
Metoda Rouxa
Metoda Fridrich
Metoda Petrusa

To tylko niektóre z systemów i metod używanych przez profesjonalistów. Co ciekawe, wśród nich znajdziemy też takie, które zaprojektowane są z myślą o tym, by pomóc w ułożeniu kostki bez spoglądania na nią podczas manipulacji. W tym przypadku łamigłówkę zaczyna się od jednorazowego przyjrzenia się startowemu układowi pól i jego zapamiętania. Następnie korzystając z mentalnej mapy 3D, wykonuje się kolejne kroki zgodnie z wytycznymi algorytmu.