Data publikacji: Niedziela, 14.08.2022

Mur oporowy: co to jest? Poradnik

Mur oporowy stosowane są od tysiącleci na całym świecie. Konstrukcje te osiągają od kilkudziesięciu centymetrów do nawet kilkunastu metrów wysokości, a ich zadaniem jest zabezpieczenie skarp, nasypów, klifów itd. przed osuwanie się ziemi. Stanowią one również często konstrukcje ozdobne i na małą skalę buduje się je w przydomowych ogródkach. W poradniku zebraliśmy podstawowe i najbardziej przydatne informacje na temat murów oporowych.

Mur oporowy – do czego służy i jak jest skonstruowany?
Rodzaje murów oporowych
Materiały murów oporowych
Czy mur oporowy wymaga pozwolenia na budowę?

Mur oporowy – do czego służy i jak jest skonstruowany?

Nazwa “mur oporowy” wzięła się bezpośrednio od roli jaką pełni konstrukcja, powstrzymuje ona bowiem parcie ziemi z osłoniętych przez nią wzniesień lub skarp. Najważniejszą funkcją muru jest spowalnianie lub kompletne zatrzymywanie zjawiska osuwania się gruntu. Jest ono naturalnym procesem wywołanym erozją, którą najczęściej podtrzymuje silny wiatr i deszcze, duże wahania temperatury, a także wycinka drzew i roślin, których system korzeniowy scala ziemię.

Rodzaje murów oporowych

Ogólnie mur oporowe można podzielić na konstrukcje „suche”, a także wykonane przy użyciu zaprawy murarskiej i materiałów budowlanych takich jak beton, czy cegła. Mur suche układa się najczęściej na styk z różnego typu kamieni. Warto podkreślić, że dla zachowania stabilności, nie powinny być one wyższe niż ok. 80 centymetrów, a ich szerokość u podstawy nie może być mniejsze niż jedna trzecia wysokości. W przypadku murów „mokrych” nie ma żadnego limitu wysokości, konstrukcje muszą jednak spełniać wymogi prawa budowlanego, dotyczące sposobu ich wykonania oraz używanych materiałów (właściwości fizyczne).

Materiały murów oporowych

Mur oporowy może być wykonany z wielu typów materiałów, poniżej przedstawiamy najpopularniejsze z nich:

mur oporowy z kamienia – kamienie nadają się zarówno do budowy murów suchych, jak i mokrych. Wybierane są ze względu na łatwość obróbki oraz wygląd, bardzo często używa się ich w ogrodach. Ze względów estetycznych bardzo często sięga się w tym przypadku po różnego rodzaju piaskowce.
mur oporowy z gabionów – do tworzenia murów oporowych użyć możemy też drobniejszych kamiennych łupków lub dużych głazów, które zabezpieczone są w specjalnych blokach wykonanych z siatki i metalu, które można łatwo przenosić i magazynować. Konstrukcje takie są łatwe w montażu i demontażu, wykazują się dobrą odpornością na zmienne warunki pogodowe.
mur oporowy z betonu – mur ze zwykłego lub zbrojonego betonu to najczęściej konstrukcje do zadań specjalnych, z łatwością radzą sobie bowiem z zabezpieczeniem nawet wysokich skarp. Materiał jest bardzo elastyczny i można z łatwością dopasować go do specyfiki działki. W tej kategorii popularne są też mury prefabrykowane, wykonane z betonowych komponentów w wielu kształtach, które łączymy ze sobą za pomocą zaprawy. Pozwalają one skutecznie obniżyć koszty i czas budowy.
mur oporowy z cegły – cegła jest uniwersalnym materiałem budowlanym, idealnie sprawdzającym się przy stawianiu ogrodzeń oporowych. Ceglana konstrukcja jest jednak dość wrażliwa na wilgoć pochodzącą z gleby i podczas budowy trzeba rozdzielić ją od niej specjalną folią. Ceglane mury cenione są ze względu na swoją estetykę, najlepiej prezentują się w tym przypadku cegły klinkierowe.
mur oporowy z gazonów – mury popularne zwłaszcza w ogrodach, gdzie można je bardzo łatwo zaaranżować, sadząc w nich rośliny. Gazony wykonane są ze zmodyfikowanego betonu i przyjmują kształt pustakowych bloczków, które wypełniamy ziemią. Można układać je metodą suchą lub przy pomocy zaprawy.
mur oporowy z konglomeratu – w tym wypadku mamy do czynienia z syntetycznym kamieniem, który dostępny jest w wielu kolorach i fakturach. Bardzo często kamienie tego typu wykorzystuje się też jako okładzinę murów betonowych.
mur oporowy z drewna – tradycyjne mury wykonane najczęściej z grubych i odpowiednio zaimpregnowanych drewnianych bali lub desek wbijanych głęboko w ziemię, które w razie potrzeby wzmacniane są klamrami z metalu. Ogrodzenia tego typu stosuje się jednak przy dość niewielkich skarpach.

Czy mur oporowy wymaga pozwolenia na budowę?

Wbrew powszechnemu przekonaniu, każdy mur oporowy wymaga odpowiedniego pozwolenia na budowę i to bez względu na jego typ i wielkość. Co więcej, według przepisów samodzielnie możemy zaprojektować jedynie mur o wysokości do 1,2 metra. Jeżeli planowana konstrukcja będzie wyższa, powinna być zaplanowana przez architekta lub inżyniera z odpowiednimi uprawnieniami, który przygotuje również odpowiednią ekspertyzę i przygotuje obliczenia dotyczące wytrzymałości materiałów oraz siły naporu gleby, którą muszą powstrzymać.

Z powodu niewiedzy dotyczących ustaleń prawnych, wiele murów oporowych powstaje w naszym kraju bez pozwolenia. Powodem takie sytuacji jest również to, że spora część z nich pełni funkcję typowo ozdobną, albo są one stosunkowo niewielkimi konstrukcjami. Nizinne ukształtowanie terenu w Polsce sprawia też, że prawodawca nie czuje dużej presji w egzekwowaniu przepisów. Nie zmienia to jednak faktu, że samowolne stawianie muru oporowego może potencjalnie wiązać się z karami finansowymi, robimy więc to na własne ryzyko.

Zdjęcie: Envato Elements