Data publikacji: Czwartek, 15.12.2022

Oznaczenia przewodów elektrycznych: typy i rodzaje oznaczeń

Robiąc nową lub konserwując już istniejącą instalację elektryczną, bez względu na stopień trudności tego zadania warto znać przyjęte normami oznaczenia i typy przewodów. Pozwalają one na pierwszy rzut oka dowiedzieć się, z jakim rodzajem kabla mamy do czynienia, co przyspiesza pracę oraz pozwala uniknąć kosztownych pomyłek.

Literowe oznaczenia przewodów elektrycznych
Materiał, z jakiego została wykonana żyła przewodu elektrycznego
Przeznaczenie kabla elektrycznego
Materiał, z jakiego została wykonana powłoka kabla elektrycznego
Konstrukcja żyły przewodu elektrycznego
Materiał, z którego została wykonana izolacja
Opancerzenie kabla elektrycznego
Dodatkowe oznaczenia kabla elektrycznego
Oznaczenia przewodów elektrycznych za pomocą kolorów
Kable elektryczne transportujące prąd zmienny – oznaczenia kolorystyczne
Kable elektryczne transportujące prąd stały – oznaczenia kolorystyczne

Literowe oznaczenia przewodów elektrycznych

W instalacjach elektrycznych spotkamy się z bardzo dużą różnorodnością kabli. Wynika ona wprost z użytych przy ich produkcji materiałów, a także ich przeznaczenia. Zwłaszcza w tej pierwszej kategorii nastąpiło wiele zmian będących wynikiem rozwoju technologii oraz przykładania większej uwagi do energooszczędności i wydajności instalacji.

Ponieważ kable znajdują się w otulinie, bez jej zerwania nie ma więc teoretycznie możliwości sprawdzenia, jakiego typu przewody kryją się we wnętrzu. Dlatego też opracowano standardowe oznaczenia literowe, pozwalające na szybką identyfikację wszystkich kluczowych cech kabla elektrycznego.

Warto przy tym zaznaczyć, że ich forma nie zależy od kaprysu producenta, ale podlega ścisłym wskazówkom zawartym w normach prawnych. Możemy mieć więc pewność, że kable różnych producentów z takimi samymi oznaczeniami będą mieć identyczne właściwości.

Każda z kluczowych cech kabla posiada swoje własne jedno- lub kilkuliterowe oznaczenie, np. „D” lub „GM”. Wszystkie z nich łączy się w długie rzędy znaków, takie jak „YAKY”.

Materiał, z jakiego została wykonana żyła przewodu elektrycznego

Standardowe przewody elektryczne są wykonywane z miedzi, która z tego powodu nie ma własnego oznaczenia. Jeżeli jednak zrobione są z innego materiału, producent informuje nas o tym za pomocą pojedynczej litery.

Żyły miedziane – bez oznaczenia literowego

Żyły aluminiowe przewodu – A

Żyły stalowe przewodu – F

Przeznaczenie kabla elektrycznego

Oznaczenia te wskazują na zalecane zastosowanie kabla.

Kabel mieszkaniowy – M

Kabel warsztatowy – W

Kabel przemysłowy – P

Materiał, z jakiego została wykonana powłoka kabla elektrycznego

Litera wskazująca na materiał powłoki kabla jest zawsze pierwsza w ciągu opisującym jego właściwości. Normy rozróżniają następujące oznaczenia:

poliwinit – Y,

poliwinit uniepalony – Yn,

polietylen – X,

polietylen usieciowany – XS,

bezhalogen – H,

guma oponowa – On,

guma silikonowa – Gs,

poliuretan – PUR.

Konstrukcja żyły przewodu elektrycznego

Oznaczenie wskazuje na to, w jaki sposób zbudowany jest przewód, czy z pojedynczego drutu, czy też z wielu splecionych ze sobą cienkich drutów, tworzących tzw. linkę.

Jednodrutowa – D

Wielodrutowa – L

Wielodrutowa giętka – Lg

Materiał, z którego została wykonana izolacja

Dzięki temu oznaczeniu możemy dowiedzieć się, z jakiego materiału wykonana została elektromagnetyczna izolacja przewodu.

Poliwinit – Y

Guma – G

Polietylen – X

Guma silikonowa – Gs

Polietylen sieciowany – 2X

Bezhalogen – H

Opancerzenie kabla elektrycznego

Jeżeli kabel jest dodatkowo opancerzony, rodzaj ochrony poznamy dzięki oznaczeniu literowemu.

Taśma stalowa – Ft

Lakierowana taśma stalowa – Fti

Taśma z okrągłych drutów ze stali – Fo

Taśma z płaskich drutów ze stali – Fp

Oplot z drutów stalowych – u

Dodatkowe oznaczenia kabla elektrycznego

Istnieje jeszcze co najmniej kilkadziesiąt oznaczeń kabli elektrycznych, wskazujących na ich zastosowanie oraz dodatkowe cechy budowy, poniżej zamieściliśmy niektóre z nich.

Przewód wtynkowy – t

Przewód ciepłoodoporny – c

Przewód uzbrojony – u

Przewód płaski – p

Przewód płaski do przyklejenia – pp

Przewód instalacyjny samochodowy – S

Oznaczenia przewodów elektrycznych za pomocą kolorów

Kolory przewodów elektrycznych w kablach wskazują bezpośrednio na ich funkcję i są zasługą ich barwnych powłok. Warto podkreślić, że podane poniżej informacje oparte są o normy wprowadzone w 2007 roku. Warto więc zachować szczególną ostrożność, kiedy zajmujemy się starszymi instalacjami, bowiem przewody, które w nich znajdziemy, mogą mieć zupełnie inne kolory.

W razie poważnych wątpliwości należy sięgnąć po narzędzia miernicze, które pozwolą zidentyfikować przewody. Jeżeli mamy szczęście, w dokumentacji technicznej budynku znajdziemy potrzebne nam informacje, czasem w formie notatki, np. w skrzynce rozdzielczej, mógł zostawić je też inny elektryk.

Warto zauważyć, że identyfikację przewodów ułatwia często to, że na wielu z nich znajdziemy też odpowiadające kolorom oznaczenie literowe.

Kable elektryczne transportujące prąd zmienny – oznaczenia kolorystyczne

W instalacjach jednofazowych przewód fazowy ma następujące kolory:

przewód fazowy (L) – kolor brązowy, szary lub czarny.

W instalacjach trójfazowych przewody fazowe mają następujące kolory:

przewód L1 – kolor brązowy,

przewód L2 – kolor czarny,

przewód L3 – kolor szary.

Przewód neutralny (N) – przewody neutralne w instalacjach jedno- i trójfazowych mają kolor niebieski.

Kabel uziemiający (PE) – uziemienie w instalacjach jedno- i trójfazowych ma kolor żółty lub żółto-zielony.

Kable elektryczne transportujące prąd stały – oznaczenia kolorystyczne

W kablach dla instalacji na prąd stały stosuje się dwa barwne oznaczenia, przewody z dodatnim potencjałem (+) mają kolor czerwony, natomiast te z ujemnym (-) są niebieskie lub czarne. Jeżeli oba przewody mają takie same barwy, ujemny może być oznaczony przerywaną linią.

Zdjęcie: Envato Elements