Data publikacji: Piątek, 16.05.2025

S/PDIF – co to jest i do czego służy?

Przyglądając się specyfikacji technicznej urządzeń RTV lub Hi-Fi, odkryjemy, że większość z nich wyposażona jest w złącza opisane tajemniczym skrótem literowym S/PDIF. Co więcej, oznaczone są nimi różne typy wejść i wyjść sygnału audio, co dodatkowo może dezorientować i budzić wątpliwości. Odpowiadamy zatem, czym tak naprawdę jest S/PDIF i jakie zadanie spełnia.

Spis treści

Możliwości techniczne S/PDIF
Zastosowanie S/PDIF
Jakie kable S/PDIF?

S/PDIF to skrót literowy od anglojęzycznej nazwy „Sony/Philips Digital Interface”, która oznacza po prostu „cyfrowy interfejs Sony/Philips”. Opisuje ona specjalny standard przesyłu i odbioru cyfrowego sygnału dźwiękowego. Jego specyfikacja techniczna została przygotowana jeszcze w latach 80., a więc u samych początków komercyjnego wykorzystania cyfrowego dźwięku. Jego pojawienie się było związane z wprowadzeniem na rynek odtwarzaczy CD, a także mikserów oraz innego profesjonalnego sprzętu muzycznego wspieranego przez komputery.

Protokoły przesyłu audio S/PDIF powstały równocześnie z podobnym standardem cyfrowym AES3, dla którego stanowi tańszą alternatywę stworzoną z myślą o przeciętnym konsumencie. AES3 przeznaczony jest wyłącznie dla muzyków oraz specjalistów od udźwiękowienia pracujących np. w studiach nagraniowych lub stacjach telewizyjnych, ponieważ korzystające z niego urządzenia współpracują wyłącznie z grubymi i ciężkimi przewodami z końcówkami XLR, które mogą transportować dźwięk na bardzo duże odległości z minimalnymi zakłóceniem.

Możliwości techniczne S/PDIF

Z dzisiejszej perspektywy parametry przesyłanego dźwięku za pomocą protokołu S/PDIF nie wydają się zachwycającej, ale w latach 80. były kompletnie przełomowe. Standard pozwala na transport nieskompresowanego dwukanałowego dźwięku cyfrowego (PCM stereo) mającego parametry typowych nagrań na płytach CD. Poza tym pozwala też przesyłać dźwięk w wielokanałowym formacie 5.1 po uprzedniej kompresji danych. Ze względu na fizyczne ograniczenia ilości przesyłanych danych i możliwości standardu nie zmieniły się praktycznie od dnia wprowadzenia go na rynek i nie zmienią się już w żaden sposób w przyszłości.

Zastosowanie S/PDIF

Złącza S/PDIF montuje się wciąż w szeregu urządzeń RTV i Hi-Fi – znajdziemy je w telewizorach, w odtwarzaczach audio, amplitunerach, głośnikach, subwooferach, a także w konsolach do gier. Obecnie w przypadku multimediów i telewizorów są one wypierane przez kable HDMI, dysponujące o wiele większymi możliwościami technicznymi, a także komunikację bezprzewodową. Nic nie wskazuje jednak na to, aby standard miał zniknąć z rynku w przypadku sprzętu przeznaczonego głównie do słuchania muzyki.

Jakie kable S/PDIF?

Jak już wspomnieliśmy, standard S/PDIF obsługuje różne typy przewodów. Bez względu na to, który z nich wybierzemy, jakość dźwięku pozostanie taka sama. Obecnie sygnał audio w standardzie przesyłany jest przez kable optyczne (Toslink) oraz koncentryczne z końcówkami RCA.

Kable optyczne zbudowane są wewnątrz z cienkich światłowodów i przesyłają sygnał pod postacią światła. Przewody są dość sztywne i wrażliwe na zginanie oraz zwijanie, ale za to odznaczają się całkowitą odpornością na zakłócenia elektromagnetyczne.

W kablach koncentrycznych znajdziemy cienkie metalowe przewody w kilkuwarstwowej osłonie. Są one z powodzeniem używane do przesyłania sygnału analogowego i cyfrowego. Złącza RCA przewodów koncentrycznych S/PDIF mają z reguły pomarańczowy kolor, aby odróżnić je od ich analogowych odpowiedników, które przesyłają jedynie jeden kanał stereo i mają czerwony lub biały kolor. Kable koncentryczne są dość elastyczne i łatwe w zwijaniu, nie nadają się one jednak do stabilnego przesyłu sygnału na duże odległości, ponieważ zwiększa się ryzyko jego degradacji ze względu na naturalne zakłócenia elektromagnetyczne. W przeciętnych domach, gdzie połączenia nie mają z reguły więcej niż kilka metrów, nie stanowi to jednak większego problemu.