Data publikacji:

Szalunek tracony: co to jest?

Szalowanie inaczej bywa nazywane również deskowaniem i to pod tym pojęciem jest najbardziej rozpowszechnione. Polega na wykonaniu konstrukcji, która w odpowiedni sposób podtrzyma beton w czasie schnięcia. Po spełnieniu swojej funkcji jest usuwana. Szalunki wykorzystuje się przede wszystkim podczas wykonywania elementów żelbetowych lub betonowych w czasie budowy. Dowiedz się, czym jest szalunek tracony i kiedy można go wykorzystać.
szalunek tracony

Jak wygląda szalunek tradycyjny?

Żeby zrozumieć, czym dokładnie jest szalunek tracony, trzeba najpierw zapoznać się z pojęciem szalunku tradycyjnego, który polega na wykonaniu specjalnej, drewnianej konstrukcji, która uniemożliwi rozlewanie się masy betonowej w niepożądanych kierunkach. Po zastygnięciu betonu deskowanie jest usuwane, a dany etap budowy zostaje zakończony.
Całe przedsięwzięcie wymaga wówczas dosyć dużo czasu i nakładów finansowych, kucia betonowej wylewki czy wynajmowania specjalistycznego sprzętu. Chociaż niektórym szalunek tradycyjny wydaje się tańszy, jest to tylko pozorne, o czym przekonasz się z dalszej części artykułu. Żeby uniknąć wykonywania dodatkowych kroków oraz ograniczyć koszty wykonywania deskowania, można zdecydować się na wykorzystanie szalunku traconego.

Czym jest szalunek tracony?

Szalunek tracony wykonuje się ze specjalnie przygotowanej i zaimpregnowanej płyty wiórowo-cementowej. Podstawową kwestią, która różnicuje go od szalunku tradycyjnego, jest to, że nie wymaga on demontażu. Szalunek tracony na stałe pozostaje w budowanej konstrukcji, a co więcej, stanowi dodatkową warstwę, która izoluje ją termicznie. Wśród zalet tego rodzaju deskowania można wymienić:
  • nawet kilkanaście razy szybszy czas wykonania,
  • mniejsze nakłady pracy oraz środków finansowych,
  • brak konieczności stosowania aż tak dużej ilości narzędzi i mocowań, jak w przypadku szalunków tradycyjnych,
  • lepsze właściwości izolacyjne budynku i mniej pracy podczas robót wykończeniowych,
  • brak potrzeby stosowania rusztowania.
Szalunek tracony można wykorzystywać podczas wykonywania nadproży, stropów, fundamentów, wieńców czy kominów. Osoby, które decydują się na wybór szalunków tradycyjnych, najczęściej sugerują się głównie ich niskim kosztem na etapie zakupu. Trzeba jednak pamiętać o tym, że szalunek tracony, chociaż bywa droższy, umożliwia obniżenie kosztów wykonywania izolacji i późniejszej eksploatacji budynku.

Rodzaje i zastosowania szalunków traconych

Deskowania najczęściej dzieli się z uwagi na ich zastosowanie. Można wymienić:
  • szalunek tracony wieńca – jego dużą zaletą jest brak konieczności rozstawiania rusztowania, a co za tym idzie – oszczędność czasu, pieniędzy, które trzeba przeznaczyć na jego wynajem lub zakup, oraz wyższy poziom bezpieczeństwa na budowie;
  • szalunek tracony komina – umożliwia ochronę komina przed czynnikami atmosferycznymi w czasie użytkowania, chroni wkład ceramiczny przed przypadkowym zamurowaniem, co prowadziłoby do jego zniszczenia, a także gwarantuje szczelność komina i możliwość skutecznego wietrzenia go;
  • szalunek tracony płyty fundamentowej – będący najprostszym sposobem na wykonanie izolacji przeciwwilgociowej i termicznej fundamentów. Wykonuje się go np. z pustaków betonowych.
Szalunki można różnicować również z uwagi na zastosowane materiały – w tym przypadku oprócz szalunków z płyt wiórowych można wymienić przykładowo szalunek tracony XPS, z blachy trapezowej, kartonu, stali ocynkowanej, gazobetonu czy styropianu EPS.

Czym charakteryzuje się szalunek styropianowy tracony płyty fundamentowej?

Szalunek tracony styropianowy (XPS) jest najczęściej wykorzystywany w nowoczesnym budownictwie. Jego popularność wynika głównie z tego, że materiał doskonale radzi sobie z wibracjami, izoluje od wilgoci czy hałasu, a także ma dobre właściwości utrzymujące ciepło. Poza tym jest wyjątkowo łatwy w transportowaniu i układaniu, ponieważ charakteryzuje się niską wagą.
Jego zastosowanie jest łatwe, tanie i sprzyja energooszczędnemu budowaniu. W czasie jego wykorzystywania nie powstają odpady. XPS z powodzeniem można wykorzystywać podczas stawiania fundamentów, a w razie potrzeby można wzmocnić go dodatkowo płytą cementowo-wiórową lub innymi materiałami.

Szalunek tracony – fundamenty

Wiele osób, które rozważają szalunki tracone do fundamentów, zastanawia się, czy styropian to dobry materiał do wykorzystania podczas stawiania tak istotnych elementów konstrukcji. Okazuje się, że jak najbardziej. Jest to sprawdzone rozwiązane stosowane obecnie w większości nowo budowanych konstrukcji.
W jaki sposób rozkłada się styropianowy szalunek tracony? Fundament wylewa się w przestrzeń, która utworzona zostaje z elementów brzegowych XPS. Kształtki rozkłada się w miejscach, gdzie mają zostać wylane fundamenty. Żeby połączyć je ze sobą, stosuje się pióro wpusty. Tak zabezpieczone krawędzie fundamentu eliminują ryzyko powstawania mostków cieplnych, umożliwiają nierozpłynięcie się kształtu wylewanej konstrukcji, a także eliminują potrzebę stosowania innych rodzajów deskowania.
Ponieważ elementy brzegowe dostarcza się w formie prefabrykatów gotowych do łączenia ze sobą na placu budowy, oszczędza się czas. Kształtki XPS mogą mieć różne formy – proste, narożne zewnętrzne, narożne wewnętrzne oraz niestandardowe, przeznaczone np. do wykonania podstawy pod wjazd do garażu łączonego z budynkiem. Elementy szalunkowe mają wymiary 125 lub 160 cm długości, około 8 cm szerokości oraz pomiędzy 5 a 25 cm wysokości. Można wykonywać je bezpiecznie i wygodnie na każdej kondygnacji budynku.
Zdjęcie: Envato Elements
Patrycja Wojas
Patrycja Wojas

Medycyna, lotnictwo, motoryzacja – to moje największe pasje. W wolnych chwilach maluję obrazy i wypoczywam z najbliższymi osobami w różnych krajach. Kocham podróże!