Co to jest QoS i jaki router QoS wybrać?

Funkcja QoS w routerach może przyśpieszyć działanie sieci Wi-Fi i LAN oraz poprawić ogólną stabilność łącza. Tłumaczymy, w jaki sposób działa, jakie są jej ewentualne wady, a także jak można ją włączyć w naszym urządzeniu.

Czytaj również: Router ADSL czy DSL?

Routery znajdują się obecnie w większości polskich domów i mieszkań, a także biur oraz innych budynków użyteczności publicznej, stanowiąc podstawę sieci Wi-Fi oraz LAN. O ile jeszcze kilka lat temu w ich obrębie pracowały zazwyczaj komputery i ewentualnie inne urządzenia peryferyjne, takie jak np. drukarki, obecnie sytuacja wygląda zgoła inaczej, zwłaszcza w prywatnych domach. 

Dziś do pojedynczego routera podłączonych może być bezprzewodowo nawet kilkanaście urządzeń, wśród których znajdziemy smartfony, tablety, telewizory, konsole oraz wiele inteligentnych gadżetów i sprzętów, od lodówek po żarówki. Wiele z nich regularnie łączy się z internetem i pobiera lub wysyła za jego pośrednictwem dane.

Może prowadzić to do problemów ze stabilnością sieci, objawiających się np. częstym buforowaniem oglądanych wideo, problemami z wyświetlaniem grafik na stronach internetowych, regularnym przerywaniem rozgrywki w grach online (tzw. lagi) lub całkowitym zanikaniem połączenia. Niedogodności te może rozwiązać włączenie funkcji QoS w routerze.

Jak działa funkcja QoS w routerach?

Nazwa QoS wzięła się od angielskiego skrótu oznaczającego „jakość usług” (ang. quality of service). Obecnie praktycznie wszystkie nowe routery posiadają wsparcie dla funkcji QoS. Dotyczy to zarówno urządzeń korzystających z połączenia ADSL, jak i sieci mobilnych 3G, 4G oraz 5G. Jedynym wyzwaniem dla użytkownika pozostaje więc jej włączenie i przetestowanie. 

Najprościej rzecz ujmując, funkcja QoS kontroluje połączenia wychodzące i przychodzące z internetu do wszystkich urządzeń pracujących w sieci lokalnej. Na podstawie z góry ustalonych przez użytkownika limitów i zasad (lub kompletnie automatycznie), router na bieżąco filtruje połączenia według ich ważności, przydzielając priorytet niektórym z nich oraz spowalniając te mniej istotne. Poprawia to komfort korzystania z sieci i eliminuje wiele z wcześniej wymienionych niedogodności. 

Uruchomienie QoS zaleca się zwłaszcza w sieciach z wieloma jednocześnie korzystającymi z niej urządzeniami (np. w biurach), a także w miejscach z wolnym połączeniem internetowym.

Jak i gdzie włączyć funkcję QoS?

Funkcję QoS znajdziemy w panelu konfiguracyjnym routera, do którego skrót umieszczony został w panelu sterowania systemu Windows. Opcjonalnie, aby otrzymać do niego dostęp, możemy również wpisać w oknie przeglądarki internetowej adres „192.168.1.1”.

Położenie przycisku uruchamiającego QoS w interfejsie zależeć będzie od modelu oraz producenta routera, dlatego warto skonsultować się w tej sprawie z instrukcją użytkownika. 

Konfiguracja QoS

Niektóre mogą automatycznie segregować połączenia przychodzące i wychodzące pod względem ich priorytetu. Aby osiągnąć najlepszy efekt, zalecana jest jednak ręczna konfiguracja sieci.

W zależności od naszych potrzeb, w menu kontrolnym przydzielmy poszczególnym urządzeniom w sieci maksymalne limity pobierania i wysyłania danych albo kilkustopniowe priorytety dostępu do łącza.  Jako identyfikatora używamy tutaj indywidualnych numerów MAC lub IP sprzętu.

Możemy również ustalić podobne preferencje dla poszczególnych aktywności, pojedynczych programów lub ich całych grup. Liczba opcji zależy tutaj w całości od producenta routera.

Wady QoS

Pamiętajmy jednak, że włączenie QoS nie musi zawsze mieć najlepszych efektów. Zdarza się, że funkcja negatywnie wpływa na prędkość ładowanie danych do sieci. Jeżeli jest ona dla nas istotna i mamy wątpliwości, przeprowadźmy kilka testów prędkości w rożnych warunkach, upewniając się, że problem ten nas nie dotyczy.