Właściwe ustawienie anteny satelitarnej jest gwarancją prawidłowego odbioru programów. Jeśli antena jest ustawiona nieprawidłowo, niektóre programy, zwłaszcza te nadawane w rozdzielczości HD i wyższych, mogą być odbierane z zakłóceniami lub nawet ich odbiór nie będzie możliwy. Czasem niedokładność ustawienia jest na tyle niewielka, że programy są odbierane praktycznie bez zakłóceń, a problemy z ich odbiorem pojawiają się dopiero w momencie pogorszenia warunków atmosferycznych, np. niewielkich opadów deszczu czy śniegu lub silnie zjonizowanej atmosfery w czasie letnich upałów. Jak ustawić satelitę, aby uniknąć tego typu problemów i cieszyć się niczym niezakłóconym odbiorem programów? Chociaż prawidłowo postawione pytanie powinno brzmieć, jak ustawić antenę satelitarną, bo przecież nie mamy wpływu na satelitę znajdującego się na orbicie.
Pierwszym, a jednocześnie bardzo ważnym krokiem, jest montaż anteny. Należy wykonać go z należytą starannością i zgodnie z instrukcją montażu, używając wyłącznie elementów należących do zestawu. Ważne jest też, aby przy składaniu anteny nie odkształcić talerza, ponieważ wszelkie odkształcenia mogą pogorszyć lub wręcz uniemożliwić odbiór sygnału.
Wiedząc, w jakim kierunku ustawić antenę satelitarną i poszukując miejsca na umocowanie masztu, na którym zostanie umieszczona antena, trzeba uwzględniać przeszkody, które mogą pojawić się między anteną i satelitą. Najlepiej wybrać miejsce na południowej lub południowo-zachodniej ścianie budynku lub balkonie, w którym na linii pomiędzy anteną i satelitą nie będą znajdowały się wysokie drzewa, inne budynki czy przewody energetyczne. W przypadku mieszkania w blokach należy pamiętać, że montaż anteny satelitarnej może wymagać uzyskania zezwolenia lub jest całkowicie niedozwolony. Maszt powinien być solidnie umocowany w ścianie lub przykręcony do barierki, aby nie stanowił zagrożenia dla życia i zdrowia.
Solidnie i precyzyjnie zamontowany maszt, prawidłowo zmontowana antena oraz właściwie dobrany i przygotowany przewód antenowy mają decydujący wpływ na prawidłowe ustawienie sygnału anteny satelitarnej.
Niezależnie od tego, z usług jakiej platformy satelitarnej korzystamy: Canal+, Cyfrowy Polsat czy Orange TV, antena satelitarna musi być ustawiona na odbiór sygnału z satelity HotBird 13E. Ustawienia anteny są bowiem identyczne dla każdej z platform, a parametry ustawienia zależą jedynie od lokalizacji odbiorcy. Zupełnie inne są parametry ustawienia anteny dla Warszawy, a inne dla Szczecina czy Przemyśla.
O tym, jak ustawić talerz satelitarny, aby odbierać sygnał z wybranego satelity, decydują trzy parametry: azymut, elewacja i kąt skręcenia konwertera.
Azymut to podawany w stopniach kąt między osią północ-południe i kierunkiem, w którym znajduje się satelita. Azymut określa, w którą stronę ustawić antenę satelitarną. Zmianę azymutu uzyskuje się przez obrót talerza wokół osi masztu, na którym jest zamocowany. Generalnie talerz musi być lekko zwrócony na prawo, patrząc od strony masztu, w stosunku do południa.
Elewacja to kąt nachylenia talerza względem poziomu. Ponieważ talerz nie jest półkulą, lecz wycinkiem sfery, dość trudno jest ten kąt zmierzyć. Dlatego każdy talerz, w miejscu regulacji kąta nachylenia, posiada kątomierz ułatwiający jego ustawienie. Fabryczne kąt elewacji jest ustawiony najczęściej na 30°.
Kąt skręcenia konwertera to kąt, o jaki należy obrócić w uchwycie konwerter wokół jego osi w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Niektóre konwertery są wyposażone w podziałkę ułatwiającą regulację kąta skręcenia.
Jak prawidłowo ustawić antenę satelitarną w zależności od lokalizacji pokazuje poniższa tabela.
Przy prawidłowym ustawieniu azymutu, np. z pomocą kompasu, elewacji z wykorzystaniem kątomierza umieszczonego na korpusie i kąta skręcenia konwertera wyznaczonego z użyciem zwykłego kątomierza, antena powinna zapewnić odbiór programów.
Ustawienie anteny satelitarnej nie jest szczególnie trudne, jednak wymaga precyzji i cierpliwości, szczególnie jeśli nie dysponujemy specjalistycznym sprzętem.
Kompas i kątomierz nie zapewniają wymaganej precyzji wskazań. Poza tym dość trudno nimi operować przy antenie. Można też wykorzystać elektroniczne urządzenia pomiarowe, tzw. poszukiwacze satelitów, ale te tańsze są trudne w obsłudze i zawodne, a profesjonalne są bardzo drogie. Rzadko kiedy maszt zachowuje idealny pion, bo ściana lub barierka balkonu są krzywe albo otwory pod kołki czy śruby wyszły krzywo.
Swój własny, bardzo prosty przepis na to, jak ustawić antenę satelitarną bez pomocy innych osób i bez użycia przyrządów „opracowałem” już dość dawno, ale wielokrotnie miałem okazję z niego korzystać. Po zmontowaniu anteny i umieszczeniu jej na maszcie podłączyłem dekoder i telewizor. Po wybraniu w dekoderze kanału numer 1 przystąpiłem do ustawiania anteny. Moje parametry to azymut 10,1°, elewacja 29,8° i kąt skręcenia 6,2°. Obróciłem konwerter w lewo o około 5-6° i zablokowałem, elewację ustawiłem na 25° i również zablokowałem, a następnie skierowałem antenę mniej więcej na południe. Teraz bardzo wolno obracałem czaszę w kierunku zachodnim, maksymalnie około 30°. Powolne obracanie anteny jest ważne, bo cyfrowy sygnał dociera do telewizora ze znacznym opóźnieniem, a minimalny ruch anteny w lewo lub prawo sprawia, że go tracimy. Aby wyeliminować może zbyt szybki i nierówny obrót czaszy, wracałem do pozycji wyjściowej, obracając talerz w lewo. Zmieniłem elewację na 26° i powtórzyłem całą operację. I tak po kolei, 27°, 28°, 29°, 30°. W pewnym momencie usłyszałem telewizor. Zablokowałem wszystkie ustawienia, dokręcając delikatnie wszystkie śruby i nasłuchując, czy nie zgubiłem sygnału. W menu dekodera wybrałem ustawienia satelity, aby sprawdzić parametry sygnału. Siła sygnału wynosiła 80 na 100, a jakość sygnału 100 na 100. Parametry zadowalające nawet dla programów HD i dekodera PVR.
Jak ustawić sygnał anteny satelitarnej w inny sposób, zwłaszcza jeśli nie wiadomo, czy dekoder został wcześniej zaprogramowany? Można wykorzystać ten sam sposób regulacji ustawień anteny, lecz zamiast nasłuchiwania dźwięku audycji obserwować na ekranie wyłącznie parametry sygnału, wybierając odpowiednią pozycję w menu dekodera. Jest to o tyle trudniejsze, że musimy zapewnić sobie możliwość obserwacji ekranu w trakcie ustawiania anteny lub poprosić drugą osobę o obserwowanie ekranu i informowanie nas o parametrach sygnału.
Uzyskanie sygnału umożliwiającego odbiór programów nie oznacza, że sygnał jest optymalny. Nie oznacza to jednak, że siła i jakość sygnału osiągną wartości 100 na 100. Warto też pamiętać, że lepiej jest uzyskać wysoką jakość sygnału i przy słabszym sygnale niż silny sygnał, ale niższej jakości.
Obserwując na ekranie parametry sygnału, możemy dokonywać niewielkich korekt w ustawieniu anteny. Czasem wystarczy dokręcenie śrub z jednej lub drugiej strony, aby parametry sygnału uległy zmianie. Dlatego warto zaznaczyć sobie najlepsze ustawienie, np. lakierem do paznokci, aby w razie pogorszenia parametrów móc do nich wrócić.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Roman Frej