Data publikacji:

Łączenie belek drewnianych: najlepsze sposoby

Praca z drewnem może przyjmować różne formy, w większości sytuacji będziemy jednak, prędzej czy później, zmuszeni do wykonania połączenia co najmniej dwóch elementów zrobionych z tego materiału. Od jego jakości będzie zależała solidność całej konstrukcji, którą może być zarówno krzesło, rama drzwi, jak i więźba dachowa. Na przestrzeni wieków cieśle opracowali tysiące sposobów pozwalających na mocne łączenie belek drewnianych. W artykule przedstawiamy najpopularniejsze z nich.
Łączenie belek drewnianych
Drewno to jedno z najbardziej solidnych i wytrzymałych naturalnych materiałów budowlano-konstrukcyjnych, z którego korzysta się od zarania dziejów. Niezależnie od siebie, ludzie na całym świecie wypracowali tysiące skutecznych metod obróbki oraz łączenia tego materiału, dzięki którym wykonane z niego meble, a także proste lub bardziej kompleksowe konstrukcje wytrzymują z powodzeniem próbę czasu. Znajomość najpopularniejszych z nich z pewnością przyda się nawet osobom, które na co dzień nie zajmują się majsterkowaniem lub remontami. Przyjrzymy się zatem, jakie sposoby łączenia drewna są najczęściej wykorzystywane.

Klejowe łączenie drewna

Użycie kleju jest najczęściej najszybszym i najłatwiejszym sposobem na łączenie belek i desek drewnianych. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że metoda ta ma swoje znaczące ograniczenia. Wykonane na bazie naturalnych składników kleje do drewna wykorzystywano już w starożytności. Dziś używa się najczęściej mocnych środków wykonanych na bazie żywic syntetycznych, nakładanych przy pomocy pędzli lub aplikatorów, które po zaschnięciu są odporne na wysoką wilgotność oraz wszelkiego rodzaju naprężenia. Sklejone elementy zespajają się ze sobą często przez wiele godzin i w tym czasie powinny być solidnie złączone imadłami lub ściskami.
Kleje wykorzystuje się powszechnie przy produkcji mebli, a także niektórych konstrukcji drewnianych. Zaletą rozwiązania jest to, że połączenie jest kompletnie niewidoczne, a połączone za pomocą preparatu elementy można z łatwością obrabiać (np. przycinać i szlifować). Kleje nadają się też idealnie do łączenie szerokich desek i belek drewnianych, z których tworzy się np. blaty, prefabrykaty lub podłogi.

Zespajanie drewna metalowymi łącznikami

Równie często stosowaną metodą jest mechaniczne połączenie drewna przy pomocy łączników wykonanych z metalu.

Gwoździe, śruby i wkręty

Najprostszy rodzaj metalowych łączników do drewna. W sprzedaży znajdziemy gwoździe i wkręty o bardzo zróżnicowanej długości oraz średnicy, przy których pomocy połączymy małe deski w budce dla ptaków, jak i grube belki dachowe. Do ich instalacji używamy najczęściej dedykowanych elektronarzędzi.
Rodzaj gwoździ lub wkrętów dopasowujemy oczywiście do rodzaju i twardości drewna. Jeżeli materiał jest wystawiony na działanie wody lub wilgoci, ich główki powinny być odpowiednio zabezpieczone przed rdzą. Gwoździe wbijamy zawsze pod lekkim kątem, co wzmacnia otrzymane połączenie. Skuteczność łącznika zwiększa także stępienie czubków gwoździ i wkrętów, dzięki czemu podczas instalacji nie ścinają one, ale miażdżą włókna deski lub belki.

Płytki, kantówki, kątowniki itd.

Czasami pojedyncze gwoździe i wkręty nie wystarczą do zapewniania stabilności łączonych belek drewnianych. Na ratunek przychodzą tutaj powszechnie używane w budownictwie oraz meblarstwie duże elementy wykonane z metalu, przyjmujące kształt płytek, kątowników i kantówek z otworami przeznaczonymi na śruby lub wkręty, które wzmacniają zespajane elementy oraz równomiernie rozkładają działające na nie siły. Są one niezastąpione także podczas łączenia drewnianych belek i desek z innymi materiałami, takimi jak beton.

Zespajanie drewna łącznikami wykonanymi z drewna

W tej metodzie stosuje się kołki, które przyjmują kształt walców. Produkowane są w różniej średnicy z twardego i wytrzymałego drewna. Ich instalacja wymaga jednak wykonania precyzyjnych otworów w desce lub belce, co wymaga wykonania odpowiednich pomiarów oraz planowania. Połączenie tego typu jest zazwyczaj kompletnie niewidoczne, a także odporne na wysoką wilgoć i wodę. Bardzo często kołkowe łączenia są dodatkowo wzmacniane za pomocą kleju.

Tradycyjne stolarskie/ciesielskie metody łączenia drewna

Tradycyjne metody łączenia drewna nie wymagają użycia żadnych dodatkowych materiałów i kleju, zachowując przy tym niezwykłą trwałość oraz stabilności. Stolarze i cieśle wypracowali tysiące zmyślnych metod na łączenie elementów drewnianych, które często zaskakują i są kompletnie niewidoczne dla oka. Sprawdzą się one nie tylko przy produkcji małych przedmiotów, ale także budowie całych okazałych budynków.
Do zrobienia nawet najprostszego połączenia ciesielskiego niezbędne są odpowiednie narzędzia, takie jak piły i dłuta, a także doza cierpliwości, dokładności i doświadczenia. Podczas pracy wycinamy w dwóch kawałkach drewna pasujące do siebie kształty, począwszy od prostych czopów i nakładek, a skończywszy na bardziej skomplikowanych połączeniach typu wypustowego lub zamkowego.
Doświadczony cieśla/stolarz przy wyborze odpowiedniego kształtu bierze też pod uwagę stan oraz strukturę drewna, z jakim pracuje, odpowiednio dobierając poszczególne belki i deski, by wykonane złącza były jak najbardziej wytrzymałe.
Zdjęcie: stevanovicigor / Envato Elements