Odzyskiwanie danych z telefonu lub dysku. Jak to zrobić?

Przypadkowe usunięcie lub utrata cennych plików pozostaje jedną z najgorszych rzeczy, która może przytrafić się podczas pracy z komputerem lub urządzeniem mobilnym. W dodatku los płata nam takiego figla zazwyczaj w najmniej odpowiednim momencie. Nie można jednak się załamywać, odzyskiwanie danych nie jest wcale tak trudne.

Jak tracimy dane?

Dostęp do informacji zapisanych na nośnikach, takich jak dyski twarde czy karty pamięci, tracimy z grubsza z powodu trzech podstawowych powodów podanych poniżej. Teoretycznie skutki każdego z nich da się odwrócić z pomocą procesów odzyskiwania danych.

Fizyczne uszkodzenia nośnika danych

Dyski i karty pamięci, jak każde inne urządzenia elektroniczne, są podatne na różnego typu uszkodzenia. Najbardziej narażone na nie są magnetyczne napędy HDD, w których wnętrzu znajdują się bardzo wrażliwe elementy mechaniczne, łatwo ulegające zniszczeniu np. po bezpośrednim wystawieniu na silne wstrząsy i uderzenia. Talerze, na których zapisywane są dane, również mają tendencję do powolnej degradacji, wówczas pojawiają się na nich miejsca, z których nie da się już więcej odczytać żadnych informacji (tzw. uszkodzone sektory).

Nośniki półprzewodnikowe, takie jak karty pamięć oraz dyski SSD, są znacznie bardziej odporne na czynniki zewnętrzne, ale nawet one mogą ulec awarii przy odrobinie nieuwagi. Dotyczy to zwłaszcza pendrive’ów, narażonych na największe niebezpieczeństwo uszkodzenia danych np. z powodu wystawienia na zbyt niską temperaturę i wilgoć.

Uszkodzenie samych plików

Pliki lub zdjęcia mogą zostać uszkodzone z powodu błędów w programie lub aplikacji, co może być wywołane szeregiem różnych przyczyn. Wśród nich możemy wymienić np. niepoprawne zamknięcie oprogramowania, a także kompletnie losowe błędy wywołane błędami deweloperów. Do uszkodzenia plików dojść może też z powodu niespodziewanego restartu lub wyłączenia komputera, np. podczas awarii prądu. Jeżeli nie posiadamy ręcznie lub automatycznie wykonanych kopii bezpieczeństwa, dane tego typu są jednak bardzo trudne lub praktycznie niemożliwe do ponownego wykorzystania bez specjalistycznej wiedzy. Niektóre programy, takie jak edytory tekstu, są w stanie automatycznie odzyskać część niedawno uruchomionych dokumentów, korzystając z plików tymczasowych, ale to wyjątek od reguły.

Przypadkowe lub celowe usunięcie danych

To najczęstszy przypadek utraty danych, którego skutki również najłatwiej odwrócić. Mowa tu oczywiście o sytuacjach, w których przez przypadek kompletnie skasowaliśmy swoje pliki lub zrobił to inny użytkownik naszego urządzenia (np. po usunięciu ich z kosza).

Na szczęście prawie zawsze większy lub mniejszy ślad po utraconych danych wciąż znajduje się na nośniku pamięci. Skuteczność w odzyskaniu plików zależy od wielu czynników, przede wszystkim od ich wielkości, tego, jak dawno skasowaliśmy dane, a także jak często od tamtego czasu korzystaliśmy z nośnika, zapisując na nim nowe informacje. Znacznie łatwiej odzyskać też pliki z dysków magnetycznych, niż z kart pamięci lub pendrive’ów.

Chcę odzyskać dane – jakie mam opcje?

Najskuteczniej z odzyskiwaniem danych radzą sobie specjalistyczne firmy. Posiadają one sprzęt pozwalający wyciągnąć informacje nawet z kompletnie niedziałających się nośników, np. zalanych wodą dysków twardych lub zniszczonych telefonów. Z usług tego typu podmiotów korzystają wszelkiej maści profesjonaliści, policja i służby bezpieczeństwa, a także klienci indywidualni. Wynajęcie usług serwisowych tego typu nie jest jednak tanie i nie daje stuprocentowej gwarancji sukcesu, pozostaje więc rozwiązaniem ostatniej szansy i jedną nadzieją w przypadku fizycznie uszkodzonych dysków oraz częściowo zniszczonych i nieczytelnych plików.

Jakie dane odzyskamy samodzielnie?

Na szczęście zazwyczaj nie musimy polegać na specjalistycznym serwisie i przy odrobinie cierpliwości samodzielnie odzyskamy utracone pliki, które zostały usunięte lub wymazane po formatowaniu. Do tego celu wykorzystujemy dedykowane programy typu recovery. Z racji swojej natury większość z nich wymaga zakupu licencji. W internecie znajdziemy jednak darmowe aplikacje o podstawowej funkcjonalności, która, co warto zaznaczyć, w zupełności wystarcza domowym użytkownikom.

Programy skanują automatycznie nośniki danych w poszukiwaniu skasowanych informacji i starają się je odzyskać. Użytkownik może ustalić, jakich konkretnie rodzajów danych poszukuje (obrazy, klipy wideo itd.). Sam proces przeczesywania dysków lub kart zajmuje często wiele godzin. Pamiętajmy też, że przywrócone pliki nie posiadają oryginalnych nazw, tak więc znalezienie poszukiwanego dokumentu jeszcze bardziej się wydłuży, zwłaszcza jeżeli nie znamy dodatkowych informacji, takich jak jego wielkość.

Popularne darmowe programy do odzyskiwania danych:

• DiskDigger,
• Disk Drill,
• Recuva.

Skuteczność odzyskiwania danych z uszkodzonego dysku lub kart pamięci

Gdy posiadany nośnik pamięci wykazuje oznaki uszkodzenia lub niepoprawnego działania, na skutek którego utraciliśmy swoje dane, warto kilka razy się zastanowić przed użyciem programów typu recovery. Ich uruchomienie i wymuszanie skanu napędu dodatkowo przyspiesza proces degradacji urządzenia. Jeżeli pliki były szczególnie cenne, warto poprosić o pomoc profesjonalistów, w przeciwnym wypadku możemy oczywiście zaryzykować.

Odzyskiwanie danych z telefonu

Jeżeli w telefonie mamy zainstalowaną kartę pamięci, z której zniknęły pliki, korzystając z czytnika podłączamy ją bezpośrednio do komputera. Możemy wówczas skorzystać z przywołanych już programów. W sieci znajdziemy też darmowe aplikacje typu recovery, które zainstalujemy na smartfonie. W przypadku uszkodzenia pamięci flash urządzenia, zmuszeni jesteśmy jednak do skorzystania z usług specjalistów.