Data publikacji:

Czym są grunty niespoiste? Poradnik budowlany

Czym są grunty niespoiste? Poradnik budowlany, który przyda ci się, gdy zaczynasz myśleć o znalezieniu swojego miejsca na ziemi – budowie domu. Grunty niespoiste to sypki typ podłoża. Jego fragmenty z łatwością rozsypują się w rękach. Są określane jako mineralne lub organiczne, niespełniające warunków dla gruntu mineralnego. Spośród typów gruntów niespoistych wyróżnia się żwiry, pospółkę, piasek gruby, piasek średni, a także piasek drobnoziarnisty i pylasty.
Home building industry

Czym są grunty niespoiste?

Grunty budowlane niespoiste – czym są? Do gruntów nasypowych niespoistych (inaczej sypkich) zalicza się (w nawiasach podajemy oznaczenia, które odczytasz na mapach z wydziału geodezji lub przekrojach geotechnicznych): 
  • żwir („Ż”),
  • pospółki („Po”),
  • piaski gruboziarniste („Pr”),
  • piaski średnioziarniste („Ps”),
  • piaski drobnoziarniste („Pd”),
  • piaski pylaste („Pπ”).
Im grubsza frakcja, tym większa wytrzymałość, czyli nośność gruntu. Jest jeszcze drugi ważny parametr – im stopień zagęszczenia gruntu (ID) jest wyższy, tym podłoże jest lepsze do celów budowlanych. Dlaczego tak jest? Ponieważ między poszczególnymi ziarnami w gruncie o wyższym zagęszczeniu jest niewiele pustej przestrzeni.

Jaki grunt pod budowę domu jest najlepszy?

Pod budowę domu najlepsze są grunty naturalne rodzime, czyli mineralne grunty rodzime (inaczej naturalne), które są efektem procesów geologicznych a nie są to podłoża utworzone w wyniku działalności człowieka w wysypiskach, zwałowiskach, budowlach ziemnych.
Grunt może być luźny, średnio zagęszczony, zagęszczony oraz bardzo zagęszczony. Czym grunt jest gęściejszy, tym lepiej dla budowy.
Czym jest wskaźnik zagęszczenia gruntu IS? Parametr ten jest miarą zagęszczenia gruntu nasypowego, definiuje go polska norma BN-77/8931-12.
Kolejne ważne kryterium to stopień wilgotności gruntu (Sr). Pod budowę domu najlepsze są grunty wilgotne.
Podział gruntów budowlanych ze względu na ich strukturę
Przedstawiamy podział gruntów budowlanych ze względu na ich strukturę. Są trzy podstawowe struktury gruntu uwarunkowane wielkością, kształtem ziaren oraz warunkami ich deponowania:
  1. Kłaczkowa – powstaje głównie z cząstek o frakcji iłowej, które łączą się ze sobą już podczas procesu opadania. Tworzą kłaczki, a po odpadnięciu – strukturę kłaczkową. Ten typ struktury wpływa na dużą porowatość terenu.
  2. Komórkowa – kiedy opadające cząstki o frakcji pyłowej lub iłowej są przyciągane przez cząstki już wcześniej zdeponowane, powstaje komórkowa struktura gruntu. Tego typu struktura powoduje powstanie dużej porowatości w gruncie, przekraczającej 50%.
  3. Ziarnista – to głównie ziarna gruntu o frakcji żwirów oraz piasków, których ciężar jest na tyle duży, że siły przyciągania między nimi nie mają większego wpływu na tworzenie się jakiejś uporządkowanej struktury (czyli na przykład struktury komórkowej oraz kłaczkowej). Opadające ziarna, pod wpływem swojego ciężaru i ruchu wody, wpasowują się między siebie. Jaka jest porowatość gruntu o strukturze ziarnistej? To zazwyczaj między 20 a 50%. 

Podział gruntów budowlanych: grunty spoiste i niespoiste

Opisaliśmy powyżej grunty niespoiste i ich właściwości oraz rodzaje (czasem można te informacje odszukać jako „kategorie gruntów budowlanych tabela”). Aby dowiedzieć się, z jakim gruntem masz do czynienia, zleć badania geotechniczne.
Kolejne na tropie poszukiwawczym są grunty spoiste. Co my o nich wiemy i chcemy ci przekazać?
Grunty budowlane spoiste to (w nawiasach podajemy oznaczenia, które odczytasz na mapach z wydziału geodezji lub przekrojach geotechnicznych):
  • ił („I”),
  • ił piaszczysty („Ip”)
  • Ił pylasty („Iπ ”),
  • glina piaszczysta („Gp”),
  • glina pylasta („Gπ”),
  • glina zwięzła („Gz”),
  • glina piaszczysta zwięzła („Gpz”),
  • glina pylasta zwięzła („Gπz”),
  • piasek gliniasty („Pg”), pył („π),
  • pył piaszczysty („πp”).
Najważniejszym parametrem, który określa przydatność gruntów spoistych do celów budowlanych, jest stopień plastyczności IP, który określa, ile wody wchłonie grunt przy przejściu ze stanu półzwartego w płynny. Co istotne w tym zagadnieniu? Im wartość IP jest niższa, tym mniejsza jest zawartość wody w gruncie i tym lepiej nadaje się on pod budowę domu. Jeśli więc szukasz idealnego IP gruntu pod budowę domu jednorodzinnego, to szukaj takiej o wartości IP > 10. jest to powiem grunt średnio spoisty, czyli najlepiej nadający się do celów budowlanych.
Co więcej o gruntach spoistych? Grunty spoiste dzielą się na zwarte, półzwarte, twardoplastyczne, plastyczne, miękkoplastyczne oraz płynne. Pod budowę domu najlepsze są grunty średnio spoiste.

Grunty nośne i nienośne – podział

Co to znaczy, że grunt jest nośny? Czym jest grunt nośny? Grunt nośny - grunt budowlany, zewnętrzna warstwa (warstwy) skorupy ziemskiej, która może przejmować obciążenia od określonego obiektu budowlanego. Podział uwzględniający uziarnienie jest bardzo ważny (opisaliśmy go w podrozdziale „Czym są grunty niespoiste? Poradnik budowlany”, ponieważ im grubsza frakcja, tym większa wytrzymałość, czyli nośność gruntu). Nośność podłoża gruntowego określa możliwości gruntu do przenoszenia obciążeń generowanych przez obiekt budowlany. Od tego zależy sposób posadowienia budynku.
Od czego zależy nośność podłoża gruntowego? Od wpływu wody gruntowej na nośność podłoża, rodzaju gruntu, najważniejszych parametrów mechanicznych gruntów wpływających na nośność (wskaźnik zagęszczenia, stopień plastyczności).
A… i napiszemy jeszcze na koniec (choć może powinniśmy byli dać tę informację na początku?). Czym jest grunt? Grunt to mieszanina cząstek, między którymi znajdują się pory. Pory te wypełnione są cieczą lub powietrzem. 
Zdjęcie: Envato Elements
Ewa Doniec
Ewa Doniec

Podróże z plecakiem, kolarstwo szosowe, góry wysokie. Pilot wycieczek, absolwentka ekonomii oraz turystyki i rekreacji.