Co to jest ISO w aparacie? Prawidłowe ustawienia czułości

ISO to jeden z podstawowych parametrów trójkąta ekspozycji. Dzięki niemu będziesz w stanie zwiększyć jasność w słabych warunkach oświetleniowych. Sprawdź, jak korzystać z ISO w aparacie w rozmaitych sytuacjach.

ISO w aparacie: co to jest?

ISO to inaczej czułość matrycy bądź filmu, które reagują na światło. W aparatach mamy do wyboru zakres wahający się od 50 do nawet 256 000. Wielu producentów chwali się skrajnie wysokimi czułościami ISO, które przewyższają podane liczby, jednak z nich korzystamy bardzo rzadko. Dlaczego? Tego dowiesz się w dalszej części tego poradnika.

Fotografujący powinien zrozumieć, że ISO jest parametrem, który bezpośrednio wpływa na ekspozycję. Im większa czułość ISO, tym wyższa jasność zdjęcia. To umożliwia skrócenie czasu naświetlania bez konieczności domykania przysłony obiektywu. Mniejsza czułość sprawia, że zdjęcie jest ciemniejsze, a to z kolei wymusza na fotografującym szersze otwarcie otworu przysłony, a także zastosowanie dłuższego czasu naświetlania.

Podniesienie ISO w aparacie wiąże się z utratą jakości, ponieważ na zdjęciach widzimy charakterystyczne ziarno, określane jako szumy. Ich poziom jest ściśle uzależniony od konkretnej matrycy. Pełnoklatkowe aparaty na wysokich czułościach ISO prezentują lepszą jakość niż aparaty z matrycą APS-C czy mikro 4/3.

Zobacz, jakie rodzaje obiektywów warto kupić

Jak prawidłowo korzystać z ISO w aparacie?

W pierwszej kolejności należy dopasować wartość ISO do danych warunków oświetleniowych. W słoneczne dni, kiedy to mamy odpowiednią ilość światła, warto korzystać z niskich wartości ISO w przedziale od 50 do 200. Fotografując w pomieszczeniach, szczególnie po zmroku, podniesienie ISO będzie koniecznością. Wiedzą o tym fotografowie ślubni, którzy chcąc zamrozić ruch, są zmuszeni do podniesienia wartości ISO czasami nawet do 6400 czy 128 000.

Oczywiście wszystko zależy od sytuacji. Pomocne mogą być lampy reportażowe. Dzięki nim doświetlimy obiekt i nie będziemy musieli stosować aż tak ogromnych wartości ISO.

Wielu fotografów boi się samodzielnego ustawiania czułości ISO, dlatego pozostawia te decyzje automatyce aparatu. Jeśli chcesz korzystać z tego trybu, to pamiętaj, aby ustawić maksymalną wartość, z jakiej może korzystać sprzęt. W ten sposób uchronisz się przed stosowaniem skrajnie wysokich czułości ISO. Bardzo często nie są one potrzebne, a aparat na siłę próbuje nam ustawić ISO 128 000, mimo że moglibyśmy ustawić wartość 3200 lub mniejszą.

Niestety, nie ma uniwersalnego przepisu na idealne ustawienia ISO w fotografii. Musisz pamiętać, że bardzo ważne są ustawienia czasu naświetlania oraz przysłony. Te trzy parametry wpływają na dobrą ekspozycję. Źle naświetlone zdjęcie może przynieść szumy nawet na niskich wartościach ISO. Należy o tym pamiętać!

Co zrobić, gdy na zdjęciach pojawiają się szumy?

Szumy na zdjęciach są nieuniknione, gdy korzystamy z wysokich wartości ISO w aparacie. To nie oznacza, że musimy je porzucić, wręcz przeciwnie! Do wykonania dobrej fotografii jasność jest niezbędna, dlatego warto zaryzykować obecność szumów na rzecz dobrze uchwyconego kadru. Dobra wiadomość jest taka, że szumów można się pozbyć przynajmniej w bardzo dużym stopniu.

Takie programy, jak Luminar, Lightroom czy Nik Collection mają swoje autorskie rozwiązania umożliwiające pozbycie się szumów. Czasami wystarczy jedno przeciągnięcie suwaka, a zdjęcie wygląda perfekcyjnie!

Szumy są najbardziej odczuwalne w najtańszych aparatach. Tam nawet przy takich wartościach jak ISO 1600 czy 3200 mogą pojawić się spore szumy. Jednak umiejętne korzystanie z programów do obróbki zdjęć rozwiązuje ten problem niemal całkowicie.