Data modyfikacji: Czwartek, 15.12.2022

Rodzaje śrubokrętów. Które śrubokręty warto mieć w domowym warsztacie?

Zestaw wkrętaków to podstawa dobrego domowego warsztatu, ale niestety czasami trudno odnaleźć się w gąszczu ich przeróżnych standardów oraz modeli. Przedstawiamy krótki przegląd najpopularniejszych rodzajów śrubokrętów.

Rodzaje śrubokrętów

Śrubokręt jest oczywiście jednym z podstawowych narzędzi, które powinno znaleźć się w każdym domowym warsztacie. Przydaje się w rozmaitych sytuacjach, począwszy od drobnych napraw sprzętu elektronicznego, a skończywszy na składaniu mebli. Większość z nas przez lata zebrała w szufladach lub szafkach ich co najmniej kilka sztuk.

Bardzo prawdopodobne jednak, że doświadczyliśmy tego frustrującego momentu, kiedy okazało się, że z upartą śrubą nie poradzi sobie żaden z posiadanych przez nas typów wkrętaka. Warto więc zapoznać się z podstawowymi i najpopularniejszymi rodzajami śrubokrętów, które przedstawiamy w krótkim poradniku.

Skąd wzięło się tyle rodzajów śrubokrętów?

Możemy być pewni, że posiadacze nawet największych domowych warsztatów oraz kolekcjonerzy narzędzi nie są w stanie zebrać wszystkich możliwych typów śrubokrętów, które są używane obecnie na świecie. Wynika to wprost z niezwykle zróżnicowanych zastosowań śrub, będących jednym z owoców XIX-wiecznej rewolucji industrialnej.

Obecnie dziesiątki drastycznie różniących się od siebie rodzajów śrubek znajdziemy zarówno na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, jak i w prostych dziecięcych zabawkach za kilka złotych. W życiu codziennym zazwyczaj nie natkniemy się na bardziej „egzotyczne” wkręty, ale dobrym zabezpieczaniem na większość sytuacji awaryjnych w domu będzie zakup większego zestawu różnych rodzajów śrubokrętów.

Warto w tym przypadku wybrać droższe komplety, których zawartość wykonana jest z wyższej jakości materiałów. Tanie śrubokręty lubią bowiem kruszyć się oraz wyginać nawet przy włożeniu niewielkiej siły, co stwarza poważne ryzyko uszkodzenia śruby lub naprawianego/skręcanego sprzętu.

Popularne rodzaje śrubokrętów. Podział ze względu na przeznaczenie

Śrubokręt standardowy

Pozbawione dodatkowych funkcji narzędzie przeznaczone do codziennego majsterkowania.

Śrubokręt do prac nad elektryką (izolowane)

Wyposażony w izolację rodzaj śrubokręta zabezpieczający użytkownika przed porażeniem prądem, przeznaczony do prac nad instalacją elektryczną.

Śrubokręt precyzyjny

Narzędzie o bardzo niewielkiej i wąskiej końcówce, która często jest namagnesowana, używane na co dzień np. przez elektroników, jubilerów lub zegarmistrzów.

Śrubokręt specjalistyczny

W skład tej kategorii wchodzi wiele rodzajów śrubokrętów przeznaczonych do prac specjalistycznych. Jednym z najpopularniejszych przedstawicieli tego rodzaju śrubokrętów, który przyda się w domu, będzie śrubokręt z wbudowaną niewielką żarówką w trzonku, pozwalającą sprawdzić stan napięcia elektrycznego w gniazdku.

Śrubokręty elektryczne

Narzędzie wyposażone w silniczek elektryczny i wymienne końcówki, przeznaczone do szybkiego wkręcania i wykręcania niewielkich śrub, często stosowane przy pracach nad urządzeniami elektronicznymi.

Popularne rodzaje śrubokrętów. Podział ze względu na rodzaj śrub

Śrubokręt płaski

Podstawowy i najpopularniejszy rodzaj śrubokręta. Jak wskazuje na to nazwa, posiada zwężającą się wąską końcówkę, która wchodzi w prostokątną główkę śruby. W zależności od rozmiarów oraz grubości może on też spełnić rolę narzędzia uniwersalnego i przydać się przy pracy ze śrubami innych typów.

Z racji swojej budowy śrubokręt ma jednak tendencję do wypadania lub ześlizgiwania się ze śruby, zazwyczaj wymaga też od nas użycia większej siły.

Śrubokręt krzyżakowy typu Phillips [PH]

Łatwo rozpoznawalny „krzyżak” jest drugim najpopularniejszym rodzajem śrubokręta. Dzięki stożkowemu kształtowi końcówki z krzyżowym przekrojem narzędzie zakleszcza się w śrubie i nie wyślizguje się tak łatwo jak model płaski.

Różnej wielkości wkręty krzyżowe znajdziemy w większości elektronicznych urządzeń domowych, są one używane także powszechnie w budownictwie oraz meblarstwie.

Śrubokręt krzyżakowy typu Pozidriv [PZ]

Śrubokręt do zmodyfikowanej wersji wkrętu PH, w którym wycięte są dwa nakładające się na siebie wgłębienia w kształcie krzyża, przesunięte w stosunku do siebie o 45 stopni. Zabieg ten ma za zadanie zapewnić dodatkową stabilność przy wkręcaniu i wykręcaniu.

Śrubokręty PH i PZ są ze sobą często mylone, co jest przyczyną problemów, ponieważ bezmyślne użycie niewłaściwego typu może doprowadzić do zniszczenia śruby lub narzędzia.

Śrubokręt gwiazdkowy typu Torx, Torx TR oraz Torx Plus

Śrubokręty przeznaczone do pracy z wkrętami gwiazdkowymi w systemach Torx, których profil przypomina sześcioramienną gwiazdę o zaokrąglonych brzegach. Z racji dużej odporności na zużycie przy ciągłym przykręcaniu i odkręcaniu, śruby te montowane są zazwyczaj w sprzętach AGD, urządzeniach mechanicznych, a także samochodach.

Śrubokręt typu XZN

Kolejny śrubokręt o końcówce w kształcie gwiazdy, która tym razem posiada w sumie aż dwanaście ramion. Wkręty tego typu najczęściej spotkamy w samochodach. Narzędzie może okazać się niezastąpione, śrubę XZN bardzo łatwo bowiem uszkodzić, korzystając z niewłaściwego rodzaju wkrętaka.

Śrubokręt sześciokątny typu imbus

Śrubokręt przeznaczony do wkrętów o sześciokątnym profilu. Są one bardzo popularne i montowane najczęściej w meblach lub oknach.

Śrubokręty do wkrętów specjalistycznych

To bardzo szeroko rozumiana rodzina śrubokrętów zbudowanych z myślą o rzadko spotykanych wkrętach o unikalnej średnicy, rozmiarze i kształcie, które spotykamy zazwyczaj we wszelkiego rodzaju urządzeniach elektronicznych i mechanicznych.

Są one używane przez ich producentów w jednym tylko celu – mają utrudnić lub uniemożliwić przeciętnym użytkownikom dostanie się do wnętrza zakupionego przez nich sprzętu, a następnie dokonania jego prostych napraw lub wymiany podzespołów. Zdarza się nawet, że konkretne rodzaje wkrętów używane są tylko przez jedną firmę.

Autor: Michał Kułakowski