Data publikacji:

Ścianka kolankowa: plusy i minusy

Ściany stanowią najważniejszy element każdego budynku. Dzielą się na kilka rodzajów mających różne funkcje. Jednym z przykładów jest ścianka kolankowa. Co to jest ścianka kolankowa? To element konstrukcyjny, który stanowi oparcie dla dachu. Jest ścianą nośną, znajdującą się na wieńcu, czyli swego rodzaju pierścieniu wzmacniającym strop najwyższej kondygnacji budynku. Jaką pełni funkcję i jakie są jej wady oraz zalety? Odpowiadamy!
ścianka kolankowa

W jakim celu wykonuje się ścianki kolankowe?

Najważniejszą funkcją ścianek kolankowych jako ścian nośnych jest przeniesienie obciążeń związanych ze śniegiem, wiatrem czy ciężarem własnym z dachu na elementy konstrukcji znajdujące się bezpośrednio pod ściankami zazwyczaj na wieniec, czyli wzmocnienie stropu. Budowa ścianki kolankowej uzależniona jest od indywidualnego projektu i zależy między innymi od wysokości budynku czy rodzaju i mocowania dachu. Warto wiedzieć, że nie jest to element konieczny. Więźbę dachową można spokojnie oprzeć na wieńcu.
Drugą funkcją tego rodzaju ścianek jest stworzenie przestrzeni użytkowej na poddaszu. Dom z wysoką ścianką kolankową zyskuje potencjał wydzielenia dodatkowych pokoi, strychu, pomieszczenia gospodarczego bądź jakiegokolwiek innego potrzebnego miejsca. Ścianki kolankowe na poddaszu umożliwiają wygodne rozstawienie mebli oraz swobodne poruszanie się. Dodatkowo można zamontować w nich okna kolankowe, co pozwoli zyskać więcej naturalnego światła.
Do wkomponowania ścian kolankowych w konstrukcję nie jest wymagana konkretna wysokość budynku czy liczba pięter. Ścianka kolankowa w domu parterowym jest jak najbardziej możliwa i nierzadko stanowi jedyną opcję wyznaczenia powierzchni użytkowej na poddaszu.

Jak obliczyć ściankę kolankową?

O doborze konstrukcji ścian nośnych, w tym ścianek kolankowych, decydują w głównej mierze aspekty statyczne. Najistotniejszymi czynnikami są: wielkość obciążeń, układ konstrukcyjny budynku i wynikający z niego sposób zamocowania ściany, wysokość ściany i sposób rozłożenia obciążenia wzdłuż niej, a także wytrzymałość wykorzystywanych materiałów.
O wysokości ścianek kolankowych decyduje głównie to, jakie będzie zastosowanie poddasza. Ścianki o wysokości do 70 cm są na tyle niskie, że stosuje się je w przypadku poddaszy nieużytkowych, najczęściej przeznaczanych na strych czy innego rodzaju pomieszczenie gospodarcze.
Wyższe ścianki kolankowe, mające wysokość od 80 do 110 cm, dają już szerszy wachlarz możliwości zagospodarowania przestrzeni. Poza strychem i pomieszczeniami gospodarczymi z powodzeniem można utworzyć pokoje mieszkalne. Im wyższe ścianki kolankowe, tym większa możliwość dostępu i umeblowania przestrzeni bezpośrednio przy ścianie.
Ścianki kolankowe o wysokości około 150 cm dają możliwość swobodnego poruszania się po niemal całym pomieszczeniu.

Z jakich materiałów wykonuje się ścianki kolankowe?

Ścianka kolankowa najczęściej powstaje z tego samego materiału, z którego budowane są ściany zewnętrzne. Mur jednak cechuje się niewielką odpornością na zginanie, dlatego zazwyczaj wymaga usztywnienia. Dach i związane z nim obciążenia utrzymuje i przenosi ścianka kolankowa, stelaż musi więc być odpowiednio wzmocniony. Inaczej ściany mogą się po prostu przewrócić.
Sposób usztywnienia i wzmocnienia ścianek kolankowych zależy od ich parametrów, jak wysokość i grubość, a także od konstrukcji całego dachu i kąta jego nachylenia. Zazwyczaj elementami wzmacniającymi są żelbetowe słupki i wieniec. Każdorazowa zmiana wysokości ścianek kolankowych czy kąta nachylenia dachu wymaga ponownego dokonania dokładnych obliczeń.

Ile można podnieść ściankę kolankową?

Wysokość ścianki kolankowej może być zmieniana. Jednak niezależnie od tego, czy dzieje się to w trakcie projektowania i budowy nowego budynku, czy modyfikuje się już istniejący, w cały proces powinni być zaangażowani fachowcy z odpowiednimi uprawnieniami. Nie powinno się tego wykonywać samodzielnie, ze względu na konieczność wykonania szeregu dokładnych obliczeń i odpowiedzialność z nimi związaną. Należy pamiętać o roli, jaką odgrywa ścianka kolankowa – wysokość tego elementu wpływa na całą konstrukcję domu.
Podniesienie ścianki kolankowej w świetle prawa jest zmianą istotną i wymaga pozwolenia na budowę. Zmiana w zakresie tego elementu zmienia wysokość projektowanego budynku oraz jego kubaturę, a takich zmian nie można dokonywać na własną rękę. Bez wpływu na bryłę oraz wygląd domu można podnieść ściankę do 30 cm. Każda zmiana wymaga jednak uzgodnienia z fachowcami.

Czy warto podnosić ściankę kolankową?

Rozważając podniesienie ścianki kolankowej, należy mieć świadomość, że takie przedsięwzięcie pociągnie za sobą cały szereg zmian. Konieczna będzie modyfikacja zestawiania materiałów, projektu ścian zewnętrznych i wysokości słupków przy więźbie. Ewentualne ścianki działowe także będą musiały zostać dostosowane do następujących zmian. Zmieni się także umiejscowienie okien dachowych oraz elewacyjnych na projektach. Zmiana wysokości ścianek wpłynie także na wygląd całego budynku i może zaburzyć kompozycję i proporcje konstrukcji.
Z drugiej strony wyższe ścianki kolankowe pozwolą uzyskać więcej przestrzeni użytkowej na poddaszu, a nierzadko dadzą w ogóle możliwość wyznaczenia tam miejsca do codziennego funkcjonowania.
Koszt podniesienia ścianki kolankowej zależy od wielu czynników i jest ustalany indywidualnie. Warto pamiętać, że nie jest to wyłącznie koszt materiałów na ściankę, ale także cena modyfikacji projektu, uzyskania pozwolenia, a nierzadko i zmiany kompozycji całego budynku.
Zdjęcie: Envato Elements
Karolina Grad
Karolina Grad

Książki, muzyka i nowinki technologiczne – to jest to, co daje mi energię bardziej niż poranna kawa! Oprócz tego lubię rysować i tworzyć, a jeśli wystarczy mi dnia, wychodzę na spacer i zabieram ze sobą aparat!