Data publikacji:

Uziom otokowy czy fundamentowy? Jaki wybrać?

Czy wiesz, do czego służy uziom otokowy? Co to jest? Jeśli tak, to pewnie się zastanawiasz, czy uziom otokowy, czy fundamentowy? Jaki wybrać? Z naszego artykułu dowiesz się też, jak wykonywać uziom otokowy. 
uziom otokowy czy fundamentowy

Co to jest uziom?

Uziom chroni instalację elektryczną i odgromową domu przed niebezpiecznymi przepięciami, wynikającymi z nieprawidłowego działania urządzeń elektrycznych. Ma także zadanie chronić przed porażeniami, które mogą powstać na przykład na skutek szkodzenia instalacji elektrycznej. Jest ważnym elementem bezpieczeństwa. 

Do czego służy uziom otokowy, szpilkowy i fundamentowy?

Uziom zapewnia uziemienie, czyli odprowadza do gruntu niebezpieczne ładunki elektryczne, które mogą pojawiać się w instalacji na skutek wadliwie działającego sprzętu elektrycznego (telewizor, pralka, zmywarka). Co więcej, uziemienie to forma zabezpieczenia domu przed wyładowaniami atmosferycznymi, które mają miejsce podczas burzy (pioruny). Jak to działa? Uziemienie wyrównuje potencjał pomiędzy zainstalowaną instalacją elektryczną a gruntem, dzięki czemu jako mieszkańcy uziemionego domu jesteśmy bezpieczni. Uziemienie zabezpiecza też przed przepięciami wrażliwe urządzenia elektroniczny (sprzęt RTV, AGD domowe).

Czy piorunochron jest wymagany przez prawo budowlane?

Nie – jako element konstrukcyjny w budowie domów jednorodzinnych. Tak – w budynkach mieszkalnych o łącznej powierzchni ponad 500 metrów kwadratowych i o wysokości powyżej 15 metrów. Tak – dla budynków położonych na wzgórzach. Tak – gdy dach obiektu wykonany został z materiałów łatwopalnych.

Jaki uziom – fundamentowy czy otokowy?

Co wybrać: uziom otokowy czy fundamentowy? Aby poznać cechy obu, przestawiamy je pokrótce:
  1. Uziom otokowy – przypomina nieco pętlę albo obwódkę, rozciągniętą wokół całego budynku. Jego położenie wymaga wykonania wykopu wokół całego budynku. Przybiera formę płaskiej taśmy (inaczej bednarki), wykonanej ze stali ocynkowanej ogniowo (dzięki ocynkowaniu będzie odporna na działanie korozji ziemnej i elektrochemicznej przez dobre kilkadziesiąt lat, to także odpowiedź na pytanie: z czego wykonać uziom otokowy?). Bednarkę zakopuje się na głębokości minimum 50 cm pod zmienią (uziom otokowy głębokość), w odległości około 1 m od wszystkich ścian budynku (uziom otokowy odległość od budynku).
Uziom otokowy – jaka bednarka? O powierzchni przekroju poprzecznego co najmniej 90 mm2, wykonana z takich materiałów jak: miedź, stal pomiedziowana, stal ocynkowana na gorąco, stal nierdzewna. O tym, jak wykonać uziom otokowy, będziemy mówić w ostatniej części artykułu.
  1. Uziom fundamentowy – wykonuje się go jeszcze na etapie budowy obiektu. Co to jest uziom fundamentowy? To płaskownik o przekroju co najmniej 30 × 3 mm lub zwykły stalowy pręt o średnicy nie mniejszej niż 10 mm. Co ważne, może on być wykonany nawet ze zwykłej stali nieocynkowanej. Nie będzie korodował, bo zostanie zatopiony w masie betonowej (otulina betonowa ma mieć szerokość minimum 4 cm). Uziom ma tworzyć „pierścień” wokół budynku. Uziom fundamentowy ma być połączony z główną szyną wyrównawczą, piorunochronem oraz zbrojeniem budynku, zatopionym w fundamencie. Jeśli budujesz dom posadzony na tzw. płycie fundamentowej albo dom o powierzchni większej niż 20 × 20 metrów, skonsultuj położenie uziomu fundamentowego z doświadczonym elektrykiem. 

Uziom fundamentowy czy otokowy?

Oto jest pytanie! :-) Uziom fundamentowy to najprostsze w wykonaniu uziemienie, ale musisz o nim pomyśleć jeszcze na etapie budowy domu. Jeśli wtedy tego nie zrobiłeś, to zostaje ci położenie uziomu otokowego. 

Co lepsze: uziom szpilkowy czy otokowy?

Uziom otokowy już omówiliśmy. Teraz zabieramy się za uziom szpilkowy (pionowy). To system prętów, wbijanych głęboko pod powierzchnię ziemi tak, aby ich końcówki sięgała warstw gleby utrzymujących stałą wilgotność. Najczęściej wynosi ona ponad 3 m. System bardzo często wykorzystuje się w przypadku domów jednorodzinnych. Jest on najlepszym rozwiązaniem wszędzie tam, gdzie inne metody uziemienia są trudne do wykonania. Nie wymaga on ingerencji w elementy konstrukcyjne domu.
Jaka odległość między prętami w uziomie pionowym? Co najmniej równa wysokości wbijanego pręta.
Jaki uziom szpilkowy? By zwiększyć efektywność odprowadzania ładunku, zamontuj uziomy pionowe o średnicy około 20 mm.
Co lepsze: uziom szpilkowy czy otokowy? Jeśli nie zrobiłeś uziemiania domu przed zasianiem trawnika lub wykonaniem podjazdu do domu (oraz nie wykonałeś uziemienia fundamentowego), to teraz możesz jedynie „ratować się” uziomem pionowym.

Jak prawidłowo wykonać uziom otokowy?

Jak wykonywać uziom otokowy? Uziom układaj w osobnym wykopie lub poniżej fundamentów w taki sposób, aby zapewnić instalacji dobry kontakt z ziemią, poza obszarem osłoniętym dachem. Uziom otokowy – jak wykonać? Zastosuj miedź, stal nierdzewną lub stal pomiedziowaną. Jak zamontować uziom otokowy? Schemat znajdziesz na portalach poświęconych elektryce. Jeśli masz jakiekolwiek pytania, nie wahaj się iść po poradę i/lub zlecić zadanie do wykonania specjaliście elektrykowi, który też uwzględni parametry, jakie powinien mieć uziom otokowy (obliczenia potrzebne do prawidłowego wykonania instalacji). Uziemienie domu to bardzo ważna kwestia. 

Uziom otokowy – norma

Normy zakładają, że zakopywane w ziemi metalowe elementy sztucznego uziomu powinny być wykonane wyłącznie z miedzi, stali nierdzewnej lub stali pomiedziowanej. Stosowanie stali ocynkowanej jest niedopuszczalne ze względu na zbyt dużą różnicę potencjałów elektrochemicznych między tym materiałem w ziemi a żelbetonem. 
Zdjęcie: Envato Elements
Ewa Doniec
Ewa Doniec

Podróże z plecakiem, kolarstwo szosowe, góry wysokie. Pilot wycieczek, absolwentka ekonomii oraz turystyki i rekreacji.