Data publikacji:
Jak skonfigurować system dźwięku przestrzennego w domu?
Fanów kina oraz elektronicznej rozrywki nie trzeba przekonywać do tego, w jak dużym stopniu na odbiór gier oraz filmów wpływa ich dźwięk lub ścieżka muzyczna. Spora grupa osób nie może jednak w pełni cieszyć się tym aspekt swoich ulubionych dzieł, bowiem korzysta wyłącznie z systemów audio opartych na systemie stereofonicznym. Dlatego tak wielu miłośników dobrego brzmienia decyduje się na kupno urządzeń pozwalających cieszyć się dźwiękiem przestrzennym. Odpowiadamy więc na pytania, czym on tak naprawdę jest i w jaki sposób go konfigurujemy w domu.
Dźwięk przestrzenny – co to?
Dźwięk przestrzenny, bardzo często nazywany też wielokanałowym, dookolnym lub surround, to ogólny termin obejmujący wiele różnych urządzeń i technologii pozwalających na zapisywanie co najmniej trzech kanałów dźwiękowych, a następnie odtwarzanie ich poprzez głośniki ustawione z różnych stron słuchacza. Dźwięk surround jest rejestrowany przede wszystkim z myślą o filmach, serialach i grach, a także nieco rzadziej koncertach oraz studyjnych występach muzycznych.
W odróżnieniu od dźwięku stereo, który składa się z dwóch kanałów obsługiwanych przez dwa głośniki, po jednym na lewe i prawe ucho słuchacza, dźwięk przestrzenny może używać nawet kilkunastu kolumn o różnej wielkości i mocy, czasem przystosowanych wyłącznie do odtwarzania dźwięku o określonych parametrach, np. najniższych tonach (subwoofery).
Dzięki temu odbiorca czuje, jakby był otoczony dźwiękami ze wszystkich stron. Jeżeli inżynierowie dźwięku przygotowali dobry miks i odpowiednio ustawili wszystkie kanały ścieżki audio (głośność oraz inne parametry techniczne), daje to szansę na wychwycenie wcześniej niesłyszanych detali, a także pozwala na fizyczne zlokalizowanie w przestrzeni źródła odgłosów.
Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w grach, bowiem dobrze zrealizowany dźwięk pozwala np. ostrzec nas przed tym, z której strony zbliża się przeciwnik. Daje to też sporą przewagę w rozgrywkach wieloosobowych. Maniacy filmów mogą natomiast poczuć dosłownie na swojej skórze wybuchy lub nadjeżdżające pojazdy czy strzały z broni palnej. Z tego też powodu dźwięk surround jest bardzo popularny wśród miłośników kina gatunkowego, a więc horroru, science fiction, a także filmów akcji.
Po raz pierwszy system dźwięku przestrzennego wykorzystano publicznie w 1940 roku podczas kinowych pokazów disnejowskiego filmu animowanego „Fantazja”. Inżynierowie studia Disney wykorzystali opracowane przez siebie nowatorskie metody wielokanałowego nagrywania ścieżki muzycznej, a następnie przystosowali do ich obsługi wybrane sale kinowe, montując w nich dziesiątki specjalnie przygotowanych w tym celu głośników. Choć pokazy były niemałą sensacją, ze względu na astronomiczne koszty wdrożenia przestrzennego audio na dużą skalę, na popularyzację systemów surround trzeba było czekać kolejnych kilkadziesiąt lat, do lat 80. XX wieku.
Przez jeszcze dłuższy czas dźwięk wielokanałowy był zarezerwowany wyłącznie dla sal kinowych. Tylko ich operatorzy mogli bowiem pozwolić sobie na instalację odpowiednich systemów nagłośnieniowych, a także inwestycję w specjalne projektory odtwarzające taśmy filmowe ze ścieżkami dźwiękowymi zapisanymi w standardach surround.
Ścieżki surround z racji ograniczeń technologicznych nie można było bowiem zakodować w standardowym analogowym sygnale telewizyjnym lub na popularnych kasetach wideo. Zmieniło się to jednak wraz z debiutem płyt DVD, w drugiej połowie lat 90. Na krążkach można było bowiem zapisać wiele kanałów dźwięku w skompresowanej formie cyfrowej, co pozwolił cieszyć się nimi w domach. W odpowiedzi na to producenci sprzętu Hi-Fi i RTV zaczęli oferować coraz bardziej kompleksowe nagłośnienie, zacierając granicę pomiędzy salonem a salą kinową.
Popularyzację dźwięku przestrzennego przyśpieszyła adaptacja telewizji cyfrowej i serwisów streamingowych, a także pojawienie się jeszcze bardziej pojemnych płyt Blu-ray, mogących przechowywać znacznie lepszej jakości sygnał audio. Dziś każdy z nas ma dostęp do wielu materiałów korzystających z dźwięku przestrzennego, problemem jest wyłącznie zakup urządzeń wykorzystujących jego potencjał.
Przeczytaj również: Jakie słuchawki z dźwiękiem przestrzennym wybrać?
Jakie urządzenia pozwalają na korzystanie z dźwięku przestrzennego w domu?
Prawdziwy dźwięk przestrzenny w domu zapewniają nam systemy kina domowego. Są to wieloczęściowe zestawy głośnikowe przeznaczone do ustawienia przed telewizorem. Konfiguracja sprzętu tego typu nie jest skomplikowana, ale wymaga postępowania zgodnie z instrukcją producenta. System musi być dopasowany do kształtu pokoju i odległości od ekranu projektora lub telewizora, na jakiej znajduje się odbiorca. W poprawnej konfiguracji najbardziej skomplikowanych systemów przestrzennych pomagają specjaliści i instalatorzy. Już kino domowe do 3000 może zapewnić dobry dźwięk przestrzenny.
Dźwięk przestrzenny uzyskujemy też, korzystając ze wspierających go soundbarów, a więc pojedynczych listew głośnikowych. Jest to rozwiązanie przeznaczone dla bardziej oszczędnych osób lub właścicieli niewielkich salonów, w których nie ma fizycznie możliwości ustawienia wielu kolumn w różnych miejscach pomieszczenia.
Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technik akustycznych i głośników kierunkowych, dobre modele potrafią w bardzo przekonujący sposób symulować przestrzenne audio. Soundbary umieszcza się zawsze pod telewizorem, czasami w zestawie znajdziemy też dodatkowe subwoofery, które ustawiamy w pobliżu na szafce lub podłodze. Zobacz nasze propozycje soundbara do 1000 złotych.
Dźwięk przestrzenny możemy usłyszeć również w wysokiej klasy słuchawkach, które podobnie jak soundbary potrafią przekonująco symulować dźwięk surround. Tutaj konfiguracja odbywa się całkowicie w dołączonym oprogramowaniu (aplikacji na komputerze lub smartfonie), pozwalającym dowolnie zmieniać pozycję wirtualnych głośników, wpływając na natężenie i pozycję, z jakiej napływa dźwięk z różnych kanałów.
Popularne standardy dźwięku przestrzennego
Pamiętajmy, że prawdziwy dźwięk przestrzenny otrzymujemy tylko wtedy, gdy odtwarzamy nagrane w ten sposób materiały audio. Oczywiście głośniki lub słuchawki surround bez problemu radzą sobie z sygnałem stereo, ale nie możemy liczyć wówczas na to, że usłyszymy kierunkowe audio.
System 5.1
System odtwarza pięciokanałowy dźwięk, wymagający przedniego lewego, prawego i centralnego głośnika, a także tylnego lewego i prawego, które znajdują się za słuchaczem. Dodatkiem jest tutaj również pojedynczy subwoofer odpowiadający za niskie tony.
System 6.1
Rzadziej spotykany system sześciokanałowy, który opiera się na trzech głośnika przednich (lewy, prawy, centralny), a także dwóch dookolnym, znajdujących się bezpośrednio po lewej i prawej stronie słuchacza. Całość dopełnia głośnik tylny, ustawionym za użytkownikiem, a także subwoofer.
System 7.1
System składający się z trzech głośników frontowych, dwóch dookolnych, a także dwóch tylnych, po lewej i prawej stronie użytkownika. Nie brakuje tutaj również dodatkowego głośnika niskotonowego.
System 9.1
System, który od standardu 7.1 odróżnia dodatkowa obecność dwóch głośników umieszczonych od frontu bezpośrednio pod sufitem, po lewej i prawej stronie, które skierowane są w stronę słuchacza.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
Recenzja OnePlus 12. Rośnie konkurencja dla Apple i Samsunga?
2024-05-02
Xiaomi 14 czy Samsung Galaxy S24? Porównanie smartfonów
2024-05-02
Jaką hulajnogę elektryczną do 1000 zł wybrać? Ranking najlepszych modeli
2024-05-02
Jak dosiewać trawę, aby nasz trawnik znów był gęsty i zielony?
2024-04-30
Wearable tech. Najlepsze gadżety noszone w 2024 roku
2024-04-30
Najlepsza hulajnoga dla 8-latka. Ranking
2024-04-30
Autor: Michał Kułakowski