Data publikacji:

Jak ustawiać klucz dynamometryczny?

Skręcasz rower, remontujesz silnik albo wymieniasz koła samochodowe? W każdym z tych przypadków warto użyć klucza dynamometrycznego. Precyzyjne ustawienie momentu dokręcania zapobiegnie przyszłym problemom i zapewni największe bezpieczeństwo. Jak ustawić klucz dynamometryczny i jak wygląda kalibracja klucza dynamometrycznego?
jak ustawić klucz dymamometryczny

Ustawienie klucza dynamometrycznego – dlaczego jest potrzebne?

To, jaki klucz dynamometryczny wybierzesz, jest dopiero początkiem. Istotne jest także jego ustawienie. Właściwa siła dokręcenia śrub i nakrętek to rzecz, o której łatwo zapomnieć. Przypomina o tym dopiero dźwięk pękającego gwintu lub urwany łeb śruby. W wielu przypadkach przekroczenie odpowiedniego momentu dokręcania kończy się kosztowną usterką. Tak może być w przypadku zbyt mocnego dokręcenia karbonowej kierownicy rowerowej, głowicy silnika czy śrub kół samochodowych. Generuje to także inne problemy: osłabia połączenie i utrudnia przyszłe odkręcenie śrub.
Dzięki zastosowaniu klucza dynamometrycznego problem ten znika. Dokręcając śrubę lub nakrętkę kluczem dynamometrycznym, po osiągnięciu odpowiedniego momentu zapadka znajdująca się wewnątrz narzędzia przeskoczy, czemu towarzyszyć będzie charakterystyczny dźwięk. Oznacza to, że kluczem dynamometrycznym można dokręcać tylko do konkretnego momentu, a następnie aktywuje się sprzęgło zapobiegające zbyt mocnemu dokręceniu śruby.

Jak ustawiać klucz dynamometryczny?

Klucze dynamometryczne mają najczęściej regulację momentu dokręcania wyrażoną w niutonometrach. Zakres regulacji może się wahać, np. od 10 do 200 Nm, od 1 do 20 Nm czy od 20 do 100 Nm, w zależności od rodzaju i przeznaczenia klucza. Zaleca się, by dobrać klucz w taki sposób, by najczęściej wykorzystywane momenty były dostępne w połowie skali, czyli tam, gdzie klucz ma największą precyzję.
Ustawianie klucza dynamometrycznego jest bardzo proste. Wystarczy poluzować dolną nakrętkę kontrującą, a następnie ustawić pokrętło na linii oznaczonej wartością w niutonometrach. Im mocniej dokręcona rękojeść, tym większy ustawiony moment. Aby wybrać zaokrągloną wartość, np. 80 lub 110 Nm, należy ustawić na centralnym znaczniku cyfrę 0. Klucze dynamometryczne umożliwiają jednak bardziej precyzyjne ustawienia, do jednego niutonometra. Służy do tego skala znajdująca się dookoła obrotowej rękojeści. Po ustawieniu docelowej wartości należy dokręcić nakrętkę kontrującą, by uniknąć przypadkowej zmiany momentu.

Jak wygląda kalibracja klucza dynamometrycznego?

Aby klucz działał prawidłowo, musi być skalibrowany. Jeśli kupisz klucz w zaufanym sklepie internetowym, zapewne pierwszą kalibrację otrzymasz w gratisie. Kalibracja klucza dynamometrycznego to nic innego, jak wstępne napięcie sprężyny. Służy do tego znajdująca się wewnątrz śruba. Po użyciu urządzenia kalibrującego można sprawdzić, czy rzeczywisty moment jest taki sam, jak ten wskazywany na podziałce skali. Kalibrację klucza warto wykonywać co 12 miesięcy lub co 5000 użyć.

Jak przechowywać klucz dynamometryczny?

Duży wpływ na poprawne działanie klucza ma także jego poprawne użytkowanie. Przede wszystkim nie należy używać klucza dynamometrycznego do odkręcania śrub, mimo że jego masywna konstrukcja sugerowałaby wytrzymałość. Dodatkowo po zakończeniu użytkowania należy rozkręcić klucz do minimalnej wartości, aby sprężyna nie była przez ten czas ściśnięta. Przestrzeganie zaleceń producenta sprawi, że wskazania klucza będą bardziej wiarygodne.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Szymon Sonik