Data publikacji:

Nóż santoku. Do czego służy, jakie ma zastosowanie?

Duży nóż szefa kuchni to podstawowe narzędzie każdego miłośnika gotowania. Jednym z odmian takiego noża jest Santoku, czyli japoński nóż kuchenny. Od klasycznego noża różni się kształtem oraz rodzajem uchwytu. Przekłada się to na technikę operowania nożem Santoku. Do czego służy nóż Santoku i jak nim kroić?
nóż santoku

Nóż Santoku – co to jest?

Nóż Santoku to azjatycki nóż szefa kuchni o długości od 14 do 20 cm. Z wyglądu przypomina inny azjatycki nóż – gyuto – jednak ma bardziej płaskie ostrze, przypominające bardziej tasak niż europejski nóż szefa kuchni. Bardziej zaokrąglony jest natomiast grzbiet noża, wygięty po łuku w stronę ostrza i zakończony spiczastym czubkiem. Charakterystycznym elementem noża Santoku, do czego trzeba się przyzwyczaić, są okrągłe żłobienia na bocznej stronie głowni. Są one stosowane w odmianie granton, a ich zadaniem jest zapobieganie przywieraniu noża do krojonych produktów.
Tradycyjne Santoku ostrzone są tylko z jednej strony. Taki rodzaj ostrzenia ułatwia konserwację noża i umożliwia szybkie naostrzenie go w domowych warunkach. Nowoczesne noże Santoku ostrzy się jednak dwustronnie, co zapewnia większą precyzję krojenia. Santoku wykonywane są z różnych materiałów, ale najczęściej ze stali o nieco większej zawartości węgla, stali San Mai, przypominającej wyglądem stal damasceńską oraz z ceramiki.
Podwyższona zawartość węgla naraża noże na korozję, dlatego noże Santoku wymagają często szczególnej uwagi. Należy je regularnie konserwować oraz wycierać zaraz po użyciu. Dostępne są oczywiście również modele wykonane ze stali nierdzewnej, jednak mają mniejszą wytrzymałość i nie są tak smukłe, jak oryginalne egzemplarze. Santoku wykonane z ceramiki są natomiast bardzo grube, co utrudnia precyzyjną pracę, a dodatkowo nie nadają się do krojenia twardych przedmiotów.

Jak kroić nożem Santoku?

W odróżnieniu od europejskich noży szefa kuchni, nóż Santoku nie ma wyraźnego brzuśca. Wpływa to na technikę krojenia, a zwłaszcza siekania nożem. Zamiast kołysania nożem, używa się najczęściej techniki „od siebie i do siebie” lub siekania pionowego, jak przy użyciu tasaka. Opanowanie tych technik nie jest trudne, ale wymaga praktyki. Dostępne są również noże hybrydowe, łączące cechy noży europejskich i azjatyckich.

Nóż Santoku – do czego służy?

Nazwa „santoku” wywodząca się z języka japońskiego oznacza „trzy cnoty”, czyli krojenie, siekanie,i kruszenie. Jest to bowiem bardzo uniwersalny nóż, którym można wykonać większość zadań w kuchni azjatyckiej i nie tylko. Nóż ten idealnie nadaje się do precyzyjnego siekania warzyw, ale równie wygodnie można nim wyfiletować rybę lub pokroić mięso. Wysoka broda noża i wygodna rękojeść sprawiają, że dłoń nie uderza o deskę do krojenia.
Noże Santoku kojarzone są w Polsce z przygotowywaniem sushi, ale mają znacznie więcej zastosowań. Za ich pomocą z łatwością pokroisz produkty w kostkę, poszatkujesz kapustę czy pokroisz warzywa na cienkie plasterki. Wysoka głownia i duża powierzchnia noża ułatwiają natomiast nabieranie składników na nóż i przekładanie ich do garnka lub na patelnię.

Czy warto mieć nóż Santoku?

W kuchni miłośnika gotowania każdy nóż znajdzie zastosowanie. Nóż Santoku ma szansę stać się tym, który będzie używany najczęściej. Jego uniwersalność i wygoda sprawiają, że operowanie nożem staje się proste. Dzięki niewielkiej wadze oraz dobrze rozłożonemu ciężarowi nie męczy ręki, dlatego jest chętnie wybierany przez zawodowych kucharzy.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Szymon Sonik