Data publikacji:

Płyta paździerzowa: co to jest?

Płyta paździerzowa zaliczana jest do grupy wraz z innymi popularnymi w meblarstwie i budownictwie płytami, takimi jak klasyczna płyta wiórowa, OSB, MDF czy pliśniowa. Jest sprasowywana z odpadów roślinnych pod wysokim ciśnieniem oraz temperaturą, by mogła osiągnąć swoje właściwości wytrzymałościowe. Dowiedz się, czym jest płyta paździerzowa, jak można ją wykorzystać oraz jakie są dla niej alternatywy.
płyta paździerzowa

Co to jest płyta paździerzowa?

Płyta paździerzowa jest wykonywana z paździerzy lnu oraz konopi. To zgrubiałe części łodyg, które są materiałem odpadowym podczas przerabiania rośliny na włókno. Paździerze muszą najpierw zostać dokładnie oczyszczone, a później sprasowane pod wpływem wysokiego ciśnienia, temperatury oraz kleju.
Formowane są w 80-centymetrowe belki, które po dostarczeniu do punktów obróbki przerabiane są na płytę, która nadaje się do wytwarzania mebli czy prefabrykatów budowlanych. Obróbka termiczna, ciśnieniowa i zastosowanie kleju syntetycznego zmieniają właściwości łodyg i nadają im o wiele większą wytrzymałość.

Cechy płyty paździerzowej

Płyta paździerzowa dobrze przenosi obciążenia – radzi sobie z rozciąganiem i zginaniem. Utrzymuje wkręty i gwoździe, które zostaną w nią wbite, zatem wiele osób decyduje się na układanie jej np. na podłodze lub do samodzielnego wykonania mebli. Niestety nie będzie odpowiednim materiałem do wykorzystywania w środowisku mokrym i wilgotnym, zatem należy unikać wykorzystywania jej przykładowo w łazience czy w kuchni.
Jeśli na poddaszu jest wilgotno, też lepiej będzie z niej zrezygnować. Wyglądem po zastosowaniu odpowiedniej obróbki, laminowania czy okleiny przypomina płytę wiórową. Produkowane są w różnych grubościach – od 8 mm do nawet 50 mm. Wyróżniamy trzy rodzaje płyt paździerzowych – konopne, lniane oraz konopno-lniane.

Płyta paździerzowa na podłogę

Chociaż obecnie częściej na podłogę stosuje się płyty OSB, można na niej ułożyć również płytę paździerzową. Do tego zastosowania najlepiej wybierać arkusze o grubości 22–26 mm. Jeśli będziemy kłaść ją na ściany, wystarczy grubość pomiędzy 12 a 16 mm. Ponieważ materiał ten jest dość łatwy w obróbce, do jej docinania wystarczy pilarka. Jak ułożyć płytę paździerzową na podłodze na strychu lub podczas adaptacji poddasza?
Rozpoczynamy od rozstawienia legarów, które powinny być ustawione co 50 cm na podłożu. Pod nimi musi znaleźć się folia hydroizolacyjna oraz paroizolacyjna, która musi nieznacznie wystawać ponad legary. Pomiędzy nimi warto ułożyć wełnę mineralną lub styropian, które umożliwią dodatkowe zaizolowanie podłoża i sprawią, że w pomieszczeniu nie będzie zimno. Docięte i przymierzone wcześniej płyty układamy na legarach i mocujemy za pomocą wkrętów lub gwoździ prostopadle względem legarów. Należy pamiętać o pozostawieniu 12 mm szczeliny dylatacyjnej przy ścianach oraz około 3 mm pomiędzy każdą z płyt. Wyjątkiem, który pozwala ominąć wykonywanie szczelin pomiędzy płytami, są te, które zostały przygotowane wcześniej do montażu i posiadają łączenie na pióro wpust.
Zarówno zastosowane wkręty, jak i w gwoździe muszą być nawet 2 razy grubsze od płyty. Na legarach muszą znajdować się co 30 cm, a na krawędziach płyty nawet co 15 cm. Nigdy nie przybijaj ich tuż obok krawędzi, ponieważ może to prowadzić do osłabienia podłoża oraz spękania płyt. Na płycie lniano-konopnej można z powodzeniem kłaść panele. Jeśli jednak pomieszczenie, w którym wykonujemy podłogę, nie będzie zbyt często używane, można pozostawić ją w formie surowej.

Alternatywy dla płyty paździerzowej

Płyta paździerzowa należy do szerokiej grupy materiałów, które nazywamy płytami wiórowymi. Wśród nich można wymienić również płyty wiórowe klasyczne, które wykonywane są ze sprasowanego kleju oraz wiórów drzewnych, będących najczęściej odpadem tartacznym, oraz bagassowe, które powstają z odpadów po wykorzystaniu trzciny cukrowej.
Ponieważ płyta paździerzowa jest obecnie stosunkowo rzadko używana, częściej możemy spotkać się z jej odmianami w postaci:
  • płyty OSB – z której podłogę można wykonać w praktycznie taki sam sposób, jak z płyty paździerzowej. Płyta OSB ma jednak tę zaletę, że w niektórych wariantach jest odporna na wilgoć i wodę. Cechuje się dobrymi właściwościami związanymi z działaniem obciążeń, a także świetnie izoluje akustycznie. To właśnie ona praktycznie wyparła z użytku płytę paździerzową. Jest nieco droższa od niej, jednak może być wykorzystywana na strychach, w warsztatach, a także jako element konstrukcyjny domów;
  • płyty pliśniowej – wykonanej z odpadów tartacznych oraz połuszczarskich, prasowanej pod wpływem wysokiego ciśnienia oraz temperatury i pokrywanej korowanym drewnem, które nadaje jej lepsze walory estetyczne. Płyty pliśniowe mogą mieć różną grubość i twardość, którą dobiera się odpowiednio do przeznaczenia, w jakim zostaną wykorzystane;
  • płyty MDF – będącej rodzajem płyty pliśniowej o średniej gęstości, obecnie najczęściej używanej do wyrobu mebli wewnętrznych. Jest łatwa w obróbce, wytrzymała i stosunkowo tania, zatem świetnie sprawdza się w zastosowaniach domowych.

Płyta paździerzowa – ceny

Ile kosztuje płyta paździerzowa? Cena płyty w dużej mierze zależy od wyboru grubości arkusza, a także metody jej wykończenia czy obróbki. Dostępne grubości to 8, 12, 16, 20, 22, 26, 30, 36, 40 i 50 mm. Najbardziej popularne są arkusze o wymiarach 267 × 110 cm oraz 244 × 122 cm. Najtańszy rodzaj płyty paździerzowej nie powinien przekraczać około 30 złotych za metr kwadratowy, co czyni ją stosunkowo tanim materiałem wykorzystywanym podczas prac wykończeniowych i urządzania domu lub mieszkania. Za grubsze rodzaje płyty zapłacimy około 50 złotych za metr kwadratowy.
Zdjęcie: Envato Elements
Patrycja Wojas
Patrycja Wojas

Medycyna, lotnictwo, motoryzacja – to moje największe pasje. W wolnych chwilach maluję obrazy i wypoczywam z najbliższymi osobami w różnych krajach. Kocham podróże!