Data modyfikacji:

Ząbkowanie opon. Co to jest i jak mu zapobiec?

Zamierzasz kupić nowe opony? Sprawdź, jak sprawić, by posłużyły jak najdłużej. Nawet niewielkie błędy mogą w konsekwencji doprowadzić do nierównomiernego zużycia opon, pogorszenia komfortu jazdy i szybszego zużycia bieżnika. Jedną z typowych bolączek jest ząbkowanie opon. Zobacz, jakie są przyczyny i objawy ząbkowania opon i jak temu zaradzić.

opony

Ząbkowanie opon: objawy

We współczesnych samochodach to wcale nie silnik generuje najwięcej hałasu. Dużo większym problemem bywają nieszczelności uszczelek odpowiedzialne za świst powietrza oraz hałas generowany przez opony.

Czytaj również: Jak ładować akumulator?

Zwiększona głośność opon to jeden z objawów ząbkowania. Charakterystyczne ząbki, które tworzą się na lamelach opon, generują hałas, który często staje się coraz głośniejszy i może przerodzić się w nieznośne wycie. W późniejszym etapie dołącza inny symptom, czyli niewielkie drgania odczuwalne na kierownicy.

Jak sprawdzić, czy opona jest wyząbkowana? Nie potrzebujesz do tego żadnych narzędzi. Wystarczy, że spojrzysz na oponę z boku.

Jej kostki będą nierównomiernie starte. Przednia część klocka wyząbkowanej opony, czyli ta, która pierwsza styka się z asfaltem, jest zaokrąglona, natomiast tylna – zaostrzona. Choć ząbkowanie opony nie wpływa negatywnie na precyzję prowadzenia czy drogę hamowania, mocno obniża komfort jazdy.

Przeczytaj również: Oznaczenia na oponach – jak je czytać?

Ząbkowanie opon: przyczyny

W większości przypadków nierównomierne zużycie opon wynika ze złego ustawienia zawieszenia, agresywnego stylu jazdy czy złej jakości mieszanki ogumienia. W przypadku ząbkowania jest zgoła inaczej. Nie dość, że ząbkowanie dotyczy często dobrej klasy samochodów, to na dodatek nie omija opon segmentu premium. Więcej, wpływ na ząbkowanie opon może mieć… monotonna jazda!

Jedną z głównych przyczyn ząbkowania opon jest długotrwała i monotonna jazda. Na ząbkowanie opon narażone są więc komplety używane głównie podczas długich autostradowych podróży. Wbrew pozorom dynamiczne pokonywanie zakrętów pozwala zatrzeć zaostrzoną krawędź natarcia. Nie dotyczy to jednak gwałtownego przyspieszania i hamowania – to zaostrza ząbkowanie.

W samochodach o napędzie na przednią oś, które stanowią większość na drogach, ząbkowaniu ulegają najczęściej opony tylne. Są wleczone, co oznacza, że tarcie oddziałuje głównie na krawędź spływu. Krawędź natarcia nie jest natomiast ścierana podczas przyspieszania, jak ma to miejsce w oponach osi napędzanej.

Co wpływa na ząbkowanie opon?

  • Styl jazdy – jedną z przyczyną ząbkowania opon jest długotrwała jazda na wprost. Negatywnym czynnikiem jest też gwałtowne hamowanie.
  • Rodzaj bieżnika – duża liczba klocków i kanałów odprowadzających sprzyja ząbkowaniu opony.
  • Twardość mieszanki – twarde opony są najbardziej podatne na ząbkowanie.
  • Ciśnienie opon – zbyt wysokie ciśnienie powietrza w oponach powoduje uwypuklenie środkowej części opony, co przyspiesza ząbkowanie ogumienia.
  • Zużyte amortyzatory – nierównomierny docisk opon i podskakiwanie koła podczas hamowania wzmaga ząbkowanie opon.
  • Jazda z niedociążonym tyłem – zbyt lekka tylna oś wpływa na szybkość ząbkowania opon. Z tego powodu na tego rodzaju defekt narażone są m.in. samochody kombi z nieobciążonym tyłem.

Jak zapobiec ząbkowaniu opon?

Jedną z najważniejszych czynności zapobiegających ząbkowaniu opon jest regularna zmiana kierunku toczenia. Najlepiej zrobić to podczas sezonowej wymiany opon lub co ok. 10 tys. km. Dzięki temu bieżnik zużywany jest równomiernie, co pozwala zachować komfort jazdy przez cały cykl życia ogumienia.

Wbrew powszechnym opiniom nie wystarczy jednak zamiana par opon obu osi. Dużą większą skuteczność mają schematy przedstawione poniżej.

To jednak nie wszystko. Równie ważne jest utrzymanie zawieszenia w dobrej kondycji, a zwłaszcza amortyzatorów. Warto także unikać gwałtownego przyspieszania oraz hamowania, zwłaszcza w samochodach z wielowahaczowym zawieszeniem. Dobrą praktyką jest regularne pokonywanie tras krętych, wyrównujących ząbki opon.

W jaki sposób przekładać opony? Schematy zamiany opon

Opony asymetryczne i symetryczne. Auta z napędem na przód

  • Przednia lewa → tylna lewa
  • Przednia prawa → tylna prawa
  • Tylna lewa → przednia prawa
  • Tylna prawa → przednia lewa

Opony asymetryczne i symetryczne. Auta z napędem na tył

  • Przednia lewa → tylna prawa
  • Przednia prawa → tylna lewa
  • Tylna lewa → przednia lewa
  • Tylna prawa → przednia prawa

Opony kierunkowe i całe koła

  • Przednia lewa → tylna lewa
  • Przednia prawa → tylna prawa
  • Tylna lewa → przednia lewa
  • Tylna prawa → przednia prawa

Samochody 4 × 4

  • Przednia lewa → tylna prawa
  • Przednia prawa → tylna lewa
  • Tylna lewa → przednia prawa
  • Tylna prawa → przednia lewa

Samochody 4 × 4 z oponami w różnych rozmiarach

  • Przednia lewa → przednia prawa
  • Przednia prawa → przednia lewa
  • Tylna lewa → tylna prawa
  • Tylna prawa → tylna lewa

Czy można naprawić ząbkowane opony?

Co zrobić, gdy nowy komplet opon zacznie generować bardzo duży hałas? Jest sposób na to, by go wyeliminować. Zaostrzoną krawędź bieżnika można usunąć na specjalnej maszynie ścierającej, a sam proces nazywa się szorstkowaniem. Polega na mechanicznym zdarciu uszkodzonej warstwy bieżnika i przywróceniu mu gładkości.

Niestety, wiąże się ze znacznym zmniejszeniem jego głębokości. Pozwala jednak wyeliminować nieprzyjemne buczenie i przywraca oponom deklarowaną przez producenta głośność. Szorstkowanie opon wykonasz w dobrych zakładach wulkanizacyjnych, a cena usługi nie powinna przekroczyć 200 zł.


Autor: Szymon Sonik