Edge LED czy Direct LED?

Wybierając nowy telewizor lub monitor często spotykamy się z wieloma niewiele mówiącymi laikowi terminami oraz skrótami literowymi. Kryją się pod nimi przeróżne patenty oraz technologie, które według producentów gwarantują ich urządzeniom przewagę nad konkurencją. Tłumaczymy czym jest Edge LED i Direct LED.

Podświetlanie matrycy LCD
Direct LED – jak działa?
- Zalety Direct LED
- Wady Direct LED
Edge LED – jak działa?
- Zalety Edge LED
- Wady Edge LED
Jaki ekran wybrać? Direct LED czy Edge LED?
Ekrany OLED – alternatywa dla modeli Direct LED i Edge LED

Duże ekrany LCD towarzyszą nam od przeszło dwóch dekad i względnie szybko zastąpiły poczciwe monitory oraz telewizory kineskopowe. Proces ten przyspieszyła dodatkowo cyfrowa rewolucja HD, która nastąpiła pod koniec pierwszej dekady XXI wieku. Obecnie znajdziemy w sklepach urządzenia na każdą kieszeń. Najdroższe z nich często jednak charakteryzują się możliwościami nieosiągalnymi jeszcze kilka lat temu dla zwykłego konsumenta.

Wybór odpowiedniego sprzętu do naszych potrzeb nie należy do łatwych decyzji. Jednym z podstawowych wyznaczników jakości obraz w telewizorze lub monitorze może być podświetlenie jego matrycy LCD, które zazwyczaj spotykane jest w dwóch typach. Opowiadamy zatem, który z nich jest lepszy – Edge LED czy Direct LED?.

Podświetlanie matrycy LCD

Większość telewizorów i monitorów obecnie dostępnych na rynku korzysta z różnego typu ekranów LCD. Ich konstrukcja jest oparta o niewielkie komórki półprzezroczystych kryształów zmieniających swoje właściwości pod wpływem przepływającego przez nie prądu. Same z siebie nie wytwarzają jednak światła, dlatego też muszą być podświetlane od spodu za pomocą bardzo jasnych diod LED.

Jak już wspomnieliśmy, producenci elektroniki korzystają z dwóch podstawowych metod konstrukcji podświetlenia matrycy. W specyfikacji technicznej oraz materiałach reklamowych ukrywają się one pod nazwami Edge LED oraz Direct LED.

Zanim przedstawimy zalety i wady obu rozwiązań warto podkreślić, że w sklepach znajdziemy również sprzęt korzystający z paneli wykonanych w zupełnie innych technologiach, takich jak np. OLED, który nie potrzebuje ledowego podświetlenia matrycy.

Direct LED – jak działa?

W przypadku technologii Direct LED matryca telewizora lub monitora podświetlana jest przez diody LED zamontowane na całej powierzchni panelu. Zazwyczaj są one równomiernie rozmieszczone w kilku rzędach. Liczba oraz gęstość rozmieszczenia diod zależy od producenta oraz wielkości ekranu.

Zalety Direct LED

Technologia Direct LED zapewnia zazwyczaj znacznie bardziej równomierne podświetlenie ekranu niż Edge LED, co zauważalne jest zwłaszcza w przypadku głębokiej czerni lub odcieni szarości. Modele tego typu osiągają też zazwyczaj większą maksymalną jasność, wpływającą na kontrast oraz efekty zapewniane przez HDR.

Wady Direct LED

Ze względu na rozmieszczenie wielu diod LED pod całą matrycą panelu, ekrany telewizorów i monitorów Direct LED są grubsze i mniej smukłe niż modele Edge LED. Poza tym odznaczają się też większym zapotrzebowaniem na energię elektryczną.

Edge LED – jak działa?

W przypadku technologii Edge LED matryca telewizora lub monitora jest tutaj podświetlana za pomocą listewek LED, które zamontowane są na brzegach panelu (zazwyczaj na górnym i dolnym). Ich światło jest następnie rozprowadzane pod całym ekranem. Ze względu na naturę tego rozwiązania, która wiąże się z niższymi kosztami produkcji, jest ono z powodzeniem wykorzystywane w najtańszych modelach telewizorów i monitorów.

Podkreślmy jednak, że producenci używają go również we flagowych modelach monitorów oraz telewizorów, często podświetlając wówczas cztery brzegi urządzenia, co zapewnia efekty zbliżone do Direct LED.

Zalety Edge LED

Monitory i telewizory korzystające z tego rozwiązania mogą osiągać znacznie smuklejsze rozmiary. Wiąże się ono również z mniejszym zapotrzebowaniem na energię elektryczną.

Wady Edge LED

Konstrukcja Edge Led często owocuje nierównomiernym podświetleniem ekranu, widocznym przede wszystkim w przypadku jednolitej czerni oraz innych ciemnych kolorów. Na brzegach zauważamy wówczas nieco jaśniejsze fragmenty obrazu, gdzie światło z diod LED przebija się mocniej przez obudowę sprzętu oraz matrycę LCD.

Jaki ekran wybrać? Direct LED czy Edge LED?

Odpowiedź na to, czy wybrać ekran Direct LED lub Edge LED, nie jest jednoznaczna. Musimy pamiętać, że choć podświetlenie wpływa na jakość obrazu, nie jest ono jedyną cechą urządzenia, które je w pełni determinuje. Często znacznie ważniejszy będzie typ matrycy oraz inne dodatkowe technologie poprawiające jakość kolorów czy kontrastu, które z powodzeniem stosowane są przez różnych producentów.

Na panele Edge LED decydują się osoby chcące ustawić w domu smukły i wąski telewizor lub monitor, które zwracają uwagę na przystępną cenę urządzenia oraz nie są wybredne, jeżeli chodzi o drobne niedoskonałości obrazu. Na rozwiązania Direct Led stawiają natomiast kinomani oraz profesjonaliści skłonni dopłacić do premiową cenę do dobrego ekranu.

Ekrany OLED – alternatywa dla modeli Direct LED i Edge LED

Mimo wielu prób producenci nie są w stanie przeskoczyć technicznych ograniczeń ekranów z podświetleniem Direct LED lub Edge LED. Przed laty jedyną alternatywą dla paneli LED pozostawały ekrany plazmowe. Dostępne one były jednak wyłącznie w dużych telewizorach, a ich żywotność oraz inne parametry techniczne nie imponowały. Problemem sprawiały również ich wysokie koszty produkcji.

Czynniki te pogrzebały ich dalszą perspektywę obecności na rynku. Dziś jedyną sensowną alternatywą są więc urządzenia pracujące w technologii OLED. Lepiej wybrać OLED czy LED?

Ekrany OLED (ang. organic light emitting diodes) są dostępne od kilkunastu lat. Obecnie stosuje się je w wielu rodzajach urządzeń. Najczęściej zetniemy się z nimi w smartfonach lub telewizorach, choć użytkownicy komputerów mogą znaleźć je w wyświetlaczach laptopów, a także w niektórych modelach monitorów.

Panele OLED działają na zupełnie innej zasadzie niż ekrany Direct LED i Edge LED. Za wyświetlanie obrazu odpowiadają bowiem specjalne organiczne diody tworzące matrycę obrazu. Pobudzane za pomocą energii elektrycznej emitują one własne, i co niezwykle ważne, bardzo intensywne światło. Oznacza to, że użytkownicy wyposażonych w nie urządzeń nie muszą przejmować się niedoskonałościami wywołanymi przez punktowe lub nierówne podświetlenie matrycy.

Konstrukcja ta niesie ze sobą także dodatkowe plusy. Sprzęt OLED jest bowiem znacznie bardziej energooszczędny, ponieważ nie musi dodatkowo zasilać tysięcy mocnych diod LED. Brak podświetlania sprawia ponadto, że ekrany osiągają też znacznie bardziej kompaktowe rozmiary i niższą wagę.

Telewizory OLED słynną ze swojej smukłej budowy oraz grubości wynoszącej zaledwie kilka milimetrów. Cecha ta sprawiła zresztą, że OLED-y są tak popularne wśród producentów urządzeń mobilnych.

Atuty technologii OLED nie kończą się jednak jeszcze w tym miejscu. Panele tego typu odznaczają się najlepszą na rynku jakością oferowanego obrazu. Największym atutem jest tutaj z pewnością niezwykle wierne odwzorowanie kolorów, niepokonane przez standardowe wyświetlacze LED. Jest ono niezwykle ważne zwłaszcza dla najbardziej zagorzałych kinomanów, a także graczy.

Nie można zapomnieć też o doskonałym kontraście pomiędzy czarnymi oraz jasnymi fragmentami wyświetlanego obrazu, co w połączeniu ze standardem HDR wpływa w ogromnym stopniu na jakość filmów, seriali lub gier.

Producenci ekranów Direct LED starają się od wielu lat dorównać osiągom OLED w tej kwestii. Efektem tych wysiłków są przede wszystkim telewizory korzystające z technologii, takich jak Mini LED lub QLED, które stosują między innymi mniejsze i znacznie gęściej ułożone diody podświetlające matrycę.

W najlepszych modelach urządzeń kontrast jest zbliżony do tego osiąganego w OLED-ach. Telewizory tego typu odznaczają się też niezwykle dużą jasnością, dzięki czemu obraz na ekranie jest widoczniejszy w pełnym słońcu, ale nadal nierozwiązanym problemem pozostaje jakość uzyskiwanych kolorów.

Niestety największą wadą ekranów OLED, w porównaniu do Direct LED oraz Edge LED, pozostaje ich wysoka cena. Różnice widoczne są zwłaszcza w przypadku telewizorów i sięgają kilkudziesięciu procent. Wynikają one bezpośrednio z bardziej skomplikowanego procesu produkcyjnego, a także drogich komponentów używanych podczas składania urządzeń. Koszt wytworzenia panelu OLED wzrasta wielokrotnie wraz z jego przekątną, dlatego też OLED-y wciąż najczęściej spotyka się w urządzeniach z małymi ekranami, takimi jak smartfony. Ograniczenia techniczne sprawiają też, że przekątne ekranów OLED nie osiągają więcej niż 60-70 cali. Większe wyświetlacze to domena modeli LED.