Jeśli kupujesz mikrofon do śpiewania na scenie, wybierz model dynamiczny, który jest poręczny i odporny mechanicznie, a przede wszystkim wychwytuje tylko wokal, a nie dźwięki otoczenia. Jeśli natomiast chcesz nagrywać w domowym studiu, kup stacjonarny mikrofon pojemnościowy, który jest bardziej czuły i zapewni bogatszy dźwięk. Kolejna sprawa to, do czego planujesz podłączyć mikrofon do śpiewnia. Gdy masz zamiar podpiąć mikrofon kablem USB bezpośrednio do komputera, wybierz model z wbudowanym interfejsem audio. Wszystkie inne modele będą wymagać użycia dodatkowego interfejsu np. miksera lub niezintegrowanej karty dźwiękowej, która przetworzy sygnał analogowy.
Nie ma jednego uniwersalnego mikrofonu do śpiewania, gdyż w zależności od tego, jak będziemy go używać, przydatne okażą się różne cechy oferowane przez konkretny typ. Właściwości, które należy brać pod uwagę przy zakupie, to po pierwsze mobilność – czy chcemy trzymać mikrofon w ręce i występować z nim np. w klubie na koncercie?
Do warunków scenicznych najlepszy będzie mikrofon dynamiczny, czyli taki, który można zdjąć ze statywu. Jaki mikrofon do nagrywania wokalu wybrać? Odpowiedni jest bardziej czuły, wychwytujący więcej niuansów stacjonarny mikrofon pojemnościowy. Rozróżnienie na mikrofon dynamiczny – zwykle cewkowy – i pojemnościowy dotyczy sposobu przetwarzania drgań membrany.
Druga sprawa to charakterystyka częstotliwościowa mikrofonu, określająca zależność jego czułości od częstotliwości fali dźwiękowej wyrażonej w Hz, zwykle w paśmie od 20 – 20.000 HZ. Pokazuje ona, jak dobrze mikrofon odbiera niskie i wysokie tony, i może być przedstawiona w formie załączonego do instrukcji wykresu. W praktyce pozwala zorientować się, które pasmo dźwięku mikrofon podbija. Przykładowo jeśli mamy niższy głos (dolne pasmo to ok. 100 – 200 Hz), mikrofon powinien podbijać wyższe pasma i odwrotnie.
Oprócz częstotliwościowej ważna jest też charakterystyka kierunkowa mikrofonu do śpiewania, czyli to, w którym kierunku zbiera on dźwięk. Najpopularniejsze rodzaje to jednokierunkowe, np. kardioidalne, dwukierunkowe, np. ósemkowe, i wszechkierunkowe, czyli dookólne. Mikrofon kierunkowy sprawdza się w hałaśliwym otoczeniu scenicznym, gdyż zbiera tylko dźwięk głosu wokalisty, stąd prawidłowo powinno się go trzymać poziomo, skierowany w stronę ust. Z kolei w warunkach studyjnych można wykorzystać potencjał mikrofonu dookólnego.
Ważny jest też sposób podłączenia – na scenie prawdopodobnie będziemy mieli dostęp do miksera, który zapewni połączenie z nagłośnieniem oraz wejścia dla instrumentów. Z kolei w warunkach domowych potrzebny będzie dobry mikser lub interfejs audio, zapewniający połączenie z komputerem oraz w przypadku mikrofonu pojemnościowego również zasilanie.
Jeśli nie mamy interfejsu audio, potrzebna będzie przynajmniej niezintegrowana karta dźwiękowa dobrej jakości, dzięki której połączymy nasz wokal ze ścieżką podkładu muzycznego z komputera. gdy natomiast nie budujemy domowego studia nagrań i chcemy wpiąć mikrofon do zwykłego portu USB, należy wybrać model ze zintegrowanym interfejsem audio jak np. Silver Yeti za ok. 750 zł.
Wybór mikrofonu odpowiedniego do własnego głosu jest bardzo indywidualną sprawą i nawet jeśli planujemy kupić mikrofon przez internet, koniecznie wypróbujmy wcześniej na żywo kilka różnych modeli, np. w zaprzyjaźnionym studiu nagrań lub w sklepie muzycznym. Każdy mikrofon inaczej brzmi i trzeba spróbować, jak sprawdzi się z naszym głosem.
Mikrofony dynamiczne mają odporną konstrukcję i są stworzone do występów na żywo – zarówno do śpiewu, ale też dla wszystkich osób pracujących głosem – np. stand-up’owców. Są stosunkowo tanie – najbardziej popularny Shure SM58 można kupić już od ok. 500 zł.
Można je trzymać w ręce i swobodnie poruszać się na scenie. Nawet w kiepskich warunkach akustycznych te mikrofonu do śpiewania mają dobrą kierunkowość, czyli zbierają tylko wokal, a nie towarzyszące instrumenty i szum otoczenia. Ich wadą jest mniej efektywne przenoszenie wysokich częstotliwości, warto więc sięgnąć po modele z wbudowanym rozjaśnieniem niskich i średnich tonów.
Jaki mikrofon wybrać do nagrywania wokalu? Najlepiej sięgnąć po mikrofon pojemnościowy wielkomembranowy. Posiada znacznie lepszą skuteczność niż mikrofony dynamiczne, oferuje lepsze przenoszenie subtelnych dźwięków i ma płaską charakterystykę przenoszenia w całym paśmie akustycznym, czyli nie zniekształca głosu. Wymaga też jednak pewnego doświadczenia, gdyż łatwo go przesterować ze względu na czułość.
Jeśli chodzi o cenę, mikrofon pojemnościowy jest nieco większym wydatkiem. Znany chociażby z podcastów Shure SM 7 B to koszt rzędu 1.700 zł, nieco tańszy jest Shure MV7 1.300 zł, ale znajdziemy też tańsze modele również oferujące wysoką jakość np. Rode NT1-A za 750 zł czy Audio-Technica AT2035 już za ok. 600 zł.
Mikrofon pojemnościowy wymaga zasilania 48 V, tzw. phantom, które może być dostarczane z baterii wewnątrz mikrofonu lub z interfejsu audio albo miksera. Mikrofony dysponują zwykle złączami XLR, więc nie podłączymy do karty muzycznej bez odpowiedniej przejściówki. Oprócz samego mikrofonu koniecznym dodatkiem będzie też solidny statyw oraz filtr pop, czyli chroniący mikrofon przed tzw. głoskami wybuchowymi.
Powyższa charakterystyka jest jedynie bardzo ogólnym wstępem do złożonego tematu wyboru mikrofonu i pełni raczej rolę wskazówki niż sztywnych zasad. Niektórzy znani artyści nagrywali swoje studyjne albumy za pomocą mikrofonu dynamicznego, a z kolei na odpowiednio przygotowanych akustycznie scenach używa się mikrofonów pojemnościowych. Najważniejsze jest dobranie mikrofonu do naszego głosu oraz otoczenia, w którym będziemy go używać.
Mimo że większość poradników o tym milczy, to nie bez znaczenia jest także wygląd sprzętu, a w przypadku mikrofonów dynamicznych również jego ergonomia. Mikrofon jest przedmiotem, z którym jeśli planujemy karierę wokalną, będziemy często widywani, powinien zatem też nam odpowiadać wizualnie.
Autor: Szymon Wachal