Popularny smar grafitowy jest niezwykle ceniony i używany na co dzień przez mechaników oraz majsterkowiczów na całym świecie. Znajdzie on zastosowanie zarówno na pasach produkcyjnych hal fabrycznych, jak i przy naprawie roweru. Przedstawiamy najważniejsze zalety oraz przeznaczanie smarów grafitowych.
Smary to niezwykle przydatne substancje, których od setek lat używa się w najróżniejszych mechanizmach, począwszy od najprostszych przekładani i systemów kół zębatych, a skończywszy na silnikach samolotów odrzutowych. Służą one głównie do zmniejszenia tarcia pomiędzy stykającymi się ze sobą powierzchniami różnych przedmiotów.
Ich drugim podstawowym zadaniem jest przedłużanie życia zabezpieczonych nimi maszyn. Dokonują tego poprzez zmniejszenie nadmiernego zużycia poszczególnych części urządzeń oraz ich ochronę przed różnymi czynnikami zewnętrznymi, takimi niesprzyjające warunki atmosferyczne.
Najprostsze smary składają się z łatwo pozyskiwanych naturalnych składników. Z drugiej strony, dokładny skład specjalistycznych smarów syntetycznych jest owocem wieloletniej pracy inżynierów i pozostaje głęboko skrywaną tajemnicą producentów.
Smary grafitowe należą z pewnością do tej pierwszej kategorii, ale mimo prostej formuły są z powodzeniem używane do bardzo różnorodnych celów. Jak wskazuje na to nazwa, ich głównym składnikiem jest grafit, a więc jedna z kilku form alotropowych, jakie w przyrodzie przyjmuje węgiel.
Grafit to materiał znany od wieków, którego zalety wykorzystywane są w wielu gałęziach przemysłu, nauce oraz życiu codziennym. Charakteryzuje się on niezwykle wysoką odpornością na wysokie ciśnienie i uścisk, równocześnie bardzo łatwo ulega rozkruszeniu, zamieniając się w drobiny, które wciąż zachowują swoją wytrzymałość. Wynika to z tego, że składa się on z luźno połączonych ze sobą mikroskopijnych plastrów krystalicznego węgla.
By otrzymać smar grafitowy, jego pył łączy się z rozpuszczalnikami oraz olejami, które nadają mieszance różny stopień płynności. Tak gotowa substancja jest niezwykle przyczepna oraz wytrzymała na zużycie, skutecznie zabezpieczając pokryte nią powierzchnie i zapewniając przy tym duży poślizg. Pozostaje też niezwykle odporna na wilgotność, wodę i mróz, skutecznie chroniąc przy tym metale przed korozją.
Do wad smaru grafitowego należy zaliczyć jego łatwopalność, podstawowe wersje substancji mogą zająć się ogniem już po osiągnięciu temperatury około 60 stopni Celsjusza. Zaznaczmy jednak, że specjalne warianty smaru wzbogacone o dodatki opóźniające ten proces wytrzymują temperatury powyżej 100 stopni Celsjusza. O ile drobinki grafitu zawieszone w smarze wpływają na silę działania i skuteczność substancji, niosą one ze sobą również niepożądane efekty. Z łatwością mogą bowiem uszkodzić oraz zarysować bardzo delikatne metale i mechanizmy, a tym samym przyśpieszyć ich zużycie.
Smary grafitowe składają się z kilku podstawowych składników. Jak już zaznaczyliśmy, podstawowym z nich jest zawsze pył z drobinkami grafitu. Jest on rozpuszczony w oleju bazowym typu mineralnego, roślinnego lub syntetycznego. W zależności od rodzaju smaru, producent dodaje też różnego rodzaju zagęszczacze zmieniające konsystencję płynu na bardziej stałą.
Dzięki temu smar występuje zarówno w postaci płynu, sprejów, jak i pasty. Poza tym stosuje się także specjalne dodatki chemiczne, o których obecności jesteśmy informowani na opakowaniu. Mogą być to np. środki antykorozyjne, poprawiające przyczepność, wytrzymałość na wysoką temperaturę lub obniżające współczynnik tarcia.
Poniżej zebraliśmy kilka najpopularniejszych zastosowań smaru grafitowego wraz z podziałem na kategorie.
Smar grafitowy jest szeroko wykorzystywany przy konserwacji wszystkich rodzajów aut (od osobowych po ciężarowe). Najczęściej pokrywa się nim mechanizmy przekładni kierownicy, części układu hydraulicznego, przeguby napędowe, mechanizmy wycieraczek, śruby, zawiasy i nakrętki wystawione na działanie wilgoci, a także bieguny akumulatorów. Smar grafitowy świetnie zabezpieczy też zamki samochodowe.
Smaru grafitowego używamy zazwyczaj do konserwacji łańcuchów rowerowych, a także całego mechanizmu napędowego pojazdu.
Smar nadaje się do zabezpieczania przegubów, przekładni, połączeń gwintowych, łożysk oporowych i wielu innych części mechanicznych rozmaitych urządzeń, takich jak np. kosiarki, prasy czy podnośniki hydrauliczne.