Data publikacji:

Jak rozpoznać uszkodzony termostat? Objawy, przyczyny awarii

Termostat to z pozoru drobne i mało istotne urządzenie pod maską naszego samochodu. Prawda jest jednak inna. Termostat ma dwa zadania – otwierać się i zamykać zależnie od wymaganej sytuacji. Zamknięty powoduje zamknięcie małego obiegu i rozgrzewanie się silnika. Otwarty natomiast utrzymuje odpowiednią temperaturę płynu chłodzącego i otwiera duży obieg, dzięki czemu ciecz chłodzącą można schłodzić ponownie w chłodnicy, tym samym chłodząc silnik. Co może być przyczyną jego uszkodzenia oraz czym może objawiać się jego awaria?
Uszkodzony termostat

Co to jest i jak działa termostat samochodowy?

Termostat to z pozoru drobne i mało istotne urządzenie pod maską naszego samochodu. Prawda jest jednak inna. Termostat pełni bardzo ważną funkcję w układzie chłodzenia, a jego potencjalne awarie mogą być bardzo poważnym zagrożeniem dla silnika.
Po uruchomieniu silnika ciecz krąży w tak zwanym małym obiegu i przyczynia się do rozgrzewania jednostki. Gdy auto się rozgrzeje, a silnik osiągnie optymalną temperaturę, aktywowany jest duży obieg. Gorąca ciecz przepływa przez chłodnicę, a następnie wraca, aby schłodzić silnik. Elementem, który otwiera i zamyka duży obieg chłodzenia, jest właśnie termostat.
Jak działa termostat? Najprościej rzecz ujmując, termostat ma za zadanie regulować temperaturę przepływającej cieczy chłodzącej oraz wpływać na prawidłową pracę silnika. Termostat wyposażony jest w zawór grzybkowy – to on otwiera się i zamyka w celu regulacji temperatury. Najczęściej wykonany jest z cienkiej, mosiężnej blachy, czasami wzbogacony woskiem, grafitem czy aluminium.

Uszkodozny termostat – objawy i przyczyny awarii

Bardzo często, gdy podejrzewamy nieprawidłową pracę układu chłodzenia, odpowiedzialny za awarię jest wspomniany termostat. Zanim jednak zrzucimy winę na termostat, sprawdzić należy, czy uszkodzeniu nie uległy inne elementy układu chłodzenia, takie jak pompa wodna, radiator chłodnicy czy pasek klinowy. konieczna może być bowiem na przykład wymiana paska klinowego. Warto skontrolować też poziom płynu chłodniczego, ponieważ jego niedostateczna ilość również może sugerować problemy z układem chłodzenia.
Najczęstszym powodem uszkodzenia termostatu w samochodzie jest jego zacięcie się w pozycji otwartej lub zamkniętej. W przypadku zacięcia się termostatu w pozycji otwartej płyn chłodzący zazwyczaj nie osiąga optymalnej temperatury roboczej. Nie jest to sytuacja nad wyraz niebezpieczna, a na pewno mniej zagraża silnikowi, niż pozostanie w położeniu zamkniętym.
Największymi konsekwencjami uszkodzenia termostatu w pozycji otwartej jest problem z dogrzewaniem się silnika i nagrzewnicy. Poskutkuje to przede wszystkim problemami nie tylko z rozgrzaniem się jednostki, ale też wewnątrz kabiny.
Kolejnym problemem będzie podwyższone spalanie paliwa. W skrajnych przypadkach wzrasta ono nawet o 20%. Dlaczego termostat ma na to wpływ? Komputer sterujący jednostką, po otrzymaniu sygnału zwrotnego o zbyt niskiej temperaturze, w celu dogrzania będzie zwiększał dawkowanie paliwa.
Zacięcie się termostatu w pozycji zamkniętej jest dużo groźniejsze. W tym przypadku ciesz chłodząca cały czas krąży w małym obiegu, a temperatura silnika cały czas wzrasta. Jest to bardzo niepożądana sytuacja, ponieważ długotrwałe użytkowanie pojazdu w takich warunkach może doprowadzić do całkowitego zniszczenia silnika.

Kiedy wymiana termostatu w samochodzie?

Uszkodzony termostat należy bezwzględnie wymienić. Nawet jeżeli awarii uległ w pozycji otwartej, warto pokusić się o jego wymianę. Niestety termostatu nie da się regenerować, ale sam, jako część, nie jest specjalnie drogi, a jego wymiana nie stwarza większych problemów. W większości pojazdów termostat umieszczony jest w górnej głowicy silnika, zaraz obok pompy wody.
Aby wymienić termostat, należy odkręcić jego obudowę i spuścić część płynu chłodzącego. Następnie należy odpiąć stary termostat i podłączyć nowy. Po wpięciu nowego modułu należy uzupełnić płyn chłodniczy lub spuścić go całkowicie i wymienić na nowy.
Zanim jednak zdecydujemy się na montaż nowego termostatu, warto sprawdzić, czy to nie zabrudzenie było przyczyną zacięcia się starego. Jak sprawdzić termostat? Wystarczy wrzucić wymontowany termostat do gorącej wody i sprawdzić, jak reaguje na ciepło. Jeżeli w gorącej wodzie otworzył się, a po wyjęciu i schłodzeniu zamknął, to znaczy, że wszystko jest sprawne i po ponownym montażu nie powinien przysparzać problemów. Jeżeli jednak termostat nie zareagował na zmianę temperatury, oznacza to wymianę.
Przystępując do wymiany lub kontroli układu chłodzenia, warto upewnić się, czy silnik samochodu jest zimny. W przeciwnym razie ryzykujemy poparzeniami gorącą cieczą lub ulatniającą się parą. Kolejną wskazówką przy wymianie termostatu, a właściwie przy jego zakupie, jest upewnienie się, czy nowy zestaw wyposażony jest w uszczelkę.
Ważne jest, aby uszczelka była fabrycznie nowa, najlepiej dołączona do zestawu. Wymiana termostatu często wiąże się również z wymianą uszczelki, a zbyt duża, za mała lub jej brak skutkować będzie w najlepszym przypadku brakiem poprawy stanu układu chłodzenia, w najgorszym – ponownym uszkodzeniem termostatu.
Zdjęcie: slavamishura / Envato Elements