Data publikacji:

Wata szklana: jaka jest szkodliwość?

Wata szklana to materiał wytwarzany z piasku kwarcowego oraz stłuczki szklanej wytapianych w bardzo wysokiej temperaturze (około 1000 stopni Celsjusza). W czasie procesu jej produkcji często dodawane są inne materiały, takie jak gabro, dolomit czy wapień. Stopione szkło oraz odpowiednie dodatki mineralne ulegają procesowi rozwłókniania, w efekcie którego powstają włókna szklane połączone specjalnym lepiszczem.
wata szklana szkodliwość

Produkcja włókna szklanego

Współcześnie istnieją dwie podstawowe metody produkcji włókna szklanego:
  • Ciągła metoda produkcji – ta metoda cechuje się produkcją pojedynczego włókna ciągnionego na długość. Taki materiał jest cienki i długi. Należy zauważyć, że na pierwszy rzut oka produkty są bardzo podobne do nici jedwabnych.
  • Metoda produkcji zszywek – metoda ta charakteryzuje się wytwarzaniem poprzez nadmuchiwanie masy gorącym powietrzem. Takie produkty są zewnętrznie podobne do wełny i mają niewielką szerokość i długość.

Wykorzystanie waty szklanej

Wata szklana jest materiałem bardzo chętnie wykorzystywanym do ocieplania elewacji zewnętrznej zarówno domów jednorodzinnych, jak i również bloków mieszkalnych oraz budynków użyteczności publicznej. Dzięki swoim właściwościom i przystępnej cenie watę szklaną stosuje się do ocieplania dachów oraz jako izolację akustyczną. Sprężystość rolek waty szklanej umożliwia używanie jej na skosach i w innych trudnodostępnych miejscach (jest często chętniej wybierana niż ocieplenie poddasza styropianem). Doskonale sprawdza się w budownictwie szkieletowym, przy budowie domów z bali oraz hal produkcyjnych.
Wata szklana na rynku materiałów izolacyjnych jest dostępna w następujących formach:
  • miękkie „bułki”,
  • półsztywne płyty na syntetycznym spoiwie z warstwą filcu,
  • miękkie maty,
  • wzmocnione rolki,
  • izolacja techniczna buforowana do izolacji termicznej rurociągów (m.in. wyroby foliowe).

Szkodliwość waty szklanej

Współczesny rynek budowlany jest bardzo konkurencyjny i wymagający. Producenci prześcigają się w dostarczaniu materiałów jak najlepszej jakości za przystępną cenę. Jednym z warunków tej konkurencyjności jest zadbanie o jak największe bezpieczeństwo użytkowników i maksymalne zniwelowanie szkodliwego wpływu na zdrowie człowieka.
Mocno utrwalony jest mit o szkodliwości waty szklanej, zwłaszcza na układ oddechowy człowieka. Wielu wykonawców powiela te nieprawdziwe wiadomości i uważa, że lepszym wyborem jest styropian.
Badania prowadzone w laboratoriach producenckich wskazują, że szkodliwość dostępnej na naszym rynku waty szklanej jest zdecydowanie niska. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż jest to materiał pochodzenia mineralnego, otrzymywany z piasku kwarcowego.
W tym miejscu dobrze jest powołać się na stanowisko Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz jej paryskiej agencji (IARC), że wełna mineralna (szklana i skalna) jest w pełni bezpieczna podczas produkcji, montażu, jak i długoletniego użytkowania w budynkach mieszkalnych, fabrycznych i użyteczności publicznej.

Bezpieczna praca z watą szklaną

Wata szklana jest specyficznym materiałem budowlanym. Mimo że z punktu widzenia zagrożenia chemicznego jest w pełni bezpieczna, to jej drobiny mogą narazić osoby pracujące przy niej na niepożądane dolegliwości. W związku z tym wykonywanie jakichkolwiek czynności z watą szklaną wymaga przestrzegania odpowiednich zasad BHP.
Po pierwsze: podczas rozdzielania płatów waty szklanej w powietrzu unoszą się drobiny. W celu zabezpieczenia oczu oraz układu oddechowego osoby pracujące powinny założyć maseczki zabezpieczające oraz okulary ochronne. W ten sposób uniknie się nieprzyjemnego podrażnienia płuc, jak również nie dojdzie do wbicia w oczy unoszących się w powietrzu cząstek.
Aby uniknąć niepożądanego uczucia swędzenia skóry, wskazane jest stosowanie dobrze dobranych kombinezonów roboczych, a usunięcia z nich cząsteczek waty szklanej można dokonać za pomocą odkurzacza.
Problematyczną czynnością związaną z obróbką waty szklanej jest jej docinanie. Najlepiej w takim przypadku sprawdzi się ostry nóż, którego użycie ograniczy do minimum generowanie niepożądanych pyłów. Należy też pamiętać, że pomieszczenie, w którym odbywa się obróbka waty szklanej, powinno być dokładnie i często wietrzone.

Ogólne zasady pracy z watą szklaną

Obowiązujące w Polsce przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy nie określają w sposób szczegółowy zasad dotyczących wykonywania montażu izolacji budynków, tym bardziej montażu izolacji z waty szklanej.
W czasie wykonywania prac z watą szklaną powinniśmy stosować się do następujących wskazań ogólnych:
  • Pracownicy wykonujący roboty z użyciem waty szklanej powinni być ubrani w luźną odzież ochronną (kombinezon roboczy), odpowiednie nakrycie głowy oraz rękawice ochronne.
  • Podczas cięcia waty szklanej i jej obróbki, w celu ochrony górnych dróg oddechowych, należy używać maseczki przeciwpyłowej.
  • W czasie pracy wykonywanej na wysokości powyżej głowy trzeba założyć okulary ochronne.
  • W czasie obróbki materiału należy często i dokładnie wietrzyć pomieszczenie.
  • Watę szklaną docinać trzeba ręcznie przy użyciu ostrego noża, unikać mechanicznej obróbki materiału.
  • W celu zminimalizowania powstawania niepożądanego pyłu watę szklaną powinno się rozpakowywać bezpośrednio przed jej montażem.
  • Konieczne jest przestrzeganie przepisów związanych z odpowiednim składowaniem odpadów.
  • W celu ograniczenia unoszenia się pyłów w powietrzu należy usuwać na bieżąco odpady materiału przy pomocy odkurzacza.
  • Po zakończeniu pracy z watą szklaną trzeba dokładnie przemyć ręce i twarz zimną wodą, a następnie dokładnie umyć całe ciało.
Zdjęcie: Envato Elements
Olga Sadowska
Olga Sadowska

Magister Dziennikarstwa i Medioznawsta na UW. Na co dzień zajmuję się szeroko pojętym marketingiem ze szczególnym uwzględnieniem SEO. W wolnych chwilach pochłaniam ogromną liczbę książek o różnorakiej tematyce. Miłośniczka kotów, jazdy na rowerze, karaoke i wakacji nad polskimi jeziorami.