Data modyfikacji: Wtorek, 25.01.2022

Jak działa łożysko oporowe? Objawy zużycia

Łożysko oporowe to element głównie stosowany w sprzęgłach samochodowych, ale również w układach hydraulicznych i mechanicznych. Łożyska te są również nazywane wciskowymi. We wspomnianych wyżej elementach również występują we współpracy ze sprzęgłem. Jest to jeden z najlepszych sposobów umożliwiający włączanie i wyłączanie układu wysprzęglania, dlatego też tak chętnie stosuje się je w motoryzacji. Jak zatem działa łożysko oporowe?

Łożysko oporowe – zasada działania

Klasyczne łożysko oporowe jest niczym innym jak modelem kulkowym. Wyróżnia się płaską lub wypukłą powierzchnią czołową. Kiedyś stosowało się łożyska kulkowe wzdłużne, później wahliwe. Dziś najczęściej spotykanym modelem są łożyska oporowe z modelem kulkowo-skośnym.

Jak działa takie łożysko? Nie bez powodu nazywa się je również wciskowymi. Łożysko osadza się, centrując na osi sprzęgła. Zasadę działania wyjaśnimy na podstawie najczęściej spotykanego układu, jakim jest sprzęgło samochodowe. Łożysko służy tam do wyłączenia sprzęgła w momencie przeniesienia siły z hydraulicznego układu połączonego z pedałem sterującym sprzęgła w pojeździe na sprężynę talerzową, co pomaga rozłączyć układ napędowy i umożliwia np. zmianę biegów.

W związku z tym łożysko oporowe pracuje cały czas przy wciskaniu pedału sprzęgła. Podczas swojej pracy musi mierzyć się z dużymi przeciążeniami układu, przez co narażone jest na ewentualne awarie i zużycie. Ważnym jest, aby kontrolować stan łożyska, szczególnie przy naprawie lub konserwacji sprzęgła. Często też, podejmując się wymiany sprzęgła, warto pokusić się o wymianę łożysk oporowych.

Jak rozpoznać awarię łożyska oporowego?

Jak rozpoznać uszkodzone łożysko oporowe? Objawy charakterystyczne dla awarii tej części będą pierwszym sygnałem. Najczęstszą usterką łożyska oporowego jest uszkodzenie jego powierzchni czołowej. Objawia się to charakterystycznym szumem przy rozłączaniu sprzęgła, czyli w momencie naciskania pedału. W sytuacji, kiedy wspomniany szum jest słyszalny, należy niezwłocznie udać się do specjalisty i wymienić łożysko, aby uniknąć zatarcia się całego układu.

Innym objawem awarii jest uszkodzenie sprężyny centralnej. Odczuć można wtedy szarpanie podczas pracy sprzęgła, a w sytuacji, kiedy całe łożysko ulegnie zniszczeniu, może pojawić się brak możliwości wrzucenia biegu jałowego, tzw. luzu.

Warto zatem obserwować i kontrolować stan naszych łożysk. Każda zmiana korozyjna, ubytek czy pojawiające się plamy to znak, że łożysko może ulec awarii. Jest to moment, w którym należy zbadać łożysko i poddać je ewentualnej wymianie, gdyż jest to element, którego awarię ciężko przewidzieć, dlatego bardzo zaleca się maksymalnie zapobiegać takim sytuacjom. Same łożyska nie są drogim elementem, dlatego też ich regularna kontrola i wymiana nie jest procesem, który znacznie uszczupli nasz budżet.

Jak dbać o łożyska – czym je smarować?

Aby cały układ działał bez zarzutów, ważne jest, aby utrzymywać płynność pracy łożyska oporowego. Najważniejsze jest tutaj tarcie między łożyskiem a tuleją prowadzącą. Tuleje wykonywane są z przeróżnych materiałów. Warto wiedzieć, z jakim układem mamy do czynienia, gdyż tuleje mogą być zarówno metalowe, jak i z tworzywa sztucznego. Świadomość tego jest bardzo ważna w prawidłowej pracy łożyska.

Dlaczego? Otóż w przypadku, kiedy samo łożysko, jak i tuleja wykonane są z metalu, do prawidłowej pracy niezbędne jest smarowanie. W sytuacji, kiedy tuleja jest z tworzywa sztucznego, smarowanie jest niedozwolone, ponieważ samo tworzywo pierwotnie pokrywane jest cienką warstwą poślizgową.

Jakiego smaru do łożysk oporowych używać? Najlepiej bez cząsteczek metalicznych. Jednak sprawa jest o tyle łatwa, że każdy producent załącza informacje o sposobach smarowania i zalecanych produktach, które ułatwią konserwację łożyska.