Data publikacji:

Nakładanie pasty na procesor: jak to zrobić?

Procesor komputerowy jest jednym z kilku kluczowych podzespołów komputerowych i z powodzeniem możemy określić go mózgiem każdego peceta. Komponent ten, nawet przy niskim obciążeniu, potrafi nagrzać się do kilkudziesięciu stopni Celsjusza, natomiast podczas wykonywania najtrudniejszych zajęć osiąga temperaturę zbliżającą się do 100 stopni Celsjusza. Aby nie uległ on uszkodzeniu, ciepło to musi być skutecznie wypromieniowane, do czego wykorzystuje się metalowe radiatory. Przed ich instalacją na powierzchnię CPU należy nałożyć pastę termoprzewodzącą, która ułatwi transfer ciepła pomiędzy procesorem a radiatorem. W artykule radzimy więc, jak zaaplikować pastę na procesor.
nakładanie pasty na procesor

Znaczenie pasty termoprzewodzącej

Pasty termoprzewodzące pełnią niezwykle ważną rolę w transferze ciepła pomiędzy obudową procesora a radiatorem. Choć oba elementy są z pozoru bardzo gładkie i idealnie przylegają do siebie, w rzeczywistości na ich powierzchni występuje wiele mikroskopijnych niedoskonałości, które normalnie utrudniają wymianę ciepła. Tu z pomocą przychodzi więc wypełniająca je pasta, która jest niezbędnym elementem każdego systemu chłodzącego CPU oraz inne układy elektroniczne, takie jak karty graficzne.
Skuteczność preparatu zależy bezpośrednio od jego składu chemicznego, a także poprawnego nałożenia. W przypadku nierówno zaaplikowanej pasty na powierzchni CPU tworzą się drobne bąbelki i szczeliny powietrzne, w których zbiera się ciepło, które zapobiega szybkiemu ochłodzeniu chipsetu.
Pasty termoprzewodzące mają srebrzystoszary kolor i sprzedawane są w niewielkich pojemnikach, tubkach lub w strzykawkach czy aplikatorach.

Jak nałożyć pastę na procesor?

Pastę termoprzewodzącą nakładamy bezpośrednio na obudowę procesora. Musi ona pozostać całkowicie czysta i nie mogą znajdować się na niej żadne pozostałości starej pasty, którą możemy usunąć, korzystając z alkoholu izopropylowego oraz ściereczki lub papierowego ręcznika. Pamiętajmy też, że musimy mieć pod ręką radiator, który zakładamy tuż po aplikacji środka. Początkującym zaleca się kupno produktów zamkniętych w łatwych w użyciu strzykawkach.
Zobacz nasz ranking procesorów

Ile pasty na procesor?

Aplikacja zbyt dużej ilości pasty sprawi, że po przyłożeniu radiatora zacznie się ona rozlewać na boki i przedostanie się na płytę główną. Pamiętajmy, że jej zbyt gruba warstwa obniży skuteczność wymiany cieplnej. Podobny niechciany efekt uzyskujemy, nakładając za mało preparatu.

Najpopularniejsze metody nakładania pasty na procesor

Najczęstszym błędem popełnianym podczas nakładania pasty na procesor jest używanie zbyt dużej ilości środka. Jeżeli jednak będziemy pamiętać o kilku podstawowych zasadach, unikniemy problemów.
Pastę można nałożyć na kilka podstawowych sposobów, a wybór zależy tutaj w dużej mierze od preferencji użytkownika, choć pewne metody skuteczniej rozprowadzają niektóre typy preparatów.
  • Metoda na kroplę – w centrum obudowy CPU umieszczamy niewielką kroplę pasty. Przykładając do niej radiator, jest ona równo rozprowadzona we wszystkich kierunkach. Czasem powierzchnia procesora jest na tyle duża, że wykonujemy dwie lub nawet trzy krople.
  • Metoda na ziarnko ryżu – umieszczona w centrum obudowy kropka pasty przyjmuje nieco podłużny kształt, przywodzący na myśl ziarnko ryżu. Tu także w razie potrzeby możemy wykonać kilka kropek
  • Metoda na linię – obudowę procesora przedzielamy na pół linią wykonaną z pasty.
  • Metoda na podwójną linię – na obudowie CPU wykonujemy dwie równoległe linie z pasty.
  • W razie popełnienia błędu możemy zawsze usunąć środek opisaną już metodą i spróbować jeszcze raz. Pamiętajmy, że w żadnym wypadku samodzielnie nie rozprowadzamy pasty przed instalacją radiatora. Wiele osób robi to zazwyczaj szpatułką, a nawet bezpośrednio palcem. Zapewnia to teoretycznie większą kontrolę nad grubością warstwy, jednak ostatecznie metoda ta ogranicza skuteczność preparatu, bowiem tworzy w nim drobne bąbelki powietrza.

    Jak często należy wymieniać pastę termoprzewodzącą?

    Eksperci zalecają, by pastę wymieniać co ok. 3–4 lata. Operację przeprowadzamy także za każdym razem, gdy wymieniamy lub demontujemy radiator.

    Rodzaje past termoprzewodzących

    W sprzedaży znajdziemy sześć podstawowych typów past termoprzewodzących, które różnią się swoim składem oraz skutecznością w transferze ciepła, co przekłada się bezpośrednio na ich cenę. Warto pamiętać, że w obrębie każdego z nich spotkamy się z produktami o różnej wydajności oraz jakości. Dobór odpowiedniego rodzaju pasty ma szczególne znacznie dla entuzjastów overclockingu (podkręcania) procesorów, a także osób poszukujących jak najbardziej wydajnych systemów chłodzenia dla komputerów przeznaczonych do gamingu lub profesjonalnych zastosowań.

    Pasty metalowe

    Pasty termoprzewodzące mające w swoim składzie cząsteczki srebra lub aluminium. Jest to jeden z najczęściej spotykanych produktów, odznaczający się świetną przewodnością cieplną. Minusem pasty jest to, że przewodzi ona również energię elektryczną, więc jeżeli nawet jej odrobina dostanie się do gniazda CPU lub zabrudzi nóżki procesora, może doprowadzić do spięcia. Podczas jej nakładania należy więc zachować szczególną ostrożność, nie jest to więc produkt zalecany początkującym.

    Pasty ceramiczne

    Najpopularniejsze pasty termoprzewodzące, które aplikowane są fabrycznie w większości zestawów komputerowych i laptopów. Odznaczają się przeciętną przewodnością cieplną, ale nie przewodzą elektryczności, są więc bezpieczne w aplikacji. Są to również względnie tanie produkty, idealne dla osób po raz pierwszy nakładających pastę. Nie zaleca się ich aplikacji w przypadku najmocniejszych procesorów wystawianych regularnie na maksymalne obciążenie.

    Pasty węglowe

    W składzie tych past znajdziemy drobne włókna węglowe, dzięki czemu nie przewodzą elektryczności. Odznaczają się one przeciętną przewodnością cieplną, ale są bardziej wytrzymałe od past ceramicznych. To dobry produkt dla początkujących.

    Pasty silikonowe

    Pasty silikonowe wyróżniają się dużą gęstością, a także świetną przewodnością cieplną i uniwersalnością w zastosowaniach, są też izolatorem elektrycznym. Należą one jednak do jednego z droższych typów past.

    Pasty z płynnym metalem

    Bardzo drogie i specjalistyczne, w których składzie znajduje się gal – metal ulegający topnieniu w temperaturze ok. 30 stopni Celsjusza. Są to pasty odznaczające się nawet ośmiokrotnie wyższą skutecznością termiczną niż standardowe preparaty metalowe lub ceramiczne. Nie można stosować ich jednak z najpopularniejszymi radiatorami wykonanymi z aluminium, bowiem wchodzą w reakcje chemiczną z tym metalem. Produkt ma rzadką konsystencję i jego poprawna aplikacja wymaga ręki specjalisty, tym bardziej że przewodzi on prąd.

    Pasty diamentowe

    Pasty zawierające diamentowy pył, który jest niezwykle skutecznym przewodnikiem cieplnym. Preparaty odznaczają się świetną wydajność, są przy tym izolatorami, nie ma więc ryzyka wystąpienia przepięć przy popełnieniu błędu podczas nakładania.
    Zdjęcie: Envato Elements