Okulary fotochromowe posiadają specjalistyczne szkła lub soczewki korekcyjne, które zmieniają swoją przejrzystość w zależności od intensywności szkodliwego promieniowania UV, na które są wystawione. Sprawia to, że są niezwykle lubiane przez sportowców, począwszy od biegaczy i wspinaczy, a skończywszy na rowerzystach. Okulary fotochromowe są jednak też coraz częściej wybierane jako alternatywa dla zwykłych okularów przeciwsłonecznych.
Pierwsze okulary z soczewkami fotochromowymi pojawiły się w sprzedaży pięćdziesiąt lat temu. Ich zasada działania jest prosta. Szkła zmieniają swoją jasność w zależności od warunków oświetlania, w jakich się znajdują. Jeżeli przebywamy na zewnątrz i w pełnym słońcu, przybiorą one jak najciemniejszą barwę, chroniąc oczy przed szkodliwym promieniowaniem UV, w podobny sposób co standardowe okulary przeciwsłoneczne. W zamkniętych pomieszczeniach stają się całkowicie przezroczyste, umożliwiając np. pracę z komputerem, czytanie lub oglądanie telewizji.
Po okulary tego typu najczęściej sięgają sportowcy, rowerzyści oraz miłośnicy turystyki pieszej i górskiej. Ich zalety doceniają jednak również zwykli użytkownicy, którzy korzystają z nich na co dzień, w pracy czy podczas letnich spacerów.
Przeczytaj również: Modne okulary korekcyjne damskie
Podstawową zaletą szkieł fotochromowych jest oczywiście zabezpieczenie oczu przed szkodliwym działaniem promieni ultrafioletowych (UV), będących częścią spektrum światła słonecznego. Dla nikogo nie jest tajemnicą, jak groźne skutki mogą one mieć dla naszego organizmu. Dlatego też zwłaszcza latem zabezpieczamy się przed nimi za pomocą kremów z filtrami.
Promienie UV nie tylko z czasem mogą doprowadzić do uszkodzenia wzroku, ale także przyśpieszają proces starzenia się skóry wokół oczu, prowadzący do wcześniejszego powstawania zmarszczek. Inwestycja w przyciemniane okulary uchroni nas więc przed problemami w przyszłości.
Tu przechodzimy do kolejnej zalety. Jest ona istotna dla osób, które zmuszone są do noszenia zwykłych okularów. Fotochromy uwalniają je od potrzeby zmiany okularów oraz kupna dwóch par (standardowej i przeciwsłonecznej). Ponieważ soczewki fotochromowe mogą mieć właściwości korekcyjne, stanowią one idealne rozwiązanie hybrydowe, które w niektórych wypadkach pozwoli zaoszczędzić nawet nieco pieniędzy.
Z pozoru unikalne właściwości okularów przyciemnianych mogą wydawać się całkowicie magiczne. Oczywiście ich działanie wynika wprost z użytych w nich komponentów, a także praw fizyki.
Na rynku znajdziemy dwa rodzaje szkieł fotochromowych, które różnią się między sobą właściwościami. Bez względu na typ będą one wykonane ze szkła lub tworzywa sztucznego. W tym drugim przypadku mamy do czynienia z poliwęglanami odpornymi na zadrapania oraz inne uszkodzenia mechaniczne. W tańszych modelach producenci używają także mniej wytrzymałego zwykłego plastiku.
W składzie tradycyjnych szkieł fotochromowych znajdują się cząsteczki, które absorbują promieniowanie UV, zmieniając wizualnie ich przejrzystość. Drugi typ fotochromów nie reaguje wyłącznie na ultrafiolet, ale jest wrażliwy na pełne spektrum widzialnego światła słonecznego.
Efekt ten osiągnięty został dzięki zastosowaniu w soczewkach cząsteczek halogenków srebra lub specyficznych związków organicznych. Ta innowacja stworzona została w dużej mierze z myślą o kierowcach samochodów i ciężarówek. Ponieważ przednie szyby współczesnych aut przepuszczają niewielką ilość promienie UV, zwykłe fotochromy kompletnie nie sprawdzały się za kółkiem.
Pamiętajmy, że w przypadku obu rodzajów fotochromów proces zmiany jasności szkieł wymaga czasu i nie jest błyskawiczny. Przebiega on etapami i zależy nie tylko od światła, ale również temperatury. Najszybsze efekty uzyskujemy przy ok. 21-23 stopniach Celsjusza.
Zaznaczmy, że okulary ściemniają się też znacznie szybciej, niż odzyskują pełną przejrzystość. Jeżeli po dłuższym czasie na słońcu wejdziemy do zacienionego pomieszczenia, może minąć nawet kilka minut nim szkła odzyskają pełną klarowność. Dla sporej grupy osób może być to irytująca niedogodność, która nie jest warta swojej ceny.
Decydując się na zakup zwracajmy także zawsze na oferowaną przez soczewki kategorie przepuszczalności świstała słonecznego przy maksymalnym zaciemnieniu.
Najtańsze fotochromatyczne okulary dla sportowców kupimy już w cenie powyżej 100 złotych, choć modele o zadowalającej jakości to wydatek co najmniej 200 złotych lub więcej. Wiele zależy oczywiście od naszych potrzeb oraz budżetu.
Na profesjonalne rozwiązania dla biegaczy, rowerzystów, narciarzy czy fanów turystyki trzeba wydać nawet od 500 od nawet kilku tysięcy złotych. Oprawki tego typu wykonane zostały już jednak z wysokiej jakości materiałów i powinny służyć nawet w trudnych warunkach przez wiele lat.
Gdy chcemy korzystać z korekcyjnych soczewek, mamy dwa wyjście. Pierwszym będzie kupno specjalnych plastikowych okularów fotochromowych z wewnętrzną ramką, w której umieszczamy właściwe szkła. Rozwiązanie to jest dość tanie i będzie wydatkiem rzędu około 200 złotych.
Druga opcja to wizyta w salonie optycznym i wykonanie szkieł na zamówienie. Niestety, w tym przypadku wydamy co najmniej 500 złotych lub więcej, w zależności od wady wzroku. Co gorsza w koszt ten nie wchodzą nawet oprawki.
Autor: Michał Kułakowski