Spośród różnego rodzaju czujników, w jakie wyposażone jest współczesne auto, na pierwszy plan pod względem ważności wysuwa się czujnik położenia wału korbowego. Jego zadaniem jest wysyłanie informacji do komputera o kątowym położeniu wału, co w rezultacie, umożliwia sterowanie pracą silnika na biegu jałowym, wtryskiem paliwa oraz kątem zapłonu. Jak widać, jego rola jest bardzo istotna, dlatego warto wiedzieć, jak sprawdzić czujnik położenia wału i jakie są objawy ewentualnej usterki.
Zanim odpowiemy, jak sprawdzić czujnik położenia wału, zastanówmy się, dlaczego ta część samochodu jest tak ważna do prawidłowej pracy pojazdu. Jak już wspomnieliśmy wyżej, zadaniem czujnika położenia wału jest przekazywanie informacji do komputera o kątowym położeniu wału. To jednak nie jedyna z ról, jaką odgrywa. Bardziej skomplikowane, nowoczesne silniki wymagają sterowania systemem zmiennych fal rozrządu – do tego także niezbędne jest precyzyjne wskazywanie położenia wału.
Jeszcze jedną rolą czujnika wału jest informowanie komputera o właściwym sterowaniu pracą układu recyrkulacji spalin EGR. Zadaniem tego układu jest zmniejszenie emisji wprowadzanych do środowiska tlenków azotu.
Czujnik położenia wału jest małym, kilkucentymetrowym elementem wyposażonym w sondę pomiarową (najczęściej w kształcie walca) oraz otwór dla śruby mocującej. Czujnik taki może też posiadać przewód elektryczny i wtyczkę lub gniazdo wtyczki, umiejscowione w obudowie.
Jego położenie w aucie zależy od zastosowanego w nim silnika oraz modelu samochodu. Najczęściej znajduje się on w miejscu połączenia silnika ze skrzynią biegów, w pobliżu aparatu zapłonowego, nad kołem zapasowym lub blisko mocowania filtra oleju.
W samochodzie może (choć nie musi) występować kilka czujników wyglądających bardzo podobnie do czujnika wału. Jest tak na przykład w autach wyposażonych w automatyczną skrzynię biegów, w układzie elektrycznym podnoszenia szyb czy w układzie klimatyzacji.
Zasada działanie czujnika położenia wału opiera się na wysyłaniu impulsu elektrycznego do sterownika w momencie, gdy zbliża się do niego określony ruchomy obiekt. Obiektem tym jest element ferromagnetyczny (metalowy) znajdujący się na tarczy z wyciętymi szczelinami, magnes trwały lub ząbek na tarczy zębatej.
W praktyce spotyka się trzy rodzaje czujników wału. Są to:
Zasadą działania pierwszego z nich jest wykorzystanie pola magnetycznego – jeżeli w osi czujnika pojawia się szczelna – nie ma reakcji. Jeśli zaś pojawia się ferromagnetyczna część tarczy, zmianie ulega pole magnetyczne i w cewce powstaje odpowiednie napięcie. Wtedy właśnie odczytywane jest położenie wału. Czujniki hallotronowe działają na podobnej zasadzie. Z jednej strony znajduje się czujnik, z drugiej koło sygnałowe lub tarcza pomiarowa. W tym przypadku wykorzystywany jest pomiar napięcia w elektrodach.
Czujnik inteligentny wysyła nie tylko impulsy informujące o zbliżaniu się określonych obiektów, ale też mocniej rozbudowane sygnały różniące się m.in. częstotliwością. Dzięki temu informacje te są bardziej precyzyjne.
Jakie są typowe objawy uszkodzonego czujnika położenia wału? W przypadku, gdy czujnik położenia wału uległ awarii, silnik samochodu:
Przyczyn awarii czujnika położenia wału korbowego może być wiele. Przede wszystkim element ten z upływem czasu ulega zużyciu. Oprócz tego zepsucie tego elementu jest rezultatem:
Jeżeli stwierdzimy, że głowica naszego czujnika jest zabrudzona, wystarczy ją tylko wyczyścić. Jeśli zaś wiemy, że doszło do zaśniedzenia przewodów elektrycznych, możemy spróbować przywrócić ich działanie poprzez usunięcie śniedzi za pomocą preparatów do czyszczenia styków elektrycznych.
Jednak naprawdę skutecznym sposobem pozbycia się problemu jest zwykła wymiana czujnika położenia wału. Jak sprawdzić, czy wymiana jest konieczna? Jeśli zaobserwowałeś któryś ze wskazanych objawów uszkodzonego czujnika położenia wału, warto wymienić część, której koszt nie jest wysoki.
Wskazane jest, aby wymiana ta była przeprowadzona w warsztacie, gdyż z reguły dostęp do czujnika jest trudny, a czujnik musi być zamontowany w odpowiedni sposób. Koszt wymiany czujnika wału waha się od 40 do 150 zł (w zależności od dostępu do czujnika).
Autor: Paweł Sadowski