Data publikacji: Niedziela, 17.04.2022

Jak i czym ocieplić dom samemu? Poradnik

Odpowiedź na pytanie, jak ocieplić dom, zelży od tego, jaką przenikalność termiczną ścian chcemy uzyskać. Od 2021 roku wymagany współczynnik U dla ścian zewnętrznych to 0,20 W/(m2.K). Znaczenie ma również konstrukcja budynku i sposób wykończenia elewacji. Istniejące ściany murowane można ocieplić styropianem, z kolei domek holenderski lub dom drewniany o konstrukcji szkieletowej najlepiej ocieplić wełną mineralną. Warstwę termoizolacyjną można umieścić na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku oraz we wnętrzu ścian. Skuteczność ocieplenia zależy też od prawidłowej paroizolacji, która zabezpiecza je przed nasiąkaniem wodą, a tym samym utratą właściwości termoizolacyjnych i rozwojem pleśni.

Czym ocieplić dom?

Jest wiele metod ocieplenia budynku, jednak wszystkie sprowadzają się do umieszczenia warstwy obniżającej przewodnictwo cieplne ścian. Jeśli wznosimy nowy budynek, możemy umieścić termoizolację wywnętrz grubości ścian, np. murując ścianę trójwarstwową z wełną mineralną lub styropianem wewnątrz, a nawet używając pustaków wypełnionych wełną mineralną. Gotowy budynek murowany możemy obłożyć z zewnątrz styropianem lub płytami z wełny mineralnej. W przypadku domów drewnianych o konstrukcji szkieletowej, możemy umieścić wełnę mineralną między elementami konstrukcyjnymi oraz dodatkowo kolejną warstwę na stelażu od wywnętrz, celem wyeliminowania mostków termicznych na elementach konstrukcyjnych.

Od 2021 roku obowiązują nowe, bardziej restrykcyjne warunki techniczne, jeśli chodzi o przenikalność termiczną ścian zewnętrznych. Obecnie współczynnik przenikania ciepła U dla ścian zewnętrznych powinien wynosić 0,20 W/(m2.K). Współczynnik U obliczany jest dla całej przegrody, czyli zarówno materiału konstrukcyjnego, jak i ocieplenia zgodnie ze wzorem U = λ/d, gdzie lambda jest współczynnikiem przewodzenia ciepła, podawanym przez producentów w specyfikacji materiałów, a „d” oznacza grubość przegrody.

Budowa domu energooszczędnego nie organiczna się jedynie do zagadnień izolacji termicznej ścian czy odpowiedniej klasy okien i drzwi. Również źródła ogrzewania powinny w coraz większym stopniu wykorzystywać energię odnawialną. Szczegółowe wytyczne znajdziemy w Standardzie WT 2021. Wprowadzone zmiany są znacznym zaostrzeniem wcześniejszych wymogów z lat 2014 i 2017, dlatego też wymuszają na inwestorach kompleksowe podejście do kwestii wyboru ocieplenia i systemu grzewczego. Warto podkreślić, że dotyczą nie tylko nowych inwestycji, ale także rozbudowy i modernizacji istniejących obiektów.

Jak samemu ocieplić dom?

W przypadku istniejących budynków, najczęściej stosowaną metodą ocieplenia jest użycie styropianu, ze względu na cenę oraz łatwość montażu. Zatem jak ocieplić dom styropianem krok po kroku? Zaczynamy od przygotowania podłoża, co powinno obejmować jego wyrównanie i zagruntowanie oraz zamontowanie odpowiednio wypoziomowanych listew startowych.

Następnie rozpoczynamy przyklejanie płyt styropianu, których powierzchnię można wcześniej zmatowić, za pomocą zaprawy klejowej lub pianki montażowej, polecanej przez producenta danego rodzaju ocieplenia. Warto pamiętać o równomiernym nałożeniu kleju na całą powierzchnię, zwłaszcza w przypadku styropianu grafitowego, który podlega większym naprężeniom i przyklejony punktowo często odpada.

Po ułożeniu dwóch kolejnych rzędów płyt, nawiercamy styropian aż do podłoża i mocujemy za pomocą kołków do styropianu ze specjalnymi talerzykami, które po dokręceniu powinny być zagłębione poniżej powierzchni ocieplenia. Kołki umieszczamy w kilku punktach na środku oraz wokół krawędzi, aby równomiernie rozłożyć naprężenia.

Następnym etapem jest nałożenie siatki oraz cienkiej warstwy tynku w celu wygładzenia i uzbrojenia powierzchni ocieplenia. Ostatnią warstwą jest ozdobny tynk akrylowy lub okładzina, np. klinkierowa, która dodatkowo zabezpiecza termoizolację i nadaje jej odpowiedni wygląd. Ponieważ styropian nie jest materiałem łatwo oddychającym, finalna warstwa powinna być wodoszczelna, aby ocieplenie nie chłonęło wody z otoczenia.

Jak ocieplić dom drewniany?

Ocieplanie budynków murowanych ma zwykle na celu poprawienie właściwości cieplnych ścian. Natomiast w przypadku domów drewnianych, a szczególnie letniskowych czy tzw. domków holenderskich, chodzi o przystosowanie ich do użytku całorocznego i umożliwienie np. montażu pełnoprawnej instalacji wodnej oraz CO. Zatem jak ocieplić dom szkieletowy i jakich materiałów użyć?

Wiele osób zadaje sobie też pytanie, jak ocieplić dom drewniany styropianem z zewnątrz, jednak wykorzystanie tego materiału w budynkach drewnianych nie jest polecanym rozwiązaniem. Przede wszystkim dom szkieletowy posiada naturalną przestrzeń między elementami konstrukcyjnymi, którą warto wykorzystać do umieszczenia termoizolacji. Po drugie, drewniana konstrukcja i elewacja w naturalny sposób oddychają, więc najlepszym materiałem ociepleniowym dla domu drewnianego jest, również oddychająca, wełna mineralna.

Ocieplenie domu drewnianego wełną mineralną powinno posiadać też odpowiednią izolację przeciwwilgociową. Od wewnątrz należy umieścić folię paroizolacyjną, natomiast od zewnątrz stosujemy paroprzepuszczalną wiatroizolację. Dzięki temu ocieplenie nie będzie się pocić i zatrzymywać w sobie wilgoci. Dodatkową zaletą wełny mineralnej jest jej ekologiczny charakter, który dobrze pasuje do walorów zdrowotnych domu drewnianego. Wełna mineralna jest również całkowicie niepalna, dlatego w domu drewnianym poprawia odporność konstrukcji na działanie ognia.

Izolację wewnątrz konstrukcji budynku można wykonać także w istniejących obiektach, demontując tylko część elewacji lub wewnętrznej okładziny ścian. Możemy to zrobić na kilka sposobów. Pierwszym jest użycie piany PUR, czyli pianki poliuretanowej produkowanej na placu budowy i natryskiwanej za pomocą specjalnego agregatu. Do izolacji ścian wykorzystujemy pianę PUR otwartokomórkową, której pęcherzyki są wypełnione powietrzem. Druga metoda to izolacja wdmuchiwana za pomocą sprężonego powietrza w formie granulatu np. wełny mineralnej, włókien celulozy albo kuleczek styropianu. Granulat osiąga podobne właściwości termiczne jak stała przegroda termoizolacyjna, ale można nim łatwo wypełniać zamknięte przestrzenie wewnątrz ścian lub stropów.

Ocieplenie domu drewnianego styropianem od zewnątrz jest możliwe. Jednak obłożenie styropianem domku letniskowego lub holenderskiego nastręcza wielu problemów, zarówno natury technicznej, jak i estetycznej. Styropian w żadnym wypadku nie powinien być przyklejony bezpośrednio do drewnianej elewacji, gdyż przepuszcza ona łatwo parę wodną z wnętrza budynku. W zetknięciu ze styropianem, który jest materiałem słabo oddychającym, para będzie się skraplać, powodując rozwój grzybów i gnicie drewnianej elewacji i konstrukcji. Należy więc wykonać odpowiednią dylatację, która umożliwi cyrkulację powietrza. Z drugiej strony zbyt szczelina wentylacyjna pogorszy skuteczność samego ocieplenia.

Ostatnia kwestia to wygląd takiej elewacji. Budynek drewniany zwykle ma wysokie walory wizualne, gdyż drewno jest szlachetnym materiałem wykończeniowym. Pytanie, czy chcemy zamienić urokliwie wyglądający domek letniskowy w obłożoną styropianem imitację domu całorocznego, ryzykując przy tym jego zawilgocenie i pogorszenie klimatu wewnątrz?