Jaki piec gazowy wybrać? Rodzaje kotłów gazowych i technologii

Jaki piec gazowy będzie odpowiedni dla domu jednorodzinnego średniej wielkości, a jaki do mniejszego domu lub mieszkania? Do wyboru mamy klika typów kotłów i każdy ma swoje zalety oraz specyfikę użytkowania. Najbardziej klasycznym modelem jest kocioł jednofunkcyjny z oddzielnym zasobnikiem ciepłej wody, czyli jednocześnie ogrzewający wodę do kaloryferów oraz wodę użytkową do mycia i kuchni. Drugie popularne rozwiązanie, które sprawdzi się w nieco mniejszych obiektach, to kompaktowy piec dwufunkcyjny, który podgrzewa wodę na przemian, raz do kaloryferów, a raz w modelu przepływowym do kranów. Oto najważniejsze cechy każdego z rozwiązań i wskazówki, jak wybrać piec gazowy do domu lub mieszkanie.

Jaki piec gazowy do domu?

Ogrzewanie gazowe jest wygodne i praktycznie bezobsługowe, a przy dobrej izolacji termicznej budynku i wydajnym piecu może być również niedrogie w stosunku do komfortu, jaki oferuje. Wiele dostępnych poradników powstaje z inicjatywy producentów, którzy bardziej niż na przedstawieniu najważniejszych opcji skupiają się na prezentacji swoich produktów.

Tymczasem, aby odpowiedzieć na pytanie, jaki piec gazowy wybrać, trzeba najpierw wiedzieć, czego możemy oczekiwać od systemu grzewczego, a to dla osób budujących pierwszy dom może nie być oczywiste. Należy wziąć pod uwagę powierzchnię domu, liczbę ujęć ciepłej wody oraz ich oddalenie od kotła, dostępność lub brak wydzielonego pomieszczenia na kotłownię, trwałość systemu i łatwość serwisu, a w końcu możliwość integracji z dodatkowymi źródłami ciepła – kominkiem lub kolektorem słonecznym. Dopiero po określeniu swoich potrzeb możemy rozpocząć poszukiwania idealnego produktu, na przykład przeglądając ranking kotłów gazowych.

Najogólniej rzecz biorąc, jeżeli budujemy duży dom i chcemy mieć wydajny piec gazowy, który bez trudu poradzi sobie z dużym zapotrzebowaniem na wodę i ogrzewanie, warto wybrać kocioł jednofunkcyjny z zasobnikiem 200-300 litrów. Jeśli natomiast chcemy ogrzać mieszkanie lub niewielki domek szeregowy, gdzie każdy metr kwadratowy ma znaczenie, a instalacji nie da się schować w osobnej kotłowni, lepiej wybrać kompaktowy piec dwufunkcyjny.

Zasada działania wszystkich pieców gazowych do ogrzewania domu czy mieszkania jest jednakowa. W komorze spalania utleniana jest mieszanka gazu ziemnego – metanu – oraz tlenu z powietrza. W wyniku tej reakcji metan, czyli związek organiczny węgla i wodoru, jest rozkładany na dwutlenek węgla i parę wodną oraz – co dla nas najistotniejsze – dużą ilość ciepła. Ciepło to jest odbierane przez wodę znajdującą się w wężownicy lub wymienniku płytowym otaczającym komorę spalania, a spaliny są odprowadzane do przewodu kominowego.

Różnice w budowie i nazewnictwie wynikają z ciągłego lub naprzemiennego ogrzewania wody do różnych celów, otwartej lub zamkniętej komory spalania, kondensacji czyli odzyskiwaniu ciepła ze spalin, dostępności zapasu podgrzanej wody oraz ilości miejsca, jakie zajmuje kocioł – modułowej lub kompaktowej budowy.

Kocioł gazowy jednofunkcyjny z zasobnikiem

Jaki piec gazowy kupić? Najbardziej typowym rozwiązaniem odpowiednim do budynków o powierzchni od około 150 mkw lub większych jest kocioł jednofunkcyjny z wolnostojącym zasobnikiem ciepłej wody użytkowej. Ogrzewa on jednocześnie wodę do centralnego ogrzewania oraz ciepłą wodę do kranów – z tym, że ta druga jest podgrzewana na zewnątrz kotła, za pomocą wężownicy znajdującej się w wolnostojącym zasobniku gorącej wody. Podgrzana woda z pieca jest tłoczona przez pompę do zasobnika, gdzie przez wężownicę oddaje ciepło do wody zgromadzonej w jego wnętrzu.

Kocioł jednofunkcyjny posiada dwa tryby pracy – zimowy, w którym ogrzewa kaloryfery i wodę, oraz letni, w którym ogrzewa jedynie wodę. Takie rozwiązanie gwarantuje największą wydajność oraz jest trwałe i wygodne w serwisie. Kocioł jednofunkcyjny dostarcza ciepłą wodę natychmiast, nawet w przypadku jednoczesnego poboru w kilku oddalonych od siebie punktach domu (np. w kuchni i dwóch łazienkach) oraz pracy ogrzewania.

Kocioł jednofunkcyjny nie musi przełączać się między ogrzewaniem wody do kranów i kaloryferów, tylko z pełną mocą ogrzewa oba obiegi jednocześnie. Dobry kocioł gazowy do domu powinien być dodatkowo wyposażony w tzw. dynamiczną pauzę, czyli zabezpieczenie optymalizujące czas pracy kotła, które ogranicza zbyt częste uruchamianie palnika przy skokach temperatury. Niezależnie od parametrów alternatywnych rozwiązań, taki układ zapewnia największy komfort, wydajność i trwałość całego systemu – w razie awarii można łatwo wymienić poszczególne elementy.

Taka instalacja zajmuje jednak dość sporo miejsca i wymaga umieszczenia w oddzielnej kotłowni. W przypadku kotłów z otwartą komorą spalania zlokalizowanie ich w kotłowni jest wymagane przepisami, jednak nawet jeśli mamy kocioł z zamkniętą komorą spalania, wydzielona kotłownia również jest wskazana. Oprócz samego kotła będziemy bowiem także potrzebować miejsca na wiele innych elementów towarzyszących.

Największym z nich jest wspomniany zasobnik ciepłej wody użytkowej. Jest to ocieplony neoprenem – materiałem znanym z izolacji lodówek – zbiornik gorącej wody, w którym znajduje się wężownica podłączona do pieca. Oprócz zasobnika w kotłowni zajdzie też przeponowe naczynie wzbiorcze oraz zespół trzech pomp.

Pierwsza z nich to pompa obiegowa centralnego ogrzewania, która podaje gorącą wodę z kotła do kaloryferów. Druga pompa tłoczy gorącą wodę z kotła do wężownicy w zasobniku ciepłej wody użytkowej. Oprócz nich montowana jest także dodatkowa pompa cyrkulacyjna, która rozprowadza ciepłą wodę użytkową po całym budynku, sprawiając, że mamy dostęp do ciepłej wody w kranie bez konieczności oczekiwania.

Przeczytaj także, jaki piec elektryczny do CO wybrać

Kocioł gazowy dwufunkcyjny

Kocioł dwufunkcyjny przełącza się automatycznie między dwoma trybami pracy – ogrzewaniem wody w kaloryferach oraz przepływowym ogrzewaniem ciepłej wody użytkowej. Przy zwiększonym poborze wody i włączonym ogrzewaniu może występować chwilowy niedobór ciepłej wody w kranach lub wolniejsze nagrzewanie kaloryferów.

Jednak w przypadku mniejszych domów oraz mieszkań, kiedy powierzchnia do ogrzania nie przekracza 100 mkw, a ujęcia ciepłej wody znajdują się w niewielkiej odległości, kocioł dwufunkcyjny jest zupełnie wystarczający. Jeśli więc zastanawiasz się, jaki piec gazowy wybrać do mieszkania lub małego domu, możesz postawić na modele dwufunkcyjne.

Coraz częściej kotły dwufunkcyjne posiadają również niewielki zintegrowany zasobnik ciepłej wody użytkowej, który przy małych instalacjach pozwala zniwelować efekt oczekiwania na ciepłą wodę w kranie. Dodatkową zaletą kompaktowych kotłów dwufunkcyjnych jest niewielki rozmiar i estetyczny wygląd, co pozwala na ich montaż na ścianie w kuchni lub w łazience. Nowoczesne kotły kompaktowe mają zwartą bryłę i wszystkie moduły zintegrowane wewnątrz obudowy.

Kocioł gazowy kondensacyjny

Odpowiednio dobrany kocioł gazowy do domu może być ekonomicznym źródłem ciepła. Nowoczesne modele są wyposażone w rozwiązania, które dodatkowo poprawiają ich sprawność energetyczną – kondensację, czyli odzyskiwanie energii z pary wodnej zawartej w spalinach, oraz zamkniętą komorę spalania.

Ponieważ spalanie gazu ziemnego wymaga dostarczania dużych ilości powietrza – przyjmuje się, że na 1 m3 gazu należy zapewnić 10 m3 powietrza – optymalnym rozwiązaniem jest zastosowanie zamkniętej komory spalania. Pozwala ona ograniczyć konieczność dostarczania zimnego powietrza z zewnątrz do pomieszczenia, w którym znajduje się kocioł, a tym samym zapobiegają wychładzaniu wnętrza budynku.

Zasilanie powietrzem następuje przez dedykowany przewód doprowadzający powietrze wprost do komory spalania. Dopływ powietrza może być poprowadzony przez szacht kominowy, wokół rury ze stali nierdzewnej odprowadzającej spaliny, co dodatkowo pozwala na wstępne podgrzanie powietrza do spalania.

Jaki kocioł gazowy wybrać? Model kondensacyjny może działać zarówno w modelu jednofunkcyjnym, jak i dwufunkcyjnym. W przeciwieństwie do gorących spalin z kotłów węglowych, których temperatura przekracza 100o C, spaliny z kondensacyjnych kotłów gazowych mogą mieć temperaturę nawet 45 stopni. Oznacza to bardzo niewielkie straty ciepła i efektywność nawet o jedną trzecią większą niż kotły konwencjonalne.

Niska temperatura spalin powoduje skraplanie się pary w przewodzie kominowym, co wymaga zastosowania komina ze specjalnych kształtek ceramicznych albo z rury ze stali kwasoodpornej. Ze względu na fakt, że gaz ziemny jest paliwem naturalnym i zawiera niewielkie ilości siarki, skropliny osadzające się na ściankach komina mają odczyn kwaśny. Instalując kocioł kondensacyjny w miejsce starego kotła węglowego, należy więc koniecznie zmodernizować przewód kominowy.