Koło dwumasowe. Objawy zużycia

Już na samą myśl o kole dwumasowym wielu kierowcom jeżą się włosy. Problemy z niepozorną dwumasą są nagminne, a w większości przypadków zapowiadają spore wydatki. Jakie są objawy uszkodzonej dwumasy oraz jak sprawdzić, czy koło dwumasowe jest jeszcze dobre? W jaki sposób jeździć, by przedłużyć żywotność koła dwumasowego? I po co w ogóle stosuje się w nowoczesnych samochodach koła dwumasowe? Odpowiadamy!

Dwumasa – co to jest i dlaczego się ją stosuje?

Jednym z podstawowych elementów układu napędowego jest koło zamachowe. Odpowiada ono za płynną pracę tłoków i wału korbowego oraz pełni rolę łącznika ze sprzęgłem. W tradycyjnych konstrukcjach koło zamachowe jest jednoelementowe, co oznacza, że sztywno przenosi moment obrotowy na tarczę sprzęgła. Takie połączenie silnika ze skrzynią biegów było proste konstrukcyjnie, ale generowało kilka problemów. Jednym z nich było przenoszenie drgań.

Czym jest dwumasa? Również jest kołem zamachowym, jednak o zmienionej konstrukcji. Jak sama nazwa wskazuje, składa się z dwóch mas – pierwotnej i wtórnej – połączonych systemem sprężyn, ślizgów i tłumików. Ich zadaniem jest tłumienie drgań generowanych przez silnik. Dzięki temu wstrząsy nie są przenoszone na skrzynię biegów, lewarek zmiany biegów ani na karoserię pojazdu. Wcześniej funkcję tę pełniły sprężyny niwelujące drgania skrętne montowane w sprzęgłach.

Początkowo koła dwumasowe stosowane były głównie w silniach diesla znanych z niskiej kultury pracy. Wyraźne drgania towarzyszące samozapłonowi obniżały komfort podróżowania, dlatego zastosowanie koła dwumasowego pomogło wyeliminować ten problem. Poprawie uległa także żywotność innych podzespołów, np. sprzęgła, skrzyni biegów czy elementów mocujących silnik.

Z czasem zalety dwumasy znalazły zastosowanie także w silnikach benzynowych, charakteryzujących się dużo mniejszymi drganiami. Dziś dwumasa jest powszechnie stosowana w układach przeniesienia napędu, co nie oznacza, że jest bez wad. Jak rozpoznać uszkodzenia koła dwumasowego? Przedstawiamy objawy, które powinny zwrócić twoją uwagę.

Koło dwumasowe: objawy zużycia dwumasy

Objawy uszkodzonego koła dwumasowego łatwo rozpoznać już podczas pierwszej przejażdżki. Mocno zużyta dwumasa da o sobie znać charakterystycznymi uderzeniami towarzyszącymi ruszaniu lub dynamicznemu przyspieszaniu. Wyeksploatowane sprężyny koła zamachowego nie są w stanie stawić oporu niezależnym masom, co sprawia, że te uderzają o siebie w trakcie pracy. Owo bicie odczuwalne będzie również podczas jazdy z niską prędkością obrotową silnika lub na postoju, po wrzuceniu biegu neutralnego.

Uszkodzona dwuma daje też inne objawy. W wielu przypadkach utrudniona jest zmiana biegów (wymaga ustabilizowania mas), co również skutkuje nieprzyjemnym szarpaniem.

Warto przyjrzeć się przy okazji temu, w jaki sposób zachowuje się silnik po zgaszeniu. Jeśli jednostka wpada w duże drgania, wyraźnie wyczuwalne we wnętrzu auta, dwumasa wymaga najprawdopodobniej wymianie. Regeneracja koła dwumasowego zazwyczaj jest nieopłacalna.

Przyczyny uszkodzenia koła dwumasowego

Żywotność koła dwumasowego wynosi ok. 150-200 tys. km, choć wiele zależy od sposobu użytkowania samochodu. W samochodach używanych na autostradach zazwyczaj wytrzyma znacznie więcej niż w tych używanych do jazdy miejskiej. Jak wskazują mechanicy, najczęstszym powodem uszkodzenia dwumasy jest zbyt częste przyspieszanie z bardzo niskich obrotów.

Nowoczesne silniki wysokoprężne z turbodoładowaniem dysponują wysokim momentem obrotowym już od ok. 1200 obr./min, co zachęca kierowców do mocniejszego wciśnięcia pedału gazu bez zredukowania biegów. Niestety generuje to spore obciążenia w układzie napędowym, a najbardziej poszkodowanym elementem jest koło dwumasowe.

Innym negatywnym bodźcem dla koła dwumasowego mogącym wywołać objawy uszkodzenia jest długotrwała jazda z niskimi obrotami. Praktyka stosowana przez wielu miłośników ecodrivingu być może skutkuje zmniejszeniem apetytu na paliwo, ale negatywnie wpływa na stan techniczny samochodu. Koszty związane z nieumiejętnym stosowaniem zasad ecodrivingu potrafią być znacznie wyższe niż oszczędności na oleju napędowym.

W jaki sposób zadbać o koło dwumasowe?

Czy można przedłużyć żywotność koła dwumasowego? Jak się okazuje, istnieje kilka sposobów na zapewnienie mu lepszych warunków pracy. Stosując się do powyższych zasad, uchronisz przed zniszczeniem również inne elementy układu, m.in. skrzynię biegów, sprzęgło, półosie napędowe czy układ korbowy.

Jak oszczędzić koło dwumasowe?

• Unikaj jazdy ze zbyt niskimi obrotami silnika.
• Przed rozpoczęciem dynamicznego przyspieszania zredukuj bieg.
• Nie puszczaj sprzęgła gwałtownie, zwłaszcza przy wysokich obrotach silnika.
• Uruchamiaj i gaś silnik z wciśniętym sprzęgłem.

Jak sprawdzić koło dwumasowe?

Jeśli zamierzasz kupić samochód używany z silnikiem diesla, koniecznie sprawdź stan koła dwumasowego. Jego wymiana to koszt ok. 2-5 tys. zł, co może znacznie podnieść przyszłe wydatki na samochód.

Jak sprawdzić stan koła dwumasowego w trakcie jazdy próbnej? Jednym z najskuteczniejszych sposobów jest wrzucenie najwyższego biegu (5 lub 6) przy stosunkowo niskiej prędkości obrotowej. Jeżeli po wciśnięciu pedału gazu pojawią się stuki lub szarpnięcia, można domniemywać, że dwumasa nie jest w najlepszym stanie.

W ten sposób sprawdzisz przy okazji, w jakiej kondycji jest tarcza sprzęgła. Wzrost obrotów silnika bez zauważalnego przyspieszenia auta będzie świadczyć o uślizgach sprzęgła.