Data publikacji:

Malowanie proszkowe: na czym polega i jak malować w domu? Poradnik

Malowanie proszkowe znane jest już od blisko pół wieku, zrewolucjonizowało one wiele procesów przemysłowych i wytwórczych, między innymi produkcję samochodów, i z powodzeniem jest używane po dziś dzień. W artykule przedstawimy najważniejsze informacje na temat tego procesu.  

Na czym polega malowanie proszkowe?

Proces malowania proszkowego różni się znacząco od tradycyjnego nakładania farby. W jego trakcie z dyszy specjalnego pistoletu wytryskiwane są niezwykle drobne i naelektryzowane cząsteczki specjalnej farby proszkowej, które przywierają do powierzchni dzięki siłom elektrostatycznym bez potrzeby stosowania podkładów oraz dodatkowych środków chemicznych. Farba tworzy bardzo równą powłokę pozbawioną jakichkolwiek zacieków i niedoskonałości. Po zakończeniu malowania utwardza się ją (polimeryzuje) w specjalnym piecu, w temperaturze około 180-200 stopni Celsjusza. 

Rozróżniamy dwie metody malowania proszkowego.
  • Malowanie proszkowe elektrostatyczne – metoda określana potocznie nazwą „korona”. Cząsteczki farby są naładowane ujemnie pod napięciem przez pistolet do malowania. Metoda ułatwia precyzyjne malowanie drobnych przedmiotów i małych powierzchni.
  • Malowanie proszkowe elektrokinetyczne – metoda określana potocznie nazwą „tribo”. Cząsteczki wystrzeliwane są wraz ze sprężonym powietrzem i zyskują ładunek dzięki interakcjom pomiędzy sobą oraz przewodem aplikacyjnym pistoletu.

Zalety malowania proszkowego

Malowanie proszkowe niesie ze sobą wiele zalet w porównaniu z klasycznymi lakierami i farbami. Oto niektóre z nich.
  • Proces malowania proszkowego jest ekologiczny i przy malowaniu do atmosfery nie przedostają się szkodliwe rozpuszczalniki i rozcieńczalniki. Nie musimy też martwić się o ich utylizację.
  • Podczas malowania wykorzystujemy maksymalną ilość farby, a dzięki zamkniętym systemom wentylacji możemy odzyskać nieosadzone cząsteczki proszku.  
  • Malowanie proszkowe pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze. Po pierwsze, nie musimy stosować długo schnących podkładów. Proszek maskuje też wiele niedoskonałości pozostałych po obróbce mechanicznej przedmiotów (np. rysy powstałe podczas szlifowania). Ten sam efekt osiągniemy dopiero po nałożeniu wielu warstw zwykłego lakieru.
  • Dzięki świetnemu przyleganiu do powierzchni farba proszkowa w przypadku metali chroni też przed korozją.  

Wady malowania proszkowego

Warto przy okazji podać też najważniejsze minusy tej metody malowania.
  • Technika malowania proszkowego należy do bardzo kosztownej, ponieważ wykorzystuje drogi i profesjonalny sprzęt. 
  • Podczas finalizacji pracy trzeba poddać powierzchnię materiału obróbce termicznej.
  • Chociaż nie musimy używać podkładów, przedmioty poddawane malowaniu proszkowemu trzeba bardzo dokładnie i starannie oczyścić. Pozostawienie jakiegokolwiek pyłu lub tłustych zabrudzeń kompletnie zepsuje efekty pracy.
  • Zmiana koloru pomalowanego proszkowo przedmiotu jest problematyczna i wymaga najczęściej kompletnego pozbycia się warstwy starej farby.

Jakie materiały i przedmioty możemy malować proszkowo?

Farbami proszkowymi pokrywamy wiele rodzajów materiałów. Chodzi tu między innymi o:
  • stal (w tym stal cynkowana i kwasoodporna),
  • żeliwo,
  • aluminium,
  • szkło,drewno,
  • ceramikę,
  • płyty MDF.
Najważniejszą cechą, jaką musi wykazać się malowany materiał, to odporność na wysoką temperaturę, w grę nie wchodzi tu więc większość tworzyw sztucznych. Ze względu na właściwości metali, użycie farby proszkowej może sprawić problemy, gdy pokrywamy nią stal nierdzewną, cynk, magnez lub miedź.

Farby do malowania proszkowego

Oferta farb proszkowych jest bardzo szeroka i przeznaczone są one do rozmaitego zastosowania. Skład mieszanek oparty jest na zastosowaniu wielu różnych dodatków i składników. Wyróżniamy farby epoksydowe, poliuretanowe, silikonowe, poliestrowe oraz epoksydowo-poliestrowe. Oferują one pełną paletę kolorów oraz różne rodzaje wykończenia (od matowego po mocny połysk). Niektóre z nich pozwalają także osiągnąć dodatkowe efekty wizualne, takie jak zmiana barwy w zależności od kąta padania światła.

Malowanie proszkowe w domu – czy jest możliwe?

Przygotowanie do malowania proszkowego w domu jest możliwe, ale związane jest ze sporą inwestycją i wymaga odpowiedniego miejsca, ponieważ urządzenia przeznaczone do tego celu montuje się zazwyczaj w profesjonalnych lakierniach. Nie spodziewajmy się więc, że warsztat uda nam się zbudować na balkonie czy tarasie. Pomieszczenie, w którym instalujemy sprzęt, musi być dobrze oświetlone i wentylowane w sposób pozwalający na jego skutecznie odpylanie. W domu proszkowo maluje się felgi i inne elementy samochodowe, rowery, grzejniki, balustrady i ogrodzenia, a także meble.

Pierwszym elementem zestawu do malowania proszkowego jest dobry pistolet natryskowy, z wymiennymi dyszami i odpowiednią regulacją strumienia farby. Jego moc zależy w dużej mierze od indywidualnych potrzeb. Drugim kluczowym narzędziem jest piec do polimeryzacji farby. Występują one w wielu rozmiarach i pojemnościach, a ich ceny sięgają kilkudziesięciu tysięcy złotych. W zależności od potrzeb, stawiamy na urządzenia gazowe/olejowe lub elektryczne. Te pierwsze bardzo szybko generują pożądaną temperaturę, drugie natomiast są mniej wydajne, ale możemy w nich dokładnie regulować wytwarzane ciepło.

Autor: Michał Kułakowski