Jakie noże do kuchni wybrać?

Noże to najważniejsze narzędzia w każdej kuchni. Komplet ostrych i porządnie wykonanych noży zdecydowanie ułatwi pracę podczas gotowania. Jakie noże jednak wybrać i czym się sugerować? Podpowiadamy, jakie noże wybrać, by nie żałować.

Jakie noże do kuchni wybrać?

Wbrew pozorom to tępe noże najczęściej prowadzą do zacięć. Utrudniają one opanowanie prawidłowej techniki krojenia i wymagają wkładania dużej siły do krojenia. Przez to łatwo o omsknięcie ostrza oraz zacięcie dłoni. Dodatkowo tępe noże szarpią i zgniatają składniki pożywienia, przez co danie nie wygląda tak efektownie. Dlatego tak ważne jest, aby wybrać dobre noże kuchenne.

Zakup kompletu noży kuchennych to jedna z tych decyzji, którą warto dobrze przemyśleć. Z noży skorzystasz każdego dnia i to kilka razy, dlatego nie ma sensu kupować najtańszego zestawu. Kiepskiej jakości noże będą niewygodne w użyciu i stępią się już po kilku tygodniach. Biorąc pod uwagę, że jest to inwestycja na wiele lat, warto wybrać narzędzia renomowanego producenta. Nie sugeruj się prezentacjami sprzedawców noży – początkowo nawet najtańsze noże są ostre i tną kartki.

Noże do kuchni – stalowe czy ceramiczne?

 Jaki materiał najlepiej sprawdzi się w kuchni? Dominują dwa rodzaje noży: stalowe oraz ceramiczne. Tańsze zestawy są ceramiczne jedynie z nazwy, bowiem związek z ceramiką ma jedynie cienka powłoka. Właściwa konstrukcja oraz krawędź tnąca wykonane są ze stali. Zaletą w pełni ceramicznych noży jest duża twardość oraz wytrzymałość. Noże te nie tępią się zbyt szybko i dobrze współpracują z miękką żywnością. Nie nadają się jednak do krojenia kości oraz twardych składników, np. kokosa. Z czasem mogą się wyszczerbić, a po upadku na posadzkę najpewniej się potłuką.

Jeśli poszukujesz trwałych i bezproblemowych noży, stal nierdzewna będzie lepszym wyborem. W przeciwieństwie do stali wysokowęglowej używanej w Japonii, europejskie noże są bardziej odporne na rdzę i nie wymagają pielęgnacji. Zabezpieczającą warstwą oleju pokrywają się podczas codziennego użytkowania. Noże kuchenne powinny być sprężyste i elastyczne, dlatego do ich produkcji używa się stali o niezbyt dużej kruchości. Optymalna twardość w skali Rockwella to 58-60 HRC. Dzięki temu kompromisowi noże być może szybciej się tępią, ale nie łamią i nie wyszczerbiają. Łatwiej je też naostrzyć.

Wygodna rękojeść noży kuchennych

 Na wygodę użytkowania noży kuchennych w dużej mierze wpływa ich rękojeść. Uchwyt powinien być dopasowany do wielkości dłoni i dobrze wyprofilowany. Nożem często operuje się mokrą dłonią, dlatego rękojeść nie powinna być śliska. Uchwyt może być wykonany ze stali – wówczas jest integralną częścią noża – lub mieć okładziny z innego materiału. Najczęściej używa się tworzywa sztucznego oraz drewna. Zaletą plastikowych rękojeści jest odporność na wodę. Noże tego tupu można myć w zmywarce. Egzemplarze z drewnianymi lub bambusowymi okładzinami są jednak mniej śliskie, a przy okazji wyglądają bardziej stylowo. Nie stopią się też w kontakcie z gorącą patelnią.

Rodzaje noży kuchennych

• Nóż szefa kuchni – podstawowy nóż w każdej kuchni. Wyróżnia się dużą, masywną głownią. Typowy nóż szefa kuchni ma od 20 do 25 cm, czyli jest jednym z największych w zestawie. Dzięki zakrzywionemu profilowi i wysokiemu progowi krojenie oraz siekanie nożem tego typu jest bardzo szybkie i efektywne. Nóż szefa kuchni wykorzystywany jest do krojenia, siekania, miażdżenia, szatkowania czy przenoszenia pokrojonych składników do garnka.
• Nóż uniwersalny – ma podobną długość do noża szefa kuchni, ale nieco niższą klingę. Łatwiej nim wykrawać składniki, a niektórzy używają go jako noża podstawowego. Jest lżejszy i bardziej poręczny od noża szefa kuchni. Problematyczne jest jedynie szybkie siekanie warzyw, bowiem nóż wyposażony jest w ochronny jelec.
• Nóż do mięsa – przypomina nóż uniwersalny, jednak ma nieco grubszą klingę. Dzięki masywności można nim kroić kości oraz zamrożone mięsa. Mniejsze noże do mięsa dobrze nadają się do wykrawania filetów.
• Nóż do pieczywa – jest to długi nóż z ząbkowanym ostrzem. Taka konstrukcja zapobiega zgniataniu chleba i dobrze radzi sobie nawet ze świeżym pieczywem. Dobre noże do pieczywa nie szarpią skórki chleba i nie rozrywają miąższu.
• Nóż santoku – jest to japońska alternatywa dla noża szefa kuchni. Nóż santoku jest nieco krótszy i mniej profilowany. Częściej używa się go bowiem do szatkowania warzyw, a nie siekania bez odrywania czubka od deski. Na głowni dość często znajdują się koliste wycięcia zapobiegające przywieraniu noża do soczystych składników.
• Nóż do obierania – niewielki i poręczny nożyk kuchenny. Może zastępować obieraczkę do warzyw. Dobrze nadaje się też do precyzyjnych prac, nie tylko z warzywami.
• Tasak – duży i ciężki nóż kuchenny z grubą głownią. Służy do dzielenia tusz zwierzęcych, rąbania kości oraz krojenia twardych owoców i warzyw. Tasak japoński jest znacznie cieńszy i lżejszy, a jego zadaniem jest głównie krojenie warzyw i przenoszenie ich do naczynia.
• Nóż do filetowania – bardzo cienki i wąski nóż do filetowania ryb oraz mięs.
• Noże do steków – małe noże znajdujące się często w zestawie nożowym. Zazwyczaj jest ich sześć. Mogą mieć ostrze gładkie lub częściowo ząbkowane.
• Nóż do sera – charakterystyczny nóż z otworami wewnątrz głowni. Dzięki nim nóż nie przykleja się do sera i da się nim kroić nawet bardzo delikatne gatunki. Nóż do sera zakończony jest widelczykiem ułatwiającym nakładanie odkrojonych porcji na talerzyk.
• Nóż do pizzy – wyróżnia się dyskowym ostrzem, umożliwiającym pokrojenie całej pizzy bez naruszenia znajdujących się na niej składników.

Noże kuchenne w zestawie ze stojakiem (samoostrzącym)

 Zestawy noży kuchennych sprzedawane są zazwyczaj wraz ze stojakiem – drewnianym lub plastikowym. To wygodny sposób ich przechowywania, ale nie jedyny. Równie dużą ergonomię uzyskasz, przechowując noże w specjalnej wkładce do szuflady lub na magnetycznej listwie. Ciekawostką są stojaki z wbudowaną ostrzałką. W ten sposób noże ostrzą się samoczynnie podczas każdorazowego wkładania oraz wyciągania ze stojaka.

Autor: Szymon Sonik