Jazda w cyklu miejskim mocno odbija się na kondycji sprzęgła. Mimo że fabrycznie montowane elementy powinny wytrzymać ok. 150-200 tys. km, w wielu przypadkach ich żywot kończy się znacznie szybciej. Wymiana sprzęgła to wydatek rzędu nawet kilku tysięcy złotych, dlatego niektórzy poszukują tańszej alternatywy. Jest nią profesjonalna regeneracja sprzęgła. Na czym polega i czy warto się na nią zdecydować?
Pierwsze objawy zużytego sprzęgła wyczujesz podczas ruszania, dynamicznego przyspieszania lub zmiany biegów. Charakterystyczny uślizg sprzęgła spowodowany jest nadmiernym zużyciem lub uszkodzeniem okładzin ciernych.
Jak go rozpoznać? Wystarczy, że dodasz gazu na wysokim biegu (np. 4 lub 5), przy prędkości ok. 40-50 km/h. Obroty silnika powinny wzrastać jednostajnie, wraz z rozpędzaniem się samochodu. Jeżeli samochód nie przyspiesza, a wskazówka obrotomierza gwałtownie wędruje w górę, sprzęgło nie spełnia swojego zadania.
To oczywiście nie jedyne usterki związane ze sprzęgłem. Zużyte sprzęgło może także prowadzić do szarpania samochodu w trakcie ruszania, problemów z wrzucaniem biegów lub wyraźnym oporem. Często odczuwalne są także drgania na lewarku zmiany biegów oraz pedale sprzęgła. Uszkodzenie łożyska objawi się natomiast szumem lub terkotaniem słyszalnym po wysprzęgleniu, czyli odłączeniu skrzyni biegów od koła zamachowego silnika.
Takie objawy mogą wskazywać na konieczność wymiany sprzęgła lub jej tańszej alternatywy, czyli regeneracji.
Kompletna regeneracja sprzęgła polega na rozłożeniu wszystkich elementów na najdrobniejsze części oraz ocenie ich zużycia. Najmocniej zużytą częścią jest oczywiście okładzina cierna stykająca się z kołem zamachowym, ale wymiany mogą wymagać również inne elementy.
Często wymienia się również tłumiki drgań tarczy sprzęgła, sprężynę dociskową czy pierścień dociskowy. Wymienić należy również każdorazowo łożysko sprzęgła, nie podlega ono bowiem regeneracji. Pozostałe elementy sprzęgła są dokładnie czyszczone, by zregenerowany komplet pracował bez żadnych oporów.
Nie każde sprzęgło da się zregenerować. Poważniejsze uszkodzenia, np. mechanizmu regulacji, pęknięcie piasty lub nadmierne wyeksploatowanie części, dyskwalifikują naprawę, a przynajmniej czynią ją nieopłacalną. Z tego względu niezwykle ważna jest prawidłowa ocena wszystkich elementów oraz znajomość trwałości sprzęgła w danym modelu auta.
Zasadność regeneracji sprzęgła uzależniona jest również od tego, ile kosztuje nowy element. Nowe, oryginalne sprzęgło może kosztować nawet ponad 2 tys. zł, więc w takim przypadku regeneracja pozwoli oszczędzić sporą ilość gotówki. Jeśli jednak nowe sprzęgło kosztuje kilkaset złotych, lepiej zdecydować się na nową część.
W jakich przypadkach najczęściej regeneruje się sprzęgło? Jedną z takich sytuacji jest przypadkowe spalenie tarczy stosunkowo nowego sprzęgła. Może do tego dojść podczas np. ciągłego trzymania stopy na sprzęgle, po zbyt gwałtownym przyspieszeniu lub w samochodach z bardzo dużym momentem obrotowym. Wówczas można domniemywać, że pozostałe części sprzęgła są w dobrym stanie i wymiany wymaga jedynie okładzina cierna.
Na regenerację sprzęgła decydują się także kierowcy, którzy najczęściej podróżują na długich dystansach. Sprzęgło nie jest wtedy nadmiernie obciążane, więc nawet niewielka regeneracja może wystarczyć do swobodnego przemieszczania się. I to pomimo tego, że nie przywróci pełnych właściwości sprzęgła oraz nie zapewni równie dużej trwałości, co nowy element.
Dużym problemem w ocenie korzyści z odnowienia sprzęgła jest nieprecyzyjna definicja regeneracji. Dla jednych będzie to kompleksowa kontrola wszystkich elementów, a dla niektórych jedynie nabicie nowej tarczy sprzęgła. Warto jednak pamiętać, że samo przynitowanie nowej okładziny ciernej wyeliminuje problem na krótko. Z czasem mogą pojawić się inne problemy, np. z łożyskiem sprzęgła, tarczą dociskową, wysprzęglikiem czy tłumikami drgań.
Demontaż sprzęgła to zajęcie czasochłonne, wymagające odkręcenia wielu części (np. półosi i skrzyni biegów), a przez to i kosztowne. Lepiej od razu zająć się wszystkimi mankamentami, niż ponownie płacić za tę samą usługę. Dodatkowo serwisy specjalizujące się w regeneracji sprzęgieł dobiorą części zamienne dobrej jakości, nieodbiegające trwałością od oryginalnych podzespołów.
Sprzęgło zregenerowane przy użyciu sprawdzonych elementów może mieć większą trwałość niż nowe, ale nieoryginalne sprzęgło. Niedrogie zamienniki niejednokrotnie psują się już po przejechaniu kilkudziesięciu tysięcy kilometrów.
Niewątpliwą zaletą regeneracji sprzęgła jest znacznie niższy koszt. Przywrócenie sprzęgłu sprawności pochłonie ok. 30-40 proc. kosztów wymiany kompletnego sprzęgła. Najdroższa jest zazwyczaj sama usługa, która wymaga poświęcenia kilku roboczogodzin.
Warto jednak podkreślić, że mowa wyłącznie o sprzęgłach w dobrym stanie, które potrzebują jedynie drobnych napraw. Im więcej uszkodzonych części, tym wyższy okaże się ostateczny rachunek. Z tego względu, oddając sprzęgło do regeneracji, warto na wszelki wypadek sprawdzić ceny nowego, oryginalnego sprzęgła lub dobrej jakości, sprawdzonego zamiennika.
Bez względu na to, czy zdecydujesz się na wymianę, czy na regenerację, liczy się czas. Jeśli zaobserwujesz objawy ślizgającego się lub szarpiącego sprzęgła, możliwie szybko udaj się do warsztatu. Zwlekanie z naprawą może odbić się na kondycji innych elementów.
Jeśli okładziny cierne są nadmiernie zużyte, elementy tarczy sprzęgła w krótkim czasie uszkodzą także koło zamachowe. Te montowane w samochodach z silnikiem wysokoprężnym, czyli dwumasowe koła zamachowe, najczęściej są bardzo drogie. Nie trzeba też dodawać, że sprawne sprzęgło jest podstawą panowania nad samochodem i mocno wpływa na bezpieczeństwo jazdy.
Przeczytaj także: Koło dwumasowe. Objawy zużycia