Skąd się biorą drgania kierownicy i jak je wyeliminować?

Drżenie kierownicy podczas jazdy samochodem to powszechny problem. Przyczyna najczęściej jest prozaiczna, ale nie należy bagatelizować objawów. Niektóre z możliwych źródeł drgań mogą być bardzo niebezpieczne. Sprawdź, skąd biorą się drgania kierownicy i jak rozpoznać przyczynę.

Źle wyważone koła – najczęstsza przyczyna drgań kierownicy

Jednym z najpowszechniejszych powodów występowania drgań na kierownicy podczas jazdy jest nieprawidłowe wyważenie kół. Jeśli objawy te występują tuż po sezonowej zmianie opon, najlepiej od razu udać się do wulkanizatora na poprawki. W trakcie dużego obłożenia warsztatów o pomyłkę nie trudno.

W wielu przypadkach wynika to niestety również z rozkalibrowania maszyny do wyważania lub uszkodzeń felg, których nie da się zniwelować odważnikami. Wówczas nie obędzie się bez renowacji felg.

Przyczyną drgania kierownicy może być zarówno wygięcie felgi, jak i zdarcie rantu, wykrzywienie kołnierza czy uszkodzenie otworów montażowych. Jeżeli drgania pojawią się dłuższy czas po wymianie opon, sprawdź, czy wszystkie ciężarki są na swoim miejscu. Odpadnięcie ciężarka zdarza się rzadko, ale nie można go wykluczyć.

Drgania na kierownicy podczas jazdy a zużyte opony

Skoro winowajcą mogą być źle wyważone koła, trzeba przyjrzeć się także oponom. Zazwyczaj nie ma problemu z nieprawidłowym osadzeniem opon, a źródłem drgań są różnego rodzaju uszkodzenia.

W najbardziej błahym scenariuszu drgania pochodzą od kamienia zaklinowanego w bieżniku. Innym powodem może być nierównomierne zużycie bieżnika, co wskazuje na nieprawidłową geometrię zawieszenia lub źle dobrane ciśnienie opon.

Znacznie groźniejsze bywają jednak uszkodzenia opon. Wszelkie rozcięcia, pęknięcia lub przetarcia kwalifikują ogumienie do natychmiastowej wymiany. Częstą przypadłością jest także tzw. ząbkowanie opon, któremu towarzyszy głośny szum w trakcie jazdy. Co ważne, ząbkowanie może wystąpić nie tylko na zużytych, ale i całkiem nowych oponach.

Bardzo groźnym uszkodzeniem są także bąble na oponie. Mogą przyczynić się do nagłego rozerwania opony w trakcie jazdy. Sprawdzając ogumienie, obejrzyj nie tylko bieżnik, ale i wewnętrzny bok opony.

Luzy w zawieszeniu – stosunkowo częsty problem

Mimo że kontrola luzów w elementach zawieszenia jest jednym z punktów kontrolnych corocznego badania technicznego, zaskakująco dużo samochodów poruszających się po drogach jest niesprawnych.

Luzy na sworzniach wahacza, gumowo-metalowych tulejach, łącznikach stabilizatorów, końcówkach drążków kierowniczych czy przekładni kierowniczej mogą wywoływać nieprzyjemne wibracje. Towarzyszącymi objawami są zazwyczaj mimowolne szarpnięcia kierownicy, niepewne prowadzenie samochodu lub ściąganie auta na jedną stronę.

Zużyte przeguby, czyli przyczyna drgań kierownicy w trakcie skręcania

W samochodach z napędem na przednie koła często można spotkać się z drganiami w trakcie skręcania. Dotyczy to jednak momentu, w którym jednocześnie wciskasz pedał gazu.

Za przeniesienie napędu na koła odpowiadają półosie zakończone przegubami. Przegub umożliwia napędzanie kół w każdym momencie, również przy całkowitym skręcie kierownicy. Niestety, w wielu przypadkach gumowa osłona przegubów ulega rozszczelnieniu, co prowadzi do uszkodzenia elementu. Efektem jest charakterystyczne chrobotanie.

Drgania kierownicy przy hamowaniu

Silne drgania na kierownicy mogą pojawić się w trakcie gwałtownego hamowania. To normalna reakcja, wskazująca na aktywację układu ABS. Towarzyszy jej pulsowanie pedału hamowania. Nie musisz się tego obawiać.

Problem w tym, że podobne objawy mogą wystąpić w przypadku skrzywienia tarcz hamulcowych. Zazwyczaj deformują się po przegrzaniu, np. w trakcie długotrwałego, górskiego zjazdu. W odróżnieniu od interwencji ABS-u drgania wywołane skrzywionymi tarczami występują przy każdym, nawet delikatnym hamowaniu.

Pozostając w obrębie układu hamowania, warto jeszcze wspomnieć o niepozornej usterce, dość trudnej do wykrycia. Jeżeli drgania na kierownicy pojawiają się przy hamowaniu, a nie wynikają ze skrzywienia tarcz, warto sprawdzić jarzma klocków hamulcowych.

Za usuwanie luzu klocków odpowiadają elastyczne blaszki oraz prowadnice, które z czasem tracą swoje właściwości. Popularnym błędem jest więc założenie nowych klocków hamulcowych na starym i zużytym zestawie montażowym.

Drgania kierownicy na postoju

Wszelkie powyższe drgania na kierownicy występują podczas jazdy. Niektóre pojawiają się podczas hamowania, inne podczas jazdy z dużą prędkością, a kolejne w czasie pokonywania nierównej nawierzchni. Co jednak zrobić, gdy drgania pojawią się na postoju?

W samochodach z silnikami wysokoprężnymi poszukiwania winowajcy warto zacząć od koła dwumasowego. Objawy zużycia mogą być przyczyną drgań.

To rodzaj koła zamachowego, w którym dwie masy amortyzowane są specjalnymi sprężynami. Koła tego typu wykorzystuje się właśnie po to, by zniwelować drgania pochodzące z silników diesla, charakteryzujących się niską kulturą pracy. Wymiana koła dwumasowego to spory koszt, dlatego duża liczba samochodów z uszkodzoną dwumasą nie może dziwić.

Drgania na kierownicy – co zrobić?

Pojawiających się wibracji nie należy bagatelizować. Początkowo mogą być niemal niezauważalne, występujące jedynie jako drgania kierownicy przy dużej prędkości, ale warto wyeliminować je od razu. Tego rodzaju mankamenty bywają uciążliwe, co może pogarszać koncentrację za kierownicą.

Dodatkowo silne wibracje mogą pociągać za sobą dodatkowe usterki, np. luzy w zawieszeniach, uszkodzenia amortyzatorów lub nierównomierne zużycie opon. Zanim wymienisz dany element, upewnij się jednak, że przyczyna nie leży gdzie indziej.

Dobrym pomysłem jest wizyta u wulkanizatora (wyważenie kół) oraz w warsztacie samochodowych wyposażonym w szarpaki (diagnoza zawieszenia). Doświadczony mechanik rozpozna przyczynę drgań kierownicy bez większego trudu. W wielu przypadkach powód jest prozaiczny, np. źle dokręcone koło lub nieoczyszczona piasta.

Autor: Szymon Sonik