Amortyzatory to jedne z najważniejszych części eksploatacyjnych samochodu. Z czasem tracą swoje właściwości, dlatego ważna jest regularna kontrola ich sprawności. Do wyboru mamy dwa podstawowe rodzaje amortyzatorów – olejowe i gazowe. Które z nich są lepsze? Podpowiadamy, jakie amortyzatory warto wybrać w konkretnych sytuacjach.
Zanim odpowiemy sobie na pytanie, jakie amortyzatory wybrać, zastanówmy się, dlaczego są takie ważne. Krótka droga hamowania oraz pewne prowadzenie samochodu to kluczowe cechy bezpiecznego samochodu. Warto jednak pamiętać, że wpływ na to mają nie tylko hamulce i opony. Ogromną rolę odgrywają amortyzatory, których rola nie ogranicza się jedynie do zapobiegania bujania nadwozia. Jazda samochodem ze zużytymi amortyzatorami może być bardzo groźna.
Jak działają amortyzatory? Zbudowane z cylindra, tłoka, tłoczyska i kilku innych elementów hydrauliczne amortyzatory kontrolują pracę resorowanego zawieszenia. Ich praca często utożsamiana jest z zapobieganiem kołysania nadwozia, ale to dopiero początek ich zadań.
Amortyzatory odpowiadają również za stały docisk koła do nawierzchni i zapobiegają odrywaniu go po najechaniu na nierówność. Dzięki takiemu działaniu opony samochodu mają stały kontakt z nawierzchnią i mogą przenosić siły na asfalt.
Dowiedź się, jaki płyn hamulcowy wybrać.
Zużycie amortyzatorów w codziennej jeździe wcale nie musi przeszkadzać. Delikatne bujanie samochodu nie wpływa negatywnie na komfort jazdy i nie budzi obaw. Problem zaczyna się podczas wykonywania gwałtowniejszych manewrów, np. awaryjnego hamowania, omijania przeszkody lub pokonywania zakrętu z dużą prędkością.
Niesprawne amortyzatory mogą doprowadzić do oderwania koła od jezdni, a w konsekwencji utraty panowania nad pojazdem. W drastyczny sposób wydłużą drogę hamowania, nawet przy w pełni sprawnym układzie hamulcowym oraz dobrej jakości oponach. Wpłyną też negatywnie na pracę systemów wspomagających kierowcę, np. ABS, ASR czy ESP.
Sprawność amortyzatorów określa się w procentach. Jakie amortyzatory stają się niebezpieczne podczas jazdy? Przyjmuje się, że wynik powyżej 60% oznacza bardzo dobrą sprawność, od 40 do 60% dobrą, a od 20 do 40% wystarczającą. Warto jednak pamiętać, że pomiar wykonany na specjalnej maszynie obarczony jest dużym błędem i nie zawsze musi być zgodny z prawdą. Niskie wartości może uzyskać nawet nowy, w pełni sprawny amortyzator.
Wynika to z faktu, że na rezultat wpływ ma nie tylko sam amortyzator, ale i inne elementy zawieszenia. W ocenie zużycia amortyzatorów warto więc uwzględnić typowe objawy ich zużycia, do których zaliczają się m.in.:
Nazwa amortyzatorów może być myląca, w obu typach bowiem – olejowych i gazowych – znajdziemy olej. W amortyzatorach gazowych elementem tłumiącym jest jednak sprężony azot, współpracujący z pływającym tłokiem. Amortyzatory gazowe mają konstrukcję jednorurową i nie znajdziemy w nich komory kompensacyjnej. Po wsunięciu tłoczyska do cylindra ruchomy tłok spręża gaz, a kanaliki i zawory tłumią pracę zawieszenia.
Nieco inaczej jest w przypadku amortyzatorów olejowych. Nie mają zmiennej objętości komory roboczej, a więc wymagają zasobnika kompensacyjnego. Amortyzatory olejowe składają się z dwóch rur. Wewnątrz zewnętrznej rury, pełniącej rolę obudowy, znajduje się cylinder z tłokiem i tłoczyskiem. O prawidłowe tłumienie dba system kanalików oraz zaworów.
Jakie amortyzatory będą lepsze? Amortyzatory olejowe, ze względu na niską cenę, wciąż dominują na rynku. Choć są mniej zaawansowane technicznie od modeli gazowych, wcale nie muszą być gorsze. Wręcz przeciwnie, mają wiele cech, które przydają się w jeździe miejskiej.
Zapewniają wyższy komfort jazdy, a przy okazji lepiej radzą sobie z kiepskiej jakości drogami, wystającymi studzienkami lub głębokimi dziurami. Wytrzymują też zazwyczaj wyższe przebiegi.
Plusy amortyzatorów olejowych:
Minusy amortyzatorów olejowych:
Amortyzatory gazowe stosowane są głównie w sportowych, mocnych samochodach. Mają twardszą charakterystykę, odpowiednią dla dynamicznej jazdy. Dzięki nim samochód prowadzi się pewniej, a układ napędowy lepiej przenosi moc.
Nie są też tak podatne na temperaturę otoczenia. Jakie amortyzatory wybrać, jeśli chcesz poprawić trakcję lub prowadzenie samochodu? Zastosowanie gazowych amortyzatorów może przynieść bardzo dobre skutki.
Plusy amortyzatorów gazowych:
Minusy amortyzatorów gazowych:
Biorąc pod uwagę powyższe czynniki, wybór pomiędzy olejowymi a gazowymi amortyzatorami wydaje się prosty. Jeśli sposób prowadzenia twojego samochodu ci odpowiada, zastosuj takie same amortyzatory, jakie były zamontowane wcześniej. Odpowiednie części dla twojego modelu auta znajdziesz poprzez numer VIN.
Zmiana na amortyzatory samochodowe gazowe ma sens wtedy, jeśli zależy ci na poprawie prowadzenia auta. Musisz jednak liczyć się z nieco mniejszą trwałością amortyzatorów oraz niższym poziomem komfortu.
Pamiętaj, że amortyzator musi być dobrany do charakterystyki tłoka. Jego siła tłumienia nie może być znacząco większa lub mniejsza od stopnia twardości sprężyny. Niektóre amortyzatory mają regulację siły tłumienia, pozwalającą na dopasowanie charakterystyki zawieszenia do potrzeb.
Warto też podkreślić, że w niektórych modelach samochodów stosowane są amortyzatory ze zmienną charakterystyką, sterowaną elektronicznie (np. IDS+ w Oplu Astrze). Koszt wymiany takich amortyzatorów jest nawet kilkukrotnie wyższy.