Wentylacja garażu. Przepisy prawne i sposób wykonania

Wentylacja garażu ma za zadanie przede wszystkim usuwać spaliny samochodowe i zapewniać świeże powietrze ludziom. Każdy garaż zamknięty musi posiadać wentylację. Wymóg ten wynika zarówno z przepisów, jak i zdrowego rozsądku. W małych garażach nieogrzewanych wystarczy wentylacja grawitacyjna, natomiast większe obiekty powinny być wyposażone dodatkowo w wentylację mechaniczną, sterowaną czujnikami tlenku węgla. W razie pożaru instalacja powinna dodatkowo pozwolić na szybkie oddymianie, aby utrzymać dostępność dróg ewakuacji i umożliwić akcję gaśniczą.

Przepisy prawne i sposób wykonania wentylacji garażu

W każdym garażu zamkniętym zapewnienie wymiany powietrza jest prawnie wymagane. Obowiązek ten wynika z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a konkretnie z paragrafu 108, dotyczącego właśnie wentylacji oraz późniejszego rozporządzenia o zmianach z 12 marca 2009 r.

Rozporządzenie nie określa wprost, czym jest garaż zamknięty, natomiast precyzuje, że w garażu otwartym łączna wielkość otworów w ścianach zewnętrznych powinna wynosić przynajmniej 35% powierzchni ścian, a zagłębienie najniższego punktu posadzki w stosunku do otaczającego terenu nie może przekraczać 60 cm.

W praktyce można przyjąć, że większość garaży w domach jednorodzinnych oraz garaży podziemnych w budynkach wielorodzinnych i biurowych stanowi według rozporządzenia garaże zamknięte i tym samym musi posiadać wentylację. Wiąże się to z faktem, że obecny w spalinach samochodowych bezwonny tlenek węgla (czyli tzw. czad) jest substancją śmiertelnie trującą i stanowi realne zagrożenie. Oprócz ochrony zdrowia wentylacja garażu przyczynia się także do lepszego mikroklimatu dla parkowania pojazdów, gdyż eliminuje nadmiar wilgoci, podobnie jak wentylacja łazienki.

W małych, nieogrzewanych obiektach, mieszczących od 1 do 10 stanowisk postojowych wymagana jest jedynie wentylacja grawitacyjna w garażu. Przewietrzanie powinno następować za pomocą otworów wentylacyjnych umieszczonych w przeciwległych ścianach pomieszczenia, względnie w bramie garażowej. W praktyce najczęściej stosuje się wywietrzniki właśnie na dole bramy oraz kratkę wentylacyjną w górnej części przeciwległej ściany, odprowadzającą powietrze do przewodu kominowego – jeśli garaż jest częścią bryły budynku – lub do kominka wentylacyjnego na dachu w obiektach wolnostojących.

Łączna powierzchnia otworów wwiewnych musi wynosić przynajmniej 0,04 m2 na każde wydzielone przegrodami budowlanymi stanowisko postojowe. Jeśli garaż jest ogrzewany, wentylacja grawitacyjna powinna dodatkowo cechować się określoną wydajnością, na poziomie przynajmniej 1,5-krotnej wymiany całego powietrza w ciągu godziny.

Wentylacja w garażu blaszanym

Nie ma znaczenia, czy garaż jest wolnostojący, przybudowany do budynku mieszkalnego czy stanowi jego część – zawsze musi mieć przynajmniej wentylację grawitacyjną. Dlatego też wentylacja w garażu blaszanym jest taka samo konieczna jak w obiekcie murowanym.

Oprócz odprowadzenia spalin poprawia także komfort termiczny, co w blaszaku odgrywa szczególnie ważną rolę oraz pomaga obniżyć wilgotność powietrza. Warto podkreślić, że skraplająca się na nieogrzewanych ścianach para wodna, nie tylko wpływa na powstawanie rdzy na pojedzie i konstrukcji garażu, ale także sprzyja rozwojowi pleśni.

Sprawdź, jak zapobiegać wilgoci w domu

Wentylacja mechaniczna w garażu

W pozostałych obiektach, a więc w szczególności w zamkniętych garażach powyżej 10 stanowisk lub obiektach o powierzchni powyżej 1500 m2, konieczne jest zainstalowanie wentylacji mechanicznej garażu, sterowanej czujkami niedopuszczalnego poziomu stężenia tlenku węgla.

Ponieważ w polskim prawie nie istnieją przepisy całościowo regulujące projektowanie wentylacji mechanicznej w garażach podziemnych, inwestorzy odwołują się do Rozporządzenia Ministra Pracy z 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, gdzie określono najwyższe dopuszczalne stężenie tlenku węgla w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie. Dodatkowo, projektanci wentylacji korzystają z rozwiązań wypracowanych w innych krajach, np. Niemczech, tworzonych przez producentów systemów wentylacyjnych.

W obliczeniach parametrów instalacji powinny zostać wzięte pod uwagę takie zmienne, jak: m.in.: liczba miejsc postojowych oraz średni współczynnik ich wykorzystania, czas dojazdu do bramy, rodzaj silników oraz długość czasu ich pracy w trybie zimnym i gorącym oraz wiele innych czynników, mających wpływ na zanieczyszczenie i obieg powietrza w danym obiekcie.

Instalacja powinna być też dodatkowo wyposażona w czujniki stężenia gazu propan-butan, jeżeli dopuszczony został wjazd samochodów wyposażonych w instalację LPG. Ponieważ nie jest to powszechne rozwiązanie, w wielu obiektach przy wjeździe znajdują się oznaczenia wzbraniające dostępu dla takich pojazdów.

Wentylacja oddymiająca w garażu

Z racji zwiększonego ryzyka pożaru w garażach, oprócz mechanicznej wentylacji bytowej zapewniającej usuwanie spalin, obiekty o powierzchni przekraczającej 1000 m2 muszą dodatkowo posiadać samoczynnie aktywowaną instalację oddymiającą o odpowiedniej klasie odporności ogniowej urządzeń.

Takie rozwiązanie ma zapewnić ochronę ludzi i zapewnienie im dostępu do dróg ewakuacyjnych przy zachowaniu odpowiedniej widoczności i temperatury, a także zapobieganie rozprzestrzenianiu się dymu do innych pomieszczeń i ułatwienie akcji gaśniczej. Gotowa instalacja przed dopuszczeniem do użytkowania jest poddawana próbie dymowej, sprawdzającej jej działanie w praktyce.

Wentylacja mechaniczna może mieć formę wentylacji kanałowej lub strumieniowej. W obu przypadkach jej zadaniem jest przetłoczenie zadymionego powietrza do punktów wyciągowych, z których za pomocą wentylatorów osiowych jest ono wyprowadzane na zewnątrz budynku. Jednocześnie do wnętrza musi być doprowadzany nawiew powietrza kompensacyjnego, czyli po prostu świeże powietrze.

W przypadku wentylacji kanałowej garażu konieczne jest zamontowanie przewodów wentylacyjnych, których użycie nie zawsze jest łatwe ze względu na ograniczoną wysokość kondygnacji. Alternatywnym rozwiązaniem są wentylatory indukcyjne, wykorzystujące zjawisko indukcji powietrza, dzięki któremu całkowita masa przetłaczanego powietrza jest większa niż przepływająca przez przekrój wentylatora.

Obecnie wielu deweloperów, ze względów ekonomicznych oraz projektowych, dąży do stosowania rozwiązań, które mogą jednocześnie pełnić funkcję wentylacji bytowej oraz w razie pożaru oddymiającej, dzięki zastosowaniu silników dwubiegowych sterowanych falownikiem (przetwornicą częstotliwości). W przypadku uruchomienia alarmu pożarowego system wydaje polecenie pracy z maksymalną wydajnością.