Nawozy jesienne - czym się wyróżniają i charakteryzują?
Dla właścicieli ogródków jesień jest czasem zbiorów i porządków, a dla przyrody jest to czas przygotowania się do zimy. Jeżeli właściwie pomożemy naszym roślinom w przezimowaniu, odwdzięczą się nam na wiosnę żywą zielenią, pięknymi kwiatami i owocami. Rośliny, podobnie jak człowiek, potrzebują odpowiedniej diety, by zachować zdrowie. Nawozy jesienne mogą pomóc roślinom w przezimowaniu i utrzymaniu dobrej kondycji.
Jesienią rośliny zasychają, drewnieją im łodygi, opadają liście. Może się wydawać, że nawożenie pod koniec cyklu wegetacji nie ma sensu. Nic bardziej mylnego. Człowiek też nie może się dobrze wyspać, gdy jest głodny i w brzuchu burczy.
Sprawdź, jak wybrać najlepszy nawóz pod warzywa
Jak rośliny szykują się do zimy?
Pod koniec lata drzewa i krzewy zaczynają tracić liście, osłaniają zawiązane pąki łuskami, wzmacniają swój system korzeniowy, gromadzą w tkankach cukry i białka obniżające temperaturę zamarzania oraz ograniczają w nich zawartość wody. Byliny zasychają na powierzchni i gromadzą niezbędne składniki pokarmowe w korzeniach, cebulkach i kłączach. Rośliny płożące się, które są w stanie przetrwać pod pokrywą śnieżną, zabezpieczają swe liście przed przemarzaniem drobnymi włoskami lub woskowym nalotem.
Ustanie fotosyntezy w liściach stwarza ryzyko poparzenia przez promienie słoneczne. Dużym niebezpieczeństwem dla roślin w czasie zimy jest przesuszenie bryły korzeniowej, gdyż sucha ziemia łatwiej przemarza, a niedostatek wody w glebie na wiosnę grozi uschnięciem rośliny. Najlepiej do zimy przystosowane są iglaki, których szpilki są małe i sztywne, z niewielką ilością wody i chroniącymi przed przemarzaniem olejkami.
Po co nawozimy rośliny jesienią?
Wszystkie wymienione wcześniej naturalne procesy mają szansę powodzenia wówczas, gdy rośliny znajdą w glebie wystarczającą ilość niezbędnych składników mineralnych. Nawozy jesienne stosujemy w celu:
- ograniczenia dalszego wzrostu roślin, a zwłaszcza przyrostu masy zielonych tkanek;
- ułatwienia procesu drewnienia;
- wspomagania zawiązywania i zabezpieczania pąków;
- wzmacniania systemu korzeniowego;
- dostarczenia roślinom składników niezbędnych do wytworzenia w tkankach substancji zabezpieczających przed przemarzaniem;
- zwiększenia odporności roślin na choroby;
- zapobiegania rozwojowi pleśni i powstawaniu szkodliwych dla roślin mykotoksyn;
- ułatwienia początku wegetacji na wiosnę.
Jakich składników mineralnych potrzebują rośliny jesienią?
Nawozy jesienne powinny przede wszystkim zawierać fosfor i potas, które szczególnie chronią rośliny przed przemarzaniem.
- Potas – wspomaga drewnienie pędów, chroni przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi, wspiera przewodzenie płynów (transpirację), chroni przed przesuszeniem i przemarzaniem, szczególnie dobrze działa na rozwój bulw, korzeni spichrzowych, cebul i nasion.
- Fosfor – sprzyja zawiązywaniu i utrzymaniu zdrowych pąków kwiatowych, zapobiega przemarzaniu, wspiera procesy korzenienia się roślin.
W składzie jesiennych nawozów można spotkać siarkę, która tworzy związki o działaniu antygrzybicznym i antybakteryjnym, żelazo chroniące korę drzew i krzewów przed pękaniem oraz inne mikroelementy, takie jak magnez, bor lub miedź. Jesienne nawożenie nie wymaga stosowania azotu, który niepotrzebnie wspomagałby rozwój zielonych tkanek, a ponadto jest łatwo wypłukiwany z gleby i na wiosnę, tak czy inaczej, konieczne byłoby jego uzupełnienie.
Czym nawozić rośliny jesienią?
Do jesiennego nawożenia nie nadają się nawozy stosowane wiosną ze względu na zbyt dużą zawartość azotu, który wspomaga rozwój liści i mógłby niebezpiecznie przedłużyć proces uśpienia roślin przed nastaniem zimy, zwiększając ryzyko ich przemarznięcia. Nie ma czegoś takiego jak nawóz uniwersalny. Tak samo, jak każdy człowiek ma inne smaki i potrzeby żywieniowe, tak samo rośliny wymagają indywidualnego podejścia.
Nawozy jesienne do trawników
Nawóz na trawnik i do traw ozdobnych zawiera głównie związki fosforu i potasu. Fosfor pobudza rozwój systemu korzeniowego, a więc korzystnie wpływa na równomierne zadarnienie trawnika. Potas reguluje gospodarkę wodną roślin i zapobiega przesuszeniu i przemarzaniu w czasie mroźnej i bezśnieżnej zimy. Nawóz jesienny do trawników zabezpiecza przed chorobami pleśniowymi, które mogłyby się rozwinąć na wiosnę z powodu nadmiernej zawartości niewykorzystanego azotu w glebie.
Nawozy do iglaków
Tuje i inne iglaki są roślinami, w których w okresie zimowym nie zamierają procesy transpiracji z gleby. Wymagają odpowiedniego nawodnienia, a jesienny nawóz do iglaków, oprócz potasu i fosforu, powinien zawierać także magnez, którego brak może prowadzić do żółknięcia i brązowienia igieł, a nawet obumierania całych pędów.
Nawozy do borówek i roślin kwasolubnych
Borówka wysoka (amerykańska) rozpowszechniła się w polskich ogrodach ze względu na dorodne i smaczne owoce o dużych walorach zdrowotnych. Roślina ta, podobnie jak jagoda kamczacka i inne rośliny kwasolubne, wymaga podłoża próchniczego o odpowiednim odczynie pH. Lekkie podłoże jest wrażliwe na przemarzanie i dlatego nawóz jesienny do borówek obok związków fosforu i potasu powinien zawierać magnez i zapewniać zwiększenie kwasowości gleby. Składniki nawozu do borówek sprzyjają krzewieniu się roślin i zwiększeniu plonów.
Nawóz do rododendronów
Rododendrony, czyli różaneczniki i azalie, są roślinami wymagającymi, którym również odpowiada podłoże o odczynie kwaśnym (pH 4,5 - 6). Są wrażliwe zarówno na niedobór składników mineralnych, jak i ich nadmiar, i dlatego, stosując nawóz jesienny do rododendronów, trzeba dokładnie przestrzegać zasad nawożenia i dawek.
Nawóz jesienny do rododendronów powinien zawierać siarczan potasu z dodatkiem fosforu, boru i żelaza. Ułatwi on drewnienie pędów, zapewni roślinom dobre przezimowanie, zakwasi podłoże, pozwoli na prawidłowy rozwój liści i kwiatów na wiosnę oraz uchroni przed chorobami. Niewłaściwe nawożenie może prowadzić do żółknięcia liści, pojawienia się czerwonych i brązowych przebarwień oraz plam.
Kiedy i ile nawozić?
Określenie nawóz jesienny może być trochę mylące, gdyż w istocie jest to nawóz przygotowujący rośliny do okresu jesienno-zimowego. Należy je stosować, zanim rośliny przejdą w stan uśpienia, czyli od końca sierpnia do końca października. Zróżnicowane wymagania roślin sprawiają, że najkorzystniejsze jest stosowanie nawozów jesiennych przeznaczonych do określonych rodzajów roślin ogrodowych.
Trzeba przestrzegać właściwych terminów i dawek, które podawane są w gramach na 1 m² powierzchni (w garści człowieka mieści się od 30 do 40 g granulatu). Nadmiar nawozu może być równie szkodliwy, jak jego niedobór i rośliny mogą chorować, podobnie jak człowiek choruje z przejedzenia. Rośliny przyswajają składniki mineralne jedynie w postaci roztworu wodnego i dlatego po nawożeniu należy dobrze nawodnić glebę.
Auto: Lech Wójcik
Przeczytaj również:
Jaka pralka ze zdejmowanym blatem? Czy warto kupić pralkę do zabudowy pod blat?
2025-02-20
Wybieramy najlepsze kapsułki do prania
2025-02-19
Zmywarka wolnostojąca czy do zabudowy? Którą opcję wybrać?
2025-02-18
Ekspres do kawy – ciśnieniowy czy kapsułkowy? Wybierz świadomie!
2025-02-18
Zamrażarka skrzyniowa – czy warto?
2025-02-12
Sterowanie ogrzewaniem w inteligentnym domu
2025-02-12
Jak wybrać idealny mały grzejnik do kuchni?
2025-02-11
Ile waży szklanka mąki? Kompletny poradnik odmierzania składników bez wagi kuchennej
2025-02-11
Ranking ekspresów do kawy do 2500 zł
2025-02-07