Ocieplenie dachu: jak ocieplić dach?

Prawidłowe ocieplenie dachu powinno być dopasowane zarówno do rodzaju pokrycia dachowego, sposobu wykończenia poddasza oraz klasy ocieplenia reszty budynku. Popularnym materiałem stosowanym do ocieplania poddaszy użytkowych ze skośnymi ścianami jest wełna mineralna. Z kolei dachy płaskie ocieplane są styropianem lub styropianem ekstrudowanym i płytą PIR. Ostatnio coraz bardziej popularne staje się też wykorzystywanie piany PUR, która jest łatwa i szybka w nakładaniu, zwłaszcza w trudno dostępne miejsca na ścianach skośnych.

Ocieplenie dachu skośnego

Warstwa ocieplająca w dachu skośnym znajduje się między krokwiami, co sprawia, że najlepiej sprawdzają się w tej roli lekkie materiały, których kształt można łatwo dostosować do wypełnianych przestrzeni. Izolacja termiczna od strony wnętrza powinna zostać zabezpieczona folią paroizolacyjną, która chroni przed dostawaniem się pary wodnej z pomieszczenia. Źródłem pary wodnej w pomieszczeniach jest nie tyko woda używana w kuchni i łazience, ale przede wszystkim para wydychana przez ludzi przebywających w środku.

Szacuje się, że dorosły człowiek dziennie w wydychanym powietrzu wydziela do 2 litrów wody. Para wodna nie powinna wnikać do izolacji termicznej nie tylko ze względu na rozwój mikroorganizmów i gnicie izolacji, ale przede wszystkim ze względu na fakt, iż mokra termoizolacja traci całkowicie zdolność ocieplania. Z kolei ponad izolacją termiczną powinna znaleźć się folia paroprzepuszczalna, która zabezpiecza ją przez wiatrem, ale pozwala jednocześnie izolacji oddychać i odparowywać ewentualną wilgoć.

Przyjmuje się, że dla domu energooszczędnego grubość izolacji termicznej dachu powinna wynosić między 25 a 30 cm grubości. Tymczasem większość dachów jest izolowana na grubość krokwi (około 16 cm), co dodatkowo nie zabezpiecza przed tworzeniem się na samych krokwiach mostków termicznych.

Dlatego właśnie zaleca się izolację termiczną dwuwarstwową, składającą się np. z dwóch warstw wełny mineralnej, pierwszej montowanej między krokwiami na wcisk, a kolejnej przykrywającej krokwie, montowanej na stelażu z profili CD, biegnących prostopadle do krokwi oraz profili UD przykręcanych po obwodzie pomieszczenia. Stelaż utrzymuje warstwę wełny mineralnej pod krokwiami, a jednocześnie stanowi mocowanie dla rozpięcia paroizolacji i dalej montażu płyt gipsowo-kartonowych.

Newralgicznym miejscem dla ocieplenia poddasza jest właściwa obróbka okien dachowych, które przy nieprawidłowym montażu mogą wytworzyć mostki termiczne. Dlatego podczas wykonania szpalet, należy wyprofilować węgarki do 8 cm grubości, które umożliwią wprowadzenie termoizolacji do samej ramy okna, a jednocześnie nie będą utrudniać obiegu powietrza po szybie.

Obecnie producenci nowoczesnych okien połaciowych dostarczają okna w systemie tzw. ciepłego montażu, czyli wyposażone w pas ocieplający wokół ramy oraz kołnierze z folii paroizolacyjnej i paroprzepuszczalnej, gotowe do połączenia z foliami izolacyjnymi w dachu.

Zobacz także, jak wykonać inne ocieplenia: ocieplenie stropu, ocieplenie poddasza, ocieplenie podłogi

Ocieplenie dachu wełną

Wełna mineralna jest popularnym sposobem ocieplania poddaszy użytkowych. Jest surowcem naturalnym, wykonywanym z piasku kwarcowego – włókno szklane lub bazaltu – wełna skalna. Łatwo przepuszcza parę wodną, czyli jest materiałem oddychającym. Jest też całkowicie niepalna i bardzo trwała, gdyż nie ulega rozkładowi pod wpływem temperatury. Jej współczynnik lambda zwykle wynosi między 0,036 W/mK w tańszych odmianach a 0,031 W/mK w droższych i cieplejszych. Oczywiście oprócz samego współczynnika przewodzenia ciepła, znaczenie ma też grubość materiału. W pomieszczeniach nieużytkowych typu strych można zastosować tańszą, ale nieco grubszą wełnę.

Warto w tym miejscu rozgraniczyć dwa typy dachów, ze względu na przenikalność pary wodnej. Pierwsze to dachy nieszczelne dla pary wodnej, czyli takie, gdzie pod dachówką ułożona jest na krokwiach folia paroprzepuszczalna lub inaczej wiatroizolacja. Wtedy przewietrzanie warstwy ocieplającej odbywa się przez szczelinę między wiatroizolacją a pokryciem dachowym. Drugi rodzaj to dachy szczelne dla pary wodnej, czyli np. z pełnym deskowaniem i papą na wierzchu, w których podczas montażu wełny mineralnej należy zastosować szczelinę o szerokości 3 - 6 mm od strony deskowania, wykonaną np. przy pomocy rozciągniętego na krokwiach drutu lub sznurka syntetycznego, która umożliwi cyrkulację powietrza i przewietrzanie termoizolacji.

Wełna mineralna jest oferowana w rolkach, które umożliwiają montaż na wymiar, nawet w nietypowych dachach, bez nadmiernych strat. Można też kupić płyty z wełny o większej gęstości, nadające się do ocieplania stropodachów oraz ścian budynków, ze względu na większą ich sztywność i odporność na czynniki mechaniczne.

Ocieplenie dachu pianką PUR

Piana PUR – lub inaczej poliuretanowa – jest wygodnym materiałem do ocieplania poddasza ze względu na łatwość nakładania. Jest wytwarzana na placu budowy z dwóch składników – izocyjanów oraz kompleksu żywic syntetycznych. Składniki są podawane z dwóch beczek do agregatu spieniającego i nakładane za pomocą specjalnej dyszy na ocieplane powierzchnie, na których piana zastyga, tworząc zwartą powłokę. Przypomina to nieco nakładanie pianki montażowej, tylko w nieco większej skali.

Piana PUR jest materiałem o klasie ognioodporności E, czyli tzw. trudnozapalnym samogasnącym, i może być wykorzystywana do ociepleń pomieszczeń mieszkalnych, zwłaszcza w połączeniu z płytami gipsowo-kartonowymi, zbrojonymi włóknem szklanym. Do ocieplania poddaszy używa się piany PUR otwartokomórkowej, czyli takiej, w której pęcherzyki powietrza są wypełnione powietrzem. Jest ona nieco mniej paroprzepuszczalna niż wełna mineralna, dlatego tym bardziej od strony poddasza powinna być zabezpieczona folią paroizolacyjną połączoną na zakładkę dedykowanymi taśmami, aby nie dopuścić do kontaktu z parą wodą i wytworzenia się punktu rosy. Piana PUR zamkniętokomórkowa jest całkowicie nieprzepuszczalna dla pary wodnej, dlatego jest odpowiednia do stosowania w miejscach narażonych na działanie wody, np. do izolacji fundamentów.

Ocieplenie dachu płaskiego

Stropodach, czyli dach nad ostatnią kondygnacją, spełnia jednocześnie rolę stropu i dachu budynku. Wyróżniamy stropodachy nieużytkowe, po których ludzie mogą poruszać się tylko okazjonalnie dla potrzeb konserwacji, oraz – coraz popularniejsze – stropodachy użytkowe w formie tarasów, parkingów lub ogrodów. W budynkach mieszkalnych na ogół mamy do czynienia ze stropodachami ciepłymi, czyli takimi, które na warstwie konstrukcyjnej – najczęściej prefabrykatach betonowych lub płycie żelbetowej – mają ułożoną termoizolację.

Ocieplenie dachu płaskiego styropianem wchodzi w grę tylko jeśli mamy do czynienia ze stropodachem nieużytkowym, który nie będzie przenosił większych obciążeń. Natomiast przy stropodachu użytkowym, np. pod taras, trzeba sięgnąć po materiał od dużej odporności na ściskanie, np. styropian ekstrudowany czy płytę PIR. Materiały te wyróżnia nie tylko wysoka odporność na zgniatanie, ale też doskonały współczynnik lambda – około 0,034 W/mK dla styropianu ekstrudowanego i do 0,022 W/mK dla płyt PIR.

Ocieplenie granulatem wdmuchiwanym

Innym ciekawym rozwiązaniem, które można zastosować zarówno do stropodachów, ale także do uzupełnienia czy naprawy izolacji w dachach skośnych, jest wdmuchiwany granulat, czyli luźny materiał izolacyjny, podawany przy pomocy sprężonego powietrza. Taka izolacja może być wykonana z rozmaitych materiałów, np. włókna szklanego, celulozy albo kuleczek styropianu. W zależności od gęstości materiału jego masa może wahać się od 10 kg/m3 w przypadku styropianu, aż do 30 kg i więcej w przypadku cięższych materiałów i współczynniku lambda ok. 0,037 W/mK.

Autor: Szymon Wachal