Na czym polega i ile kosztuje regeneracja turbosprężarek?

Turbosprężarka to stosunkowo nieskomplikowany podzespół, którego zadaniem jest wtłaczania do silnika większej ilości powietrza. Wytworzone przez nią ciśnienie pozwala uzyskać wyższą moc oraz podnieść moment obrotowy w niskim zakresie obrotów. Napędzana spalinami turbina pracuje w trudnych warunkach, dlatego z czasem zużywa się i traci swoje parametry. Jak wygląda regeneracja turbosprężarki i ile to kosztuje?

Kiedy należy regenerować turbosprężarkę?

Trudno wyobrazić sobie współczesną motoryzację bez turbosprężarki. To dzięki niej udało się zwiększyć moce silników, a także zmniejszyć ich pojemności. Doładowanie turbiną powszechne jest już nie tylko w silnikach wysokoprężnych, ale i benzynowych, poddawanych od wielu lat downsizingowi. Choć zwiększenie mocy i momentu obrotowego silnika jest wyraźnie zauważalne, z czasem działanie turbosprężarki może osłabnąć. Żywotność podzespołu to około 200 tys. km, ale pierwsze objawy usterki mogą pojawić się wcześniej. Na co warto zwrócić uwagę?

O awarii turbosprężarki może świadczyć szereg objawów. Typowe oznaki to nierównomierne rozwijanie mocy, spadek osiągów lub zwiększona tzw. turbodziura, czyli zwłoka w uzyskiwaniu pełnego momentu obrotowego. Zużyta turbosprężarka może również generować sporą ilość dymu, co jest efektem spalania oleju lub zbyt bogatej mieszanki paliwowo-powietrznej. Symptomem wskazującym na konieczność naprawy turbosprężarki jest też głośny gwizd turbiny. W niektórych przypadkach przez uszkodzenie turbosprężarki silnik wejdzie w tryb awaryjny, a na desce rozdzielczej pojawi się kontrolka check engine.

Zobacz także, na czym polega regeneracja skrzyni biegów oraz kiedy jest konieczna wymiana rozrusznika

Powyższych objawów zużycia turbosprężarki pod żadnym pozorem nie wolno ignorować. Opiłki z zatartego wirnika mogą dostać się do cylindrów i uszkodzić silnik. Natomiast wyciekający olej silnikowy w skrajnych przypadkach zostanie zaciągnięty do turbosprężarki i doprowadzi do rozbiegania silnika. To bardzo niebezpieczna sytuacja, w której nie da się zgasić silnika przekręceniem kluczyka w stacyjce. Najczęściej kończy się to zatarciem silnika.

Jak wygląda regeneracja turbosprężarki?

W trakcie pracy wirnik turbosprężarki rozkręca się nawet do 300 tys. obr./min. i rozgrzewa do 800-1200 stopni Celsjusza. To wyjątkowo trudne warunki pracy, dlatego każdy element turbosprężarki musi być w idealnym stanie. W szczególności dotyczy to turbin ze zmienną geometrią, których łopatki rozchylają się w zależności od obciążenia. Dzięki temu można uniknąć turbodziury i zwiększyć reakcję silnika na dynamiczne dodanie gazu.

Regeneracja turbosprężarki w pierwszej kolejności polega na dokładnym rozebraniu i wyczyszczeniu elementów. Doświadczony specjalista jest w stanie przy okazji ocenić, czy silnikowi nie dolegają inne usterki. Duża ilość nagaru na wirniku może świadczyć o nieprawidłowym spalaniu paliwa, a to efekt wielu innych mankamentów. Po rozebraniu turbosprężarki na części pierwsze i umyciu ich w myjce ultradźwiękowej można ocenić stan najważniejszych elementów. Pęknięcia, wżery czy głębokie rysy kwalifikują je do wymiany. Części, których nie da się wymyć myjką, są piaskowane. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie elementy da się wypiaskować – nie należy tego robić chociażby z łopatkami zmiennej geometrii.

Przed złożeniem turbiny zakładane są nowe uszczelniacze, łożyska i elementy montażowe. To niezbędne, by pracowała ona niezawodnie przez następne kilkaset tysięcy kilometrów. Nie warto na tym oszczędzać, nawet jeśli elementy te wyglądają na nieuszkodzone. To stosunkowo niewielki koszt, a pozwala uniknąć droższych napraw. Na koniec turbina jest składana i wyważana przy pomocy specjalnej aparatury. Ze względu na wysokie prędkości obrotowe nie można tego pominąć. Źle zregenerowana turbosprężarka mogłaby się rozpaść po założeniu pod maską.

Proces regeneracji turbosprężarki:

• Rozebranie turbosprężarki na poszczególne elementy.
• Oczyszczanie ultradźwiękowe i piaskowanie części.
• Czyszczenie kanałów olejowych.
• Sprawdzanie poszczególnych elementów i wymiana uszkodzonych na nowe.
• Wymiana starych uszczelniaczy, łożysk i elementów montażowych.
• Wstępne wyważanie wirnika turbiny.
• Montaż rdzenia turbosprężarki i wyważanie przy wysokich prędkościach.
• Złożenie całej turbosprężarki, wyważanie i sprawdzanie działania układu sterującego.

Czy zregenerowana turbosprężarka odzyskuje pełne parametry?

Podczas regeneracji turbosprężarki wymieniane są wszystkie zużyte elementy, dlatego po zabiegu ma ona takie same parametry jak nowe urządzenie. Zregenerowanie oryginalnej turbiny pod wieloma względami jest korzystniejsze i trwalsze od zakupu taniego zamiennika. Kluczowe w działaniu turbosprężarki jest użycie wysokiej jakości materiałów, które zachowują swoje właściwości w bardzo wysokiej temperaturze. Jeśli wirnik zamiennika wykonany zostanie z metalu podatnego na ścieranie lub wżery, jego trwałość będzie niewielka.

Ile kosztuje regeneracja turbosprężarki?

Koszt regeneracji turbosprężarki rozpoczyna się już od kilkuset złotych (najczęściej od około 300 zł), ale uzależniony jest od tego, ile elementów należy wymienić. W podstawowym wariancie wymieniane są jedynie części eksploatacyjne, tj. uszczelki, pierścienie uszczelniające czy łożyska. Jeśli do wymiany nadaje się obudowa czy wirnik, koszty te mogą wzrosnąć i przekroczyć 1000 zł. To jednak i tak niewiele w porównaniu do nowej, oryginalnej części, która może kosztować nawet około 3000-5000 zł.

Uwaga! Jeśli turbosprężarka ulegnie uszkodzeniu po kilkudziesięciu tysiącach kilometrów, wcale nie musi to oznaczać, że regeneracja przeprowadzona została wadliwie. Warto wówczas sprawdzić, czy to uszkodzenie turbiny nie jest efektem innej awarii, np. nadmiernego poboru oleju lub zepsutych wtrysków.

Zdjęcie: nualaimages/Envato Elements